گواهى گفتارى خدا بر نبوّت انبيا

گواهى گفتارى به دو شكل مى تواند باشد :

۱ . وحى و الهام . خداوند متعال مى تواند پيامبر بودن يك نفر را براى مردم ، اعلام كند و به واسطه وحى و الهام ، بر نبوّت او گواهى دهد ؛ منتها كمك گرفتن از اين طريقه ، زمانى ميسّر است كه استعداد دريافت وحى و الهام ، در مردم فراهم باشد.

به عبارت ديگر ، اشكال از طرف فرستنده نيست ؛ بلكه از جانب گيرنده است؛ زيرا هرگاه گيرندگان (يعنى مردم) توانايى دريافت كلام خدا را داشته باشند، امكان دارد كه خداوند متعال ، حقّانيت نبوّت پيامبرش را مستقيماً به آنان ابلاغ كند .

از قرآن كريم استفاده مى شود كه خداوند متعال ، اين روش را درباره نبوّت بعضى پيامبران به كار برده است ، از جمله نسبت به نبوّت عيسى عليه السلام با حواريان، آن جا كه مى فرمايد :  «وَإِذْ أَوْحَيْتُ إِلَى الْحَوَارِيِّينَ أَنْ ءَامِنُواْ بِى وَبِرَسُولِى قَالُواْ ءَامَنَّا وَاشْهَدْ بِأَنَّنَا مُسْلِمُونَ ؛  و آن گاه كه به حواريان وحى كردم كه به من و فرستاده من ، ايمان بياوريد و آنان گفتند : ايمان آورديم و تو گواه باش كه ما تسليم شدگانيم»  .[۱]

۲ . معجزه گفتارى . طريقه اوّل (يعنى وحى و الهام) اختصاص به كسانى دارد كه حجاب هاى معرفت قلبى را دريده باشند و امكان ارتباط قلبى با مبدأ، به قصد رسيدن به حقايق معرفت، برايشان فراهم باشد.

امّا طريقه دوم ، يك راه عمومى و همگانى است ؛ يعنى، عموم مردم كه توانايى شناخت قلبى را ندارند، مى توانند از اين طريقه كمك بگيرند.

اين طريق ، عبارت از اين است كه خداى متعال، به واسطه سخنى كه خود معجزه است، به نبوّت پيامبر خود گواهى مى دهد، يعنى عموم مردم به روشنى مى فهمند كه اين سخن، سخن بشر نيست وانسان ، هر اندازه هم مدارج علم و فرهنگ و ادب را پيموده باشد ، باز نمى تواند چنان سخنى بگويد.