پیامبر(ص) و وصل کردن روزه شعبان به رمضان

دست كم ، دو پاسخ می توان به اين اشكال داد: نخست ، اين كه روزه وصال را به معنای روزه داشتن دو روز پياپی بدون افطار كردن در پايان روز اوّل بدانيم. در اين صورت ، نهی پيامبر(ص) از روزه وصال، نهی از روزه ای است كه اين چنين طولانی می شود و ارتباطی با وصل كردن روزه ماه شعبان به رمضان ندارد. چند حديث ، اين معنا را تبيين كرده اند ،[۱]از جمله حديث امام صادق عليه السلام كه در تبيين اين معنا می فرمايد :

إنَّما قالَ رَسولُ اللّه (ص) : لا وِصالَ فی صيامٍ يَعنی لا يَصومُ الرَّجُلُ يَومَينِ مُتَوالِيَينِ مِن غَيرِ إفطارٍ ، وَ قَد يُستَحَبُّ لِلعَبدِ أن لا يَدَعَ السَّحورَ .[۲]پيامبر خدا(ص) فرمود : «روزه وصال نداريم» ؛ يعنی اين كه انسان دو روز پياپی ، بی آن كه افطار كند ، روزه نگيرد . بی گمان ، مستحب است كه بنده سحری خوردن را وا ننهد .

پاسخ ديگر، آن است كه حتّی اگر نهی پيامبر(ص) را ناظر به وصل كردن روزه ماه شعبان به رمضان بدانيم، ميان وظيفه پيامبر(ص) و مردم معمولی، فرق قائل شويم ؛ يعنی مخاطب نهی از روزه وصال را عموم مردم بدانيم و نه پيامبر خدا(ص) ؛ چرا كه پيامبر(ص) به دليل كمالات روحی و سيراب شدن از جام وصل الهی، توان اين كار را داشت . روايت صدوق می تواند بازگو كننده اين معنا باشد :

نهی رسول اللّه (ص) عن الوِصال فی الصيام ، و كان يواصِل فقيل له فی ذلك ، فقال(ص) : إنّی لَستُ كَأَحَدِكُم ، إنّی أظَلُّ عِندَ رَبّی فَيُطعِمُنی وَ يَسقينی .[۳]پيامبر خدا(ص) از روزه وصال ، نهی كرد ؛ ولی خود ، روزه وصال می گرفت . در اين باره به ايشان گفته شد . فرمود : «من مانند هيچ يك از شما نيستم . من در سايه عنايت پروردگارم هستم و او به من می خوراند و می نوشاند» .

گفتنی است راه حل های فنّی و دقيق ديگری نيز به دست داده شده كه جای طرح و بررسی آنها در دانش فقه است.[۴]