منابع و ابزارهاى فقه الحديث در امالى سيّد مرتضى
؛ على نقى خدايارى
چكيده: كتاب الأمالى، از آثار مهم سيدمرتضى، متكلم، اديب، فقيه و حديث شناس برجسته اماميّه در سده پنجم هجرى است كه درآن نويسنده به تفسير آيات متشابه و مشكل و تبيين احاديث داراى لفظ يا معناى دشوار پرداخته است. در اين نوشتار، منابع و ابزارهاى شريف مرتضى در فهم و تفسير احاديث، به اختصار بررسى شده است. وى به سبب شخصيّت علمى چند وجهى كه دارد، از منابع و ابزارهاى گوناگون در فقه الحديث بهره جسته است. امّا در مجموع ادبيّات و قواعد زبانى و دليل هاى عقلى و كلامى مهمترين ابزار وى در فقه الحديث است. به گونه اى كه مى توان رويكرد وى در فهم احاديث را رويكرد ادبى ـ كلامى دانست.
كليد واژه: الأمالى، سيّدمرتضى، فقه الحديث، منابع و ابزارهاى فقه الحديث، ادبيات، دليل هاى عقلى، قرآن، احاديث، فضاى صدور حديث.
كتاب غرر الفرائد و دررالقلائد، معروف به الامالى و الدرر والغرر از آثار مهم سيد على بن سيد حسين موسوى، مشهور به سيد مرتضى و علم الهدى، متكلم، فقيه و حديث شناس برجسته اماميه در سده پنجم هجرى است. ۱
مطالب كتاب ـ كه شامل املاهاى وى در مجالس گوناگون است ـ عمدتاً درباره چند محور زير است:
1.الفهرست، ص ۱۶۴، ش ۴۳۱؛ معالم العلماء، ص ۱۰۴؛ كشف الحجب والاستار، ص ۳۹۲، ش ۲۱۷۱؛ الذريعة، ج ۱۶، ص ۴۲، ش۱۷۳؛ كشف الظنون، ج ۲، ص ۱۲۰۱.
