پیشگویی ظهور از سوی علّامه مجلسى

علّامه مجلسى (م ۱۱۱۰ ق) در كتاب رجعت[۱](تأليف: ۱۰۷۸ ق)، دو حديث را منطبق با دولت صفوى دانسته و در مقدّمه چنين نوشته است:

و در اثناء جمع احاديث ، دو حديث به نظر قاصر رسيد كه ائمّه به ظهور اين دولت علّيّه خبر داده اند و به اتّصال اين سلطنت بهيّه به دولت قائم آل محمّد - صلوات اللَّه عليهم اجمعين - ، شيعيان را بشارت فرموده اند .[۲]

ايشان در پايان ترجمه و شرح حديث دوم، چنين نگاشته است:

و چون حديث را اختصار كرده بعضى از وقايعِ بعد افتاده است ، امّا بشارت به تعجيل ظهور حضرت صاحب الزمان - عليه الصلاة و السلام - و اتّصال اين دولتِ دين پرور به دولت حق امام البشر ، از آخر حديث ، ظاهر است .[۳]

آن گاه در شرح حديث سوم كه آن را از احاديث مشكله مى داند، پس از حساب هاى ابجدى مرتبط با حروف مقطعّه مذكور در حديث مى نويسد:

و امّا آن كه قيام قائم آل محمّد - صلوات اللَّه عليه - نزد «الر» است . فقير را چنين به خاطر مى رسد كه مراد اين باشد كه پنج «الر» را كه در قرآن مجيد است ، همه را حساب بايد كرد، به قرينه آن كه در «الم» كه يكى مراد بود جزء آيه بعد را ضم فرمود در هر دو موضع و در «الر» چون مراد همه بود، بيان نفرمود و مجموع هزار و صد و پنجاه و پنج (۱۱۵۵) مى شود كه تقريباً از سنه تحرير اين رساله - كه سنه هزار و هفتاد و هشت از هجرت است - ، شصت و پنج سال مانده باشد؛ چون مبدأ آن تواريخ از اوائل بعثت بود.[۴]

گفتنى است كه علّامه مجلسى ، مشابه همين مطلب را در بحار الأنوار نيز ذكر كرده و عدم اعتماد خود را به اين گونه توقيت گذارى ، با چند ترديد بيان كرده است . ايشان نوشته است كه بر فرض صدور اين روايات از جانب معصومان و با فرض صحّت فهم ما از اين روايات و با فرض عدم بدا در وقت ظهور، ممكن است اين سال را زمان ظهور شمرد. ترديدهاى سه گانه علّامه مجلسى نشان دهنده عدم اعتماد ايشان بر اين توقيت است.[۵]