354 - آثار یقین : شجاعت

وَ اجْعَلْ يَقِينِي أَفْضَلَ الْيَقِينِ.[۱]

در تبیین معنای «افضل الیقین» به آثار فراوان یقین در زندگی اشاره و چهار اثر مهم آن را برشمردیم. پنجمین اثر یقین، شجاعت است. یقین انسان را به بالاترین مراتب شجاعت می‌رساند. شجاعت گاهی ذاتی است؛ گاهی در نتیجة قوّت ایمان و قوّت یقین است؛ و گاهی هم هر دو با هم ضمیمه می‌شوند که حالتی فوق العاده را رقم می­زند.
اینجا سخن از شجاعت اکتسابی است که از طریق یقین برای انسان حاصل می‌شود. ابی بصیر می‌گوید از امام صادق علیه السلام پرسیدم: تعریف یقین چیست؟ فرمود:
أَنْ لَا تَخَافَ مَعَ اللَّهِ شَيْئا.[۲]
یقین این است که انسان با اعتماد و معرفت به خدا، از هیچ چیز نترسد. کسی که خدا را می‌شناسد و می‌داند که تا او نخواهد هیچ اتفاقی نخواهد افتاد، جز خدا از هیچ چیز نمی‌ترسد.
اگر تیغ عالم بجنبد ز جای نبُرّد رگی تا نخواهد خدای
از امیر مؤمنان علی علیه السلام نقل است که می‌فرماید:
إنّي وَاللَّهِ لَو لَقيتُهُم واحِداً وهُم طِلاعُ الأَرضِ كُلِّها، ما بالَيتُ ولَا استَوحَشتُ، وإنّي مِن ضَلالِهِمُ الَّذي هُم فيهِ وَالهُدَى الَّذي أنَا عَلَيهِ، لَعَلى‏ بَصيرَةٍ مِن نَفسي ويَقينٍ مِن رَبّي وَ إِنِّي إِلَى لِقَاءِ اللَّهِ لَمُشْتَاق‏‏.[۳]
اگر من تنها به میدان بروم و دشمن همه زمین را فرا گرفته باشد، وحشت و باکی ندارم، من یقین دارم آنها بر باطل هستند و من بر راه هدایت. بعد حضرت استدلال می‌کنند که من خودم را خوب می‌شناسم و به خدایم یقین دارم.
انسان موقن به سبب بصیرت درونی و یقین الهی از هیچ چیز باکی ندارد. نمونه اعلای شجاعت در عصر ما امام خمینی ـ رضوان الله تعالی علیه ـ است که پس از ماجرای ۱۵خرداد می‌فرمودند آن روز دستگیری، آنهایی که من را گرفته بودند می‌ترسیدند، اما من نمی‌ترسیدم.


[۱]. الصحيفة السجادية، ص۹۲‌، الدعاء۲۰.
[۲]. الأصول الستة عشر، ص۳۱۱، كتاب مثنى بن الوليد الحناط (ط - دار الحديث).
[۳]. نهج البلاغة، نامه ۶۲.