موضوع سوم ـ که تاکنون در اين مجله و جاهاي ديگر بدان پرداخته نشده و اين سرمقاله مي‌کوشد آن را طرح کند ـ اين است که: آيا تفسيرها و برداشت‌هاي زنان از احاديث، با تفسيرها و برداشت‌هاي مردان، متفاوت‌اند؟ به تعبير ديگر، آيا در رويکرد زنان و مردان به حديث، تفاوتي ديده مي‌شود؟ اين مسأله، زيرمجموعه موضوعي کلي‌تر است که در سال‌هاي اخير، مورد توجه جريان‌هاي زنانه‌نگر قرار گرفته است؛ يعني موضوع جنسيت و تفسير متون ديني .
تفسيرها و برداشت‌هاي زنانه از متون ديني يکي از موضوعات و مباحث جدّي در حوزه مطالعات زنان است. امروزه کساني در دفاع از زنان و حقوق آنها مدّعي‌اند که اگر زن‌ها به تفسير و برداشت از متون ديني رو کنند، بسياري از تبعيض‌ها و ناروايي‌هاي موجود در عرصه‌هاي علوم و معارف ديني از ميان مي‌روند. اينان بر اين باورند که بخش عمده اين تبعيض‌ها و ناروايي‌ها، محصول نوع نگاه مردان به متون ديني و ارائه تفسيرهاي مردانه از اين متون است.
اين مسأله اگر چه احقاقِ بخش مهمّي از حقوق زنان را در پي دارد، ولي از جانب ديگر، اگر بدون تأمل و درنگْ مورد پذيرش واقع شود، تفکيک‌ها و جدايي‌هاي معرفتي را ميان زنان و مردان به دنبال مي‌آورد که مطلوب ديد مدافعان حقوق زنان هم نخواهد بود.
به سخن ديگر، اين مسير، بسيار لغزنده است و ممکن است پيامدهاي پيش‌بيني نشده متفاوت و حتّي مخرّبي نيز در پي داشته باشد. از اين رو، شايسته است که پژوهشگران علوم و معارف ديني، به جِد، بدان بنگرند و آن را بکاوند و حدود و ثغور آن را تعيين کنند.
اين مقاله مسأله جنسيّت و تفسير متون ديني ^۱ را تنها در حوزه حديث مورد توجه قرار مي‌دهد و در حد طرح مسأله بدان مي‌پردازد.

جنسيّت و تفسير متون حديثي

اين موضوع، ممکن است در نگاه اوليه، موضوعي غريب و غير قابل طرح و پژوهش به نظر ‌رسد؛ ولي نمي‌توان به سادگي از آن گذشت و آن را انکار کرد.
به نظر مي‌رسد اگر تأثير پيش‌فرض‌ها را در فهم متون، تا اندازه‌اي امري مسلّم بدانيم، اثبات تأثير جنسيت نيز به صورت موجبه جزئيه، کاري دشوار نخواهد بود. نمي‌توان انکار کرد که خواسته‌ها، آرزوها، و تا حدودي خصلت‌ها و خلق و خو‌هاي زنان و مردان متفاوت است، گرچه بخش عمده اين تفاوت‌ها فرهنگي است و نه ذاتي. همين تفاوت‌هاي فرهنگي و عَرَضي تا زماني که زدوده و برچيده نشوند، دو ذهن متفاوت، دو نگاه متفاوت و بلکه دو دنياي متفاوت مي‌سازند و اين ذهن‌ها و نگاه‌ها و دنياهاي متفاوت، در فهم و تفسير متون ديني تأثير خواهند گذاشت. کساني که از تأثير جنسيت بر فهم و تفسير