چهل حدیث « رفتار خدا پسندانه با مردم »

قرآن کريم :

وَ لْيَعْفوا وَ لْيَصْفَحوا أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللّهُ لَكُمْ وَ اللّهُ غَفورٌ رَحيمٌ؛[سوره نور ، آيه ۲۲]

... بايد عفو كنيد و لغزش هاى ديگران را ناديده بگيريد. آيا دوست نمى داريد خداوند شما را ببخشد؟ و خداوند آمرزنده و مهربان است.

۱ پيامبر صلي الله عليه و آله :إنَّ أَوْلَى النّاسِ بِاللّه ِ وَبِرَسولِهِ مَنْ بَدا بِالسَّلامِ؛

نزديك ترين مردم به خدا و رسول او كسى است كه آغازگر سلام باشد.[بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۲، ح ۵۰]

۲ امام على عليه السلام :أَبْلَغُ ماتَسْتَدِرُّ بِهِ الرَّحْمَةَ أَنْ تُضْمِرَ لِجَميعِ النّاسِ الرَّحْمَةَ؛

مؤثّرترين وسيله جلب رحمت خدا اين است كه خيرخواه همه مردم باشى.[غررالحكم، ح ۳۳۵۳]

۳ پيامبر صلي الله عليه و آله :إِذا اوقِفَ الْعِبادُ نادى مُنادٍ: لِيَقُمْ مَنْ أَجْرُهُ عَلَى اللّه ِ وَلْيَدْخُلِ الْجَنَّةَ قيلَ:مَنْ ذَا الَّذى أَجْرُهُ عَلَى اللّه ِ؟ قالَ: الْعافُونَ عَنِ النّاسِ؛

هنگامى كه بندگان در پيشگاه خدا مى ايستند، آواز دهنده اى ندا دهد: آن كس كهمزدش با خداست برخيزد و به بهشت رود. گفته مى شود: چه كسى مزدش با خداست؟مى گويد: گذشت كنندگان از مردم.[كنزالعمال، ح ۷۰۰۹]

۴ پيامبر صلي الله عليه و آله :يَروى عَنْ رَبِّهِ تَبارَكَ وَتَعالى ـ حُقَّتْ مَحَبَّتى عَلَى الْمُتَزاوِرَيْنِ فىَّوَحُقَّتْ مَحَبَّتى عَلَى الْمُتَباذِلينَ فىَّ وَهُمْ عَلى مَنابِرَ مِنْ نورٍ يَغْبِطُهُمُ النَّبيّونَوَالصِّدّيقونَ بِمَكانِهِمْ؛

خداوند متعال مى فرمايد: بر خود واجب كرده ام دوست داشتن كسانى را كه به خاطرمن به ديدار يكديگر مى روند و كسانى كه در راه من به يكديگر بخشش مى نمايند، چنينكسانى (روز قيامت) بر منابرى از نورند به گونه اى كه پيامبران و صديقين به جايگاه آنانغبطه مى خورند.[صحيح ابن حبّان، ج ۲، ص ۳۳۸]

۵ امام على عليه السلام :مَنْ أَصْلَحَ فيما بَيْنَهُ وَبَيْنَ اللّه ِ أَصْلَحَ اللّه ُ فيما بَيْنَهُ وَبَيْنَ النّاسِ؛

هر كس رابطه اش را با خدا اصلاح كند، خداوند رابطه او را با مردم اصلاح خواهد نمود.[بحارالأنوار، ج ۷۱، ص ۳۶۶، ح ۱۲]

۶ پيامبر صلي الله عليه و آله :أَمَرَنى رَبّى بِمُداراةِ النّاسِ كَما أَمَرَنى بِأَداءِ الْفَرائِضِ؛

پروردگارم، همان گونه كه مرا به انجام واجبات فرمان داده، به مدارا كردن با مردم نيزفرمان داده است.[كافى، ج ۲، ص ۱۱۷، ح ۴]

۷ پيامبر صلي الله عليه و آله :اَلسَّخىُّ قَريبٌ مِنَ اللّه ِ ، قَريبٌ مِنَ النّاسِ ، قَريبٌ مِنَ الجَنَّةِ؛

سخاوتمند به خدا، مردم و بهشت نزديك است.[بحارالأنوار، ج ۷۳، ص ۳۰۸، ح ۳۷]

۸ امام صادق عليه السلام :صَدَقَةٌ يُحِبُّهَا اللّه ُ: إِصْلاحٌ بَيْنَ النّاسِ إِذا تَفاسَدوا، وَتَقارُبٌ بَيْنَهُمْ إِذاتَباعَدوا؛

صدقه اى كه خداوند آن را دوست دارد عبارت است از: اصلاح ميان مردم هرگاهرابطه شان تيره شد و نزديك كردن آنها به يكديگر هرگاه از هم دور شدند.[كافى، ج ۲، ص ۲۰۹، ح ۱]

۹ پيامبر صلي الله عليه و آله :إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ يُحِبَّكُمُ اللّه ُ وَرَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا ائْتُمِنْتُمْ وَاصْدُقوا إِذا حَدَّثْتُمْوَأَحْسِنوا جِوارَ مَنْ جاوَرَكُمْ؛

اگر مى خواهيد كه خدا و پيغمبر شما را دوست بدارند وقتى امانتى به شما سپردند بهسلامت برگردانيد و چون سخن گوييد راست گوييد و با همسايگان خود به نيكى رفتار نماييد.[نهج الفصاحه، ح ۵۵۴]

۱۰ امام سجاد عليه السلام :أمّا حَقُّ ذِى المَعروفِ عَلَيكَ فَأن تَشكُرَهُ وتَذكُرَ مَعروفَهُ، وَ تُكْسِبَهُالمَقالَةَ الحَسَنَةَ وَتُخلِصَ لَهُ الدُّعاءَ فيما بَينَكَ وَ بَينَ اللّه ِ عَزَّوَجَلَّ، فَإذا فَعَلتَ ذلِكَ كُنتَ قَدشَكَرتَهُ سِرّا وَ عَلانيَةً ، ثُمَّ إن قَدَرْتَ عَلى مُكافاتِهِ يَوما كافَيْتَهُ؛

حق كسى كه به تو نيكى كرده ، اين است كه از او تشكر كنى و نيكيش را به زبان آورىو از وى به خوبى ياد كنى و ميان خود و خداى عزّوجلّ برايش خالصانه دعا كنى ، هرگاهچنين كردى بى گمان پنهانى و آشكارا از او تشكر كرده اى . سپس اگر روزى توانستىنيكى او را جبران كنى ، جبران كن .[خصال، ص ۵۶۸]

۱۱ امام صادق عليه السلام :إذا أرادَ أَحَدُكُمْ أَنْ يُسْتَجابَ لَهُ فَلْيُطَيِّبْ كَسْبَهُ وَلْيَخْرُجْ مِنْ مَظالِمِالنّاسِ ، وَ إِنَّ اللّه َ لا يَرْفَعُ إِلَيْهِ دُعاء عَبْدٍ وَ فى بَطْنِهِ حَرامٌ أَوْ عِنْدَهُ مَظْلَمَةٌ لأِحَدٍ مِنْ خَلْقِهِ؛

هر كس بخواهد دعايش مستجاب شود، بايد كسب خود را حلال كند و حق مردم رابپردازد. دعاى هيچ بنده اى كه مال حرام در شكمش باشد يا حق كسى بر گردنش باشد،به درگاه خدا بالا نمى رود.[بحارالأنوار، ج ۹۳، ص ۳۲۱، ح ۳۱]

۱۲ امام على عليه السلام :وَإيّاكَ ... اَنْ تَعِدَهُم فَتُتبِعَ مَوعِدَكَ بِخُلفِكَ... فَاِنَّ الخُلفَ يوجبُ المَقتَعِندَ اللّه ِ وَ النّاسِ؛

بپرهيز از خلف وعده كه آن موجب نفرت خدا و مردم از تو مى شود.[نهج البلاغه، از نامه ۵۳]

۱۳ پيامبر صلي الله عليه و آله :أمَّا الحَياءُ فَيَتَشَعَّبُ مِنهُ اللِّينُ ، والرّأفَةُ، والمُراقَبَةُ للّه ِِ فِى السِّرِّ والعَلانيَةِ،والسَّلامَةُ، واجْتِنابُ الشَّرِّ، والبَشاشَةُ، والسَّماحَةُ ، والظَّفَرُ، وحُسْنُ الثَّناءِ عَلَى المَرءِ فِى النّاسِ، فَهذا ما أصابَ العاقِلَ بِالحَياءِ، فَطُوبى لِمَن قَبِلَ نَصيحَةَ اللّه ِ وخافَفَضيحَتَهُ؛

اما شاخه هاى حيا عبارتند از: نرمش، مهربانى، در نظر داشتن خدا در آشكار و نهان،سلامت، دورى از بدى، خوشرويى، گذشت، بخشندگى ، پيروزى و خوشنامى در ميانمردم، اينها فوايدى است كه خردمند از حيا مى برد. خوشا به حال كسى كه نصيحت خدارا بپذيرد و از رسوايى خودش بترسد.[تحف العقول، ص ۱۷]

۱۴ پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله :أَنْصِفِ النّاسَ مِنْ نَفْسِكَ وَانْصَحِ الأُمَّةَ وَارْحَمْهُمْ فَإِذا كُنْتَ كَذلِكَ وَغَضِبَ اللّه ُ عَلى أَهْلِ بَلْدَةٍ أَنْتَ فيها وَأَرادَ أَنْ يُنْزِلَ عَلَيْهِمُ الْعَذابَ نَظَرَ إِلَيْكَ فَرَحِمَهُمْ بِكَ،يَقولُ اللّه ُ تَعالى: (وَما كانَ رَبُّكَ لِيُهْلِكَ الْقُرى بِظُلْمٍ وَأَهْلُها مُصْلِحونَ)؛

با مردم منصفانه رفتار كن و نسبت به آنان خيرخواه و مهربان باش، زيرا اگر چنينبودى و خداوند بر مردم آباديى كه تو در آن به سر مى برى خشم گرفت و خواست بر آنانعذاب فرو فرستد، به تو نگاه مى كند و به خاطر تو به آن مردم رحم مى كند. خداى متعالمى فرمايد «و پروردگار تو (هرگز) بر آن نبوده است كه شهرهايى را كه مردمشدرستكارند، به ستمى هلاك كند».[مكارم الاخلاق، ص ۴۵۷]

۱۵ پيامبر صلي الله عليه و آله :مَنْ أرادَ اللّه ُ بِهِ خَيْرا رَزَقَهُ اللّه ُ خَليلاً صالِحا؛

هر كس كه خداوند براى او خير بخواهد، دوستى شايسته نصيب وى خواهد نمود.[نهج الفصاحه، ح ۳۰۶۴]

۱۶ پيامبر صلي الله عليه و آله :مُشاوَرَةُ الْعاقِلِ الناصِحِ رُشْدٌ وَيُمْنٌ وَتَوْفيقٌ مِنَ اللّه ِ فَإِذا أَشارَ عَلَيْكَالنّاصِحُ الْعاقِلُ فَإِيّاكَ وَالْخِلافَ فَإِنَّ فى ذلِكَ الْعَطَبَ؛

مشورت كردن با عاقلِ خيرخواه مايه هدايت و ميمنت است و توفيقى است از جانبخداوند، پس هرگاه خيرخواه عاقل تو را راهنمايى كرد، مبادا مخالفت كنى كه موجبنابودى مى شود.[محاسن، ج ۲، ص ۶۰۲، ح ۲۵]

۱۷ پيامبر صلي الله عليه و آله :إنَّ أَعْظَمَ النّاسِ مَنْزِلَةً عِنْدَاللّه ِ يَوْمَ الْقيامَةِ أَمْشاهُمْ فى أَرْضِهِ بِالنَّصيحَةِلِخَلْقِهِ؛

بلند مرتبه ترين مردم نزد خداوند در روز قيامت كسى است كه در روى زمين بيشتردر خيرخواهى و ارشاد مردم قدم بردارد.[كافى، ج ۲، ص ۲۰۸، ح ۵]

۱۸ امام جواد عليه السلام :اَلْمُؤمِنُ يَحْتاجُ إلى ثَلاثِ خِصالٍ: تَوْفيقٍ مِنَ اللّه ِ وَواعِظٍ مِنْ نَفْسِهِوَقَبُولٍ مِمَّنْ يَنْصَحُهُ؛

مؤمن نيازمند سه چيز است: توفيقى از پروردگار، پند دهنده اى از درون خويش وپذيرش از نصيحت كنندگان.[بحارالأنوار، ج ۷۸، ص ۳۵۸، ح ۱]

۱۹ امام رضا عليه السلام :اَلتَّواضُعُ دَرَجاتٌ: مِنْها أَنْ يَعْرِفَ الْمَرْءُ قَدْرَ نَفْسِهِ فَيُنْزِلَها مَنْزِلَتَهابِقَلْبٍ سَليمٍ، لايُحِبُّ أَنْ يَأْتىَ إِلى أَحَدٍ إِلاّ مِثْلَ مايُؤْتى إِلَيْهِ، إِنْ رَأى سَيِّئَةً دَرَأَهابِالْحَسَنَةِ، كاظِمُ الْغَيْظِ عافٍ عَنِ النّاسِ، وَاللّه ُ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ؛

تواضع درجاتى دارد: يكى از آنها اين است كه انسان اندازه خود را بشناسد و با طيبخاطر خود را در آن جايگاه قرار دهد، دوست داشته باشد با مردم همان گونه رفتار كندكه انتظار دارد با او رفتار كنند، اگر بدى ديد آن را با خوبى جواب دهد، خشم خود را فروخورد و از مردم درگذرد، و خداوند نيكوكاران را دوست دارد.[كافى، ج ۲، ص ۱۲۴، ح ۱۳]

۲۰ پيامبر صلي الله عليه و آله :رَأى موسى عليه السلام رَجُلاً عِنْدَ الْعَرْشِ فَغَبَطَهُ بِمَكانِهِ فَسَأَلَ عَنْهُ فَقالَ: كانَلايَحْسُدُ النّاسَ عَلى ما آتاهُمُ اللّه ُ مِنْ فَضْلِهِ؛

حضرت موسى عليه السلام مردى را نزد عرش ديد و به جايگاه او غبطه خورد و در مورد او سؤالكرد. به او گفته شد كه او به آنچه خداوند از فضل خود به مردم داده است حسد نمى برد.[روضة الواعظين، ص۴۲۴]

۲۱ پيامبر صلي الله عليه و آله :يُؤْتى بِأَحَدٍ يَوْمَ القيامَةِ يوقَفُ بَيْنَ يَدَىِ اللّه ِ وَيُدْفَعُ إِلَيْهِ كِتابُهُ فَلايَرىحَسَناتِهِ فَيَقولُ: إِلهى، لَيْسَ هذا كِتابى فَإِنّى لاأَرى فيها طاعَتى؟! فَيُقالُ لَهُ: إِنَّ رَبَّكَلايَضِلُّ وَلايَنْسى ذَهَبَ عَمَلُكَ بِاغْتيابِ النّاسِ ثُمَّ يُؤْتى بِآخَرَ وَيُدْفَعُ إِلَيْهِ كِتابُهُ فَيَرىفيهِ طاعاتٍ كَثيرَةً فَيَقولُ: إِلهى ما هذا كِتابى فَإِنّى ما عَمِلْتُ هذِهِ الطّاعاتِ فَيُقالُ: لأَِنَّفُلانا اغْتابَكَ فَدُفِعَتْ حَسَناتُهُ إِلَيْكَ؛

روز قيامت فردى را مى آورند و او را در پيشگاه خدا نگه مى دارند و كارنامه اشرابه اومى دهند،اماحسنات خودرا در آن نمى بيند.عرض مى كند:الهى!اين كارنامه مننيست! زيرا من در آن طاعات خود را نمى بينم! به او گفته مى شود: پروردگار تو نه خطامى كند و نه فراموش. عمل تو به سبب غيبت كردن از مردم بر باد رفت. سپس مردديگرى را مى آورند و كارنامه اش را به او مى دهند. در آن طاعت بسيارى را مشاهدهمى كند. عرض مى كند: الهى! اين كارنامه من نيست! زيرا من اين طاعات را بجا نياورده ام!گفته مى شود: فلانى از تو غيبت كرد و من حسنات او را به تو دادم.[جامع الأخبار، ص ۴۱۲]

۲۲ پيامبر صلي الله عليه و آله :مَن عالَ يَتيما حَتّى يَسْتَغْنىَ عَنْهُ أَوْجَبَ اللّه ُ عَزَّوَجَلَّ لَهُ بِذلِكَ الْجَنَّةَ كَماأَوْجَبَ اللّه ُ لآِكِلِ مالِ الْيَتيمِ النّارَ؛

هر كس يتيمى را سرپرستى كند تا آن كه بى نياز گردد، خداوند به سبب اين كاربهشت را بر او واجب سازد، همچنان كه آتش دوزخ را بر خورنده مال يتيم واجبساخته است.[بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۴، ح ۸]

۲۳ پيامبر صلي الله عليه و آله :إِذا كَثُرَ الزِّنا بَعْدى كَثُرَ مَوْتُ الْفُجْأَةِ وَإِذا طُفِّفَ الْمِكْيالُ اَخَذَهُمُ اللّه ُبِالسِّنينَ وَالنَّقْصِ وَإذا مَنَعُوا الزَّكاةَ مُنِعَتِ الأْرْضُ بَرَكاتِها مِنَ الزَّرْعِ وَالثِّمارِوَالْمَعادِنِ وَإِذا جاروا فِى الْحُكْمِ تَعاوَنوا عَلَى الظُّلْمِ وَالْعُدْوانِ وَإِذا نَقَضُوا الْعُهودَسَلَّطَ اللّه ُعَلَيْهِمْ عَدُوَّهُمْ... ؛

چون پس از من زنا زياد شود، مرگ ناگهانى زياد مى شود و چون كم فروشى كنند،خداوند آنان را به قحطى و كمبود مبتلا مى گرداند و چون زكات ندهند، زمين بركاتخود مانند غلات و ميوه ها و معادن را از آنان دريغ مى دارد و چون در قضاوت ستمنمايند، بر ظلم و تجاوز يكديگر را يارى كنند و چون عهد و پيمان ها را بشكنند، خداونددشمنشان را بر آنان مسلّط كند... .[تحف العقول، ص ۵۱]

۲۴ پيامبر صلي الله عليه و آله :عائِدُ الْمَريضِ فى مَخْرَفَةِ الْجَنَّةِ، فَإِذا جَلَسَ عِنْدَهُ غَمَرَتْهُ الرَّحْمَةَ؛

عيادت كننده از بيمار، در نخلستان بهشت ميوه مى چيند و هرگاه نزد بيمار بنشيند،رحمت خدا او را فرا مى گيرد.[كنزالعمال، ح ۲۵۱۲۷]

۲۵ امام على عليه السلام :اِنَّ اللّه َ سُبْحانَهُ فَرَضَ فى أمْوالِ الاَْغْنياءِ اَقْواتَ الْفُقَراءِ فَما جاعَ فَقيرٌاِلاّ بِما مُتِّعَ بِهِ غَنىٌّ، وَ اللّه ُ تَعالى سائِلُهُمْ عَنْ ذلِكَ؛

خداوند سبحان غذاى فقرا را در اموال ثروتمندان قرار داده است، پس هيچ فقيرى در دنيا گرسنگى نمى كشد مگر اين كه ثروتمندى حق او را نداده باشد و خداوند از اغنيادر اين باره خواهد پرسيد.[نهج البلاغه صبحى صالح، حكمت ۳۲۸]

۲۶ پيامبر صلي الله عليه و آله :اَحَبُّ الاَْعْمالِ اِلَى اللّه ِ مَنْ اَطْعَمَ مِنْ جوعٍ اَوْ دَفَعَ عَنْهُ مَغْرَما اَوْ كَشَفَعَنْهُ كَرْبا؛

محبوب ترين كارها نزد خدا، سير كردن گرسنه يا پرداختن بدهى يا برطرف كردنگرفتارى اوست.[نهج الفصاحه، ح۷۶]

۲۷ پيامبر صلي الله عليه و آله :مَنْ لا يَرْحَمِ النّاسَ لا يَرْحَمْهُ اللّه ُ؛

هر كس به مردم رحم نكند، خداوند به او رحم نمى كند.[نهج الفصاحه، ح ۲۸۹۹]

۲۸ امام على عليه السلام :اَفْضَلُ الشَّفاعاتِ اَنْ تَشْفَعَ بَيْنَ اثْنَينِ فى نِكاحٍ حَتّى يَجْمَعَ اللّه ُ بَيْنَهُما؛

بهترين وساطت، وساطت ميان دو نفر براى ازدواج است تا اين كه خداوند آن دو را بهيكديگر برساند.[وسائل الشيعه، ج ۲۰، ص ۴۵، ح ۲]

۲۹ پيامبر صلي الله عليه و آله :خَيْرُ الاَْصْحابِ صاحِبٌ اِذا ذَكَرْتَ اللّه َ اَعانَكَ وَ اِذا نَسيتَ ذَكَّرَكَ؛

بهترين دوستان كسى است كه هرگاه خدا را ياد نمودى تو را يارى كند و چون خدا رافراموش نمودى به يادت آورد.[نهج الفصاحه، ح ۱۴۷۹]

۳۰ پيامبر صلي الله عليه و آله :اِذا حَكَمْتُمْ فَاعْدِلوا وَ اِذا قُلْتُمْ فَاَحْسِنوا فَاِنَّ اللّه َ مُحْسِنٌ يُحِبُّ الْمُحْسِنينَ؛

هرگاه قضاوت مى كنيد، عادلانه قضاوت كنيد و هرگاه سخن مى گوييد، نيكو بگوييد،زيرا خداوند نيكوكار است و نيكوكاران را دوست دارد.[نهج الفصاحه، ح ۲۰۰]

۳۱ امام صادق عليه السلام :مَنْ بَغى صَيَّرَ اللّه ُ بَغْيَهُ عَلى نَفْسِهِ وَصارَتْ نُصْرَةُ اللّه ِ لِمَنْ بَغىعَلَيْهِ وَمَنْ نَصَرَهُ اللّه ُ غَلَبَ وَاَصابَ الظَّـفَرَ مِنَ اللّه ِ؛

هر كس ستم كند خداوند ستمش را به خود او باز مى گرداند و يارى خدا نصيب كسىمى گردد كه به او ستم شده و كسى كه خدا او را يارى كند غلبه پيدا مى كند و از جانب خداپيروزى نصيبش مى شود.[تحف العقول، ص ۳۱۵]

۳۲ امام على عليه السلام :مَنْ كَثُرَتْ نِعَمُ اللّه ِ عَلَيْهِ كَثُرَتْ حَوائِجُ النّاسِ اِلَيْهِ، فَاِنْ قامَ فيها بِمااَوْجَبَ اللّه ُ سُبْحانَهُ عَلَيْهِ فَقَدْ عَرَّضَها لِلدَّوامِ وَ اِنْ مَنَعَ ما اَوْجَبَ اللّه ُ سُبْحانَهُ فيها فَقَدْعَرَّضَها لِلزَّوالِ؛

هر كس نعمت هاى خدا بر او زياد شود، نيازهاى مردم به او زياد مى شود، حال اگر بهآنچه خداوند در اين باره بر او واجب كرده عمل كند، زمينه دوام آن نعمت ها را فراهمكرده، و اگر نكند آنها را در معرض نابودى قرار داده است.[غررالحكم، ح۸۷۵۲]

۳۳ پيامبر صلي الله عليه و آله :إنَّ الاِختِلافَ والتَّنازُعَ وَالتَّثَبُّطَ مِنْ أمْرِ الْعَجْزِ وَالضَّعْفِ وَهُوَ مِمّا لايُحِبُّهُ اللّه ُ وَلا يُعْطى عَلَيْهِ النَّصْرَ وَالظَّـفَرَ؛

اختلاف و كشمكش و پشت هم اندازى، از ناتوانى و سستى است و خداوند نه آن رادوست دارد و نه با آن يارى و پيروزى مى دهد.[بحارالأنوار، ج۲۰، ص ۱۲۶]

۳۴ امام صادق عليه السلام :مَنْ شَتَمَكَ فَقُلْ لَهُ: اِنْ كُنْتَ صادِقا فيما تَقولُ فَاَسْاَلُ اللّه َ اَنْ يَغْفِرَلى،وَ اِنْ كُنْتَ كاذِبا فيما تَقولُ فَاللّه َ اَسْاَلُ اَنْ يَغْفِرَ لَكَ. وَمَنْ وَعَدَكَ بِالْخَنى فَعِدْهُبِالنَّصيحَةِ وَالرِّعاءِ؛

اگر كسى به تو ناسزا گفت به او بگو: اگر راست مى گويى، از خدا مى خواهم كه مرابيامرزد و اگر دروغ مى گويى، از خدا مى خواهم كه تو را بيامرزد و اگر كسى تهديدت كرد،تو او را به خيرخواهى و مراقبت وعده ده.[بحارالأنوار، ج۱، ص ۲۴۴، ح۱۷]

۳۵ امام صادق عليه السلام :اِعْلَموا اَنَّ اللّه َ تَعالى يُبْغِضُ مِنْ خَلْقِهِ الْمتَلَـوِّنَ، فَلا تَزولوا عَنِ الْحَقِّوَاَهْلِهِ، فَاِنَّ مَنِ اسْتَبَدَّ بِالْباطِلِ وَاَهْلِهِ هَلَكَ وَفاتَتْهُ الدُّنْيا؛

بدانيد كه خداوند از انسان هايى كه دائما رنگ عوض مى كنند نفرت دارد. پس از حقو اهل آن جدا نشويد، چرا كه هر كس به باطل و اهل آن بپيوندد، نابود مى شود و دنيا راهم از دست مى دهد.[امالى مفيد، ص۱۳۷، ح ۶]

۳۶ پيامبر صلي الله عليه و آله :ما مِنْ مُسْلِمٍ يَنْظُرُ امْرَأَةً اَوَّلَ رَمْقَةٍ ثُمَّ يَغُضُّ بَصَرَهُ اِلاّ اَحْدَثَ اللّه ُ تَعالىلَهُ عِبادَةً يَجِدُ حَلاوَتَها فى قَلْبِهِ؛

هيچ مرد مسلمانى نيست كه نگاهش به زنى بيفتد و چشم خود را پايين بيندازد مگراين كه خداى متعال به او توفيق عبادتى دهد كه شيرينى آن را در دل خويش بيابد.[كنزالعمّال، ح ۱۳۰۵۹]

۳۷ امام سجاد عليه السلام :اَللّهُمَّ... وَ اَجْرِ لِلنّاسِ عَلى يَدِىَ الْخَيْرَ وَ لا تَمْحَقْهُ بِالْمَنِّ وَ هَبْ لىمَعالىَ الاَْخْلاقِ وَ اعْصِمْنى مِنَ الْفَخْرِ؛

خدايا به دست من براى مردم خير و نيكى جارى ساز و آن را با منّت گذارى من تباهمكن، و مرا اخلاق والا عطا فرما و از فخرفروشى نگاه دار.[صحيفه سجاديه، از دعاى ۲۰]

۳۸ امام صادق عليه السلام :يَنْبَغى لِلْمُؤْمِنِ اَنْ يَكونَ فيهِ ثَمانى خِصالٍ: وَقورا عِنْدَ الهَزاهِزِ،صَبورا عِندَ البَلاءِ، شَكُورا عِنْدَ الرَّخاءِ، قانِعا بِما رَزَقَهُ اللّه ُ، لايَظْلِمُ الاَعْداءِ، وَلايَتَحامَلُ لِلاَْصْدِقاءِ، بَدَنُهُ مِنْهُ فى تَعَبٍ وَ النّاسُ مِنْهُ فى راحَةٍ؛

سزاوار است مؤمن هشت خصلت داشته باشد: در سختى ها باوقار، در گرفتارىصبور، در آسايش شاكر و به روزى خداوند قانع باشد، به دشمنان ستم نكند، از دوستانكينه و دشمنى به دل نگيرد، بدنش از او در رنج و مردم از او در آسايش باشند.[كافى، ج۲، ص ۴۷، ح۱]

۳۹ پيامبر صلي الله عليه و آله :تَفَرَّغوا مِنْ هُمومِ الدُّنْيا مَااسْتَطَعْتُمْ فَاِنَّهُ مَنْ اَقْبَلَ عَلَى اللّه ِ تَعالى بِقَلْبِهِجَعَلَ اللّه ُ قُلوبَ العِبادِ مُنْقادَةً اِلَيْهِ بِالوُدِّ وَالرَّحْمَةِ وَكانَ اللّه ُ اِلَيْهِ بِكُلِّ خَيْرٍ اَسْرَعَ؛

تا مى توانيد خود را از همّ و غم دنيا فارغ سازيد؛ زيرا هر كس با دل خويشبه جانب خدا روى آورد، خداوند دل هاى بندگان را از سر مهر و محبت مطيع او مى كند وهر خيرى را به او زودتر مى رساند.[بحارالأنوار، ج ۷۷، ص ۱۶۶، ح ۳]

۴۰ پيامبر صلي الله عليه و آله :لا وُكِلَ ابْنُ آدَمَ اِلاّ اِلى مَنْ رَجاهُ وَلَوْ اَنَّ ابْنَ آدَمَ لَمْ يَرْجُ اِلاَّ اللّه َ ما وُكِلَاِلى غَيْرِهِ؛

انسان به همان كسى واگذار مى شود كه به او اميد بسته است و اگر انسان جز به خدااميد نبندد به غير خدا واگذار نمى شود.[كنزالعمّال، ح ۵۹۰۹]

پديدآورنده : هادی موحدی