تنظیم خانواده از دیدگاه قرآن و روایات
قادرى، طوبى
كارشناسى ارشد علوم قرآن و حدیث
دانشگاه آزاد اسلامى تهران
استاد راهنما: حجّتى، سیدمحمّدباقر
استادان مشاور: فیض، علیرضا؛ مهدىزاده، على
۱۳۷۲
۱۴۸
امر تنظیم خانواده در بسیارى از كشورها، خصوصاً كشورهاى پُرجمعیت و عقب افتاده یا در حال توسعه، به عنوان یك مشكل جدّى از سوى صاحب نظران و مسئولان، مورد توجّه قرار گرفته است نگارنده در این تحقیق، سعى نموده تا مسئله نسل و تنظیم آن را مورد بررسى قرار دهد و از دیدگاه قرآن و روایات، مورد تجزیه و تحلیل قرار دهد.
نگارنده در بررسى خود با استفاده از كتاب تحدید النسل و سایر كتب، به طور خلاصه، مطالبى درباره چگونگى شكل گیرى حركت كنترل نسل در غرب و سیر علل گسترش و نتایج آن، با استناد به آمار و ارقام علمى و مستند - كه عمدتاً مأخوذ از همان كتب مربوط به موضوع است - استفاده نموده و سپس، دلایل معتقدان به كنترل نسل را با استفاده از دیدگاه صاحبنظران، مورد نقد و بررسى قرارداده و سرانجام، به مسئله نسل و تنظیم خانواده از دیدگاه قرآن و بخصوص روایات موجود از طُرُق علماى اهل سنّت و شیعه پرداخته و در جمعآورى مطالب و تنظیم آن، دو مطلب مهم را مدّ نظر قرار داده است:
۱ . مسئله تعلیم و تربیت كودك در اسلام و اهمّیت آن، و رابطهاى كه مىتواند با مسئله كنترل نسل یا تنظیم خانواده داشته باشد؛
۲ . وضعیت فعلى مسلمانان و كشورهاى اسلامى.
نگارنده، نخست، هدف از كنترل نسل و آغاز این حركت را در غرب و شكست ابتدایى و حركت دوباره آن را بیان مىكند و سپس، به دلایل موفقیت ظاهرى این حركت در غرب و نتایج حاصل از آن اشاره دارد.
وى، سپس اقدامات عملى براى مقابله با مسئله كنترل نسل و عوارض آن را از جانب كشورهایى كه بر مشى كنترل نسل حركت كردهاند، بازگو مىنماید و بازتاب این حركت را از نظر اصول سیاسى اسلام و جامعهشناسى اسلامى و حكم اسلام، بررسى مىكند.
ادامه بحث در زمینه آثار سوء و مضرّات كنترل نسل براى انسان، نقد و بررسى دلایل معتقدان به كنترل نسل، بیان مباینت كلّى با اصول و مبانى است. همچنین درباره راه حلّ اساسى مشكل افزایش جمعیت از دیدگاه مخالفان كنترل نسل، شواهد موجود در مدارك اسلامى در مورد تشویق به تولید و تكثیر نسل - كه مهمترین آن تشویق به دعا و درخواست فرزند از خداوند متعال در روایات است - و اهمّیت تعلیم و تربیت كودك در اسلام، مطالبى آمده است.
نگارنده در پایان، پارهاى از روایات اهل سنّت و علماى شیعه كه درباره «عول» وارد شده، و همچنین فتاوى فقهاى معاصر درباره تنظیم خانواده و موضع علماى اهل سنّت و شیعه در مورد سقط جنین را بیان مىكند.
وى در تنظیم مطالب پایاننامه خود از ۵۸ منبع فارسى و عربى، بىواسطه یا با واسطه، و سیزده منبع انگلیسى با واسطه استفاده كرده است.
