راه هاى پيشگيرى از آسيب ها

با تأمّل در احاديث ، مى توان گفت كه با بهره گيرى از چهار عامل ، مى توان از وقوع بسيارى از آسيب ها پيشگيرى كرد :

۱ . شناخت

آسيب شناسى ، نخستين گام در جهت پيشگيرى از آسيب است ، چنان كه در ره نمود امام على عليه السلام آمده :

العِلمُ حِجابٌ مِنَ الآفاتِ .[۱]

دانش، بازدارنده از آفات است .

هر چه سطح علم و آگاهى مردم نسبت به آسيب هايى كه زندگىِ آنها را تهديد مى كند ، بالاتر باشد ، مصونيت آنها افزايش مى يابد . بنا بر اين براى سالم سازى جامعه ، برنامه ريزى جهت تقويت فرهنگ و آگاهى مردم ، ضرورى است .

۲ . تقويت اراده

شمارى از آسيب هاى زندگى ، معلول ضعف اراده در برابر جاذبه ها و تمايلات نفسانى اند ؛ چرا كه ضعف اراده ، مانع پيروى از عقل و علم و آگاهى مى شود . از اين رو در اين گونه موارد ، تنها شناخت آسيب ، براى پيشگيرى از آن كافى نيست ؛ بلكه تقويت اراده از طريق خودسازى نيز ضرورى است . احاديثى كه براى مصونيت از آسيب ها به روزه دارى ، قناعت ، خوددارى از هوسرانى و زهد توصيه مى كنند ، اشاره به همين نكته دارند . از امام على عليه السلام نقل شده :

لَو زَهِدتُم فِى الشَّهَواتِ لَسَلِمتُم مِنَ الآفاتِ .[۲]

اگر در خواسته هاى نفس ، زهد بورزيد ، حتما از آسيب ها در امان خواهيد ماند .

۳ . خدمت به خلق

يكى از آموزه هاى مهمّ اسلام براى پيشگيرى از آسيب هاى غير قابل پيش بينى ، كمك به نيازمندان ، شاد كردن ديگران و به طور كلّى ، نيكى كردن به مردم و خدمت به خلق است . از پيامبر خدا صلى الله عليه و آله روايت شده :

المَعروفُ إلَى النّاسِ يَقى صاحِبَها مَصارِعَ السَّوءِ وَ الآفاتِ وَ الهَلَكاتِ .[۳]

نيكى كردن به مردم، نيكوكار را از دام بدى ها و آسيب ها و مهلكه ها نجات مى دهد .

اين سخن ، بدان معناست كه براى مصون ماندن از آسيب ها ، علاوه بر راه هاى متعارف ، عوامل و راه هاى غير متعارف نيز وجود دارند كه شمارى از آسيب هاى زندگى را از طريق آنها مى توان پيشگيرى نمود .

۴ . استمداد از خداوند متعال

در كنار تلاش هاى علمى و عملى براى پيشگيرى از آسيب ها ، ذكر و دعا و يارى خواستن از حضرت احديت ـ جلّ و علا ـ نيز نقش مؤثّرى در اين زمينه دارند . بر اساس بسيارى از احاديث ، پيشوايان اسلام ، مكرّر از خداوند متعال مى خواستند كه آنان را از آسيب ها ، مصون بدارد و در برابر آسيب ها ، مصونيت بخشد .