گریستن موجودات غیر از انسان

در پاره ای احاديث، تصريح شده است كه فرشتگان ، زمين و آسمان ، كوه ها ، پرندگان ، جنبندگان و شيطان ، در مواقع خاصّى گريه مى كنند . به طور كلّى ، در باره گريه موجوداتى جز انسان و چگونگى آن ، چند نكته قابل توجّه است :

۱ . گريه موجودى غير از انسان ، مُحال عقلى نيست. بنا بر اين ، وقوع آن، بر پايه ادلّه نقلىِ معتبر ، قابل اثبات است . البته چگونگى آن ، ممكن است در موجودات مختلف ، متفاوت باشد .

۲ . قرآن كريم ، پس از اشاره به هلاكت فرعون و هوادارانش مى فرمايد :

«فَمَا بَكَتْ عَّلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا كَانُواْ مُنظَرِينَ.[۱]

پس آسمان و زمين، برايشان گريه نكردند و از مهلت داده شدگان نبودند»  .

اين آيه به روشنى دلالت دارد بر اين كه ممكن است زمين و آسمان در مصيبت مردمى بگريند ، چنان كه در احاديثى آمده كه زمين و آسمان در مواردى گريسته اند .

۳ . احاديثى كه گريه موجوداتى جز انسان را گزارش كرده اند ، به قدرى فراوان اند كه هر پژوهشگر منصفى ، با تأمّل در آنها ، نسبت به صدور آنها از پيامبر صلى الله عليه و آله ، و اهل بيت عليهم السلام اطمينان پيدا مى كند .

۴ . روشن است كه شادى و غم و گريه و خنده در غير انسان ، همانند انسان نيست و مى تواند نوعى تأثير و تأثّر تكوينى باشد .

در مورد حيوانات ، اين نكته را بايد اضافه كرد كه : بر اساس آموزه هاى قرآن و احاديث ، حيوانات ، درك ويژه اى دارند . ماجراى هدهد و مورچگان در قرآن ، حكايت از درك بالاى حيوانات دارد. بنا بر اين ، درك و تأثّر آنها از اتّفاقات گوناگون ، كاملاً امكان پذير است .

۵ . پس از شهادت امام حسين عليه السلام حوادث خارق العاده اى به وقوع پيوسته است ، از جمله : خون گريستن آسمان ، گريه كردن زمين و آسمان ، و ...[۲]و يكى از آنها هم گريه فرشتگان ، جنّيان ، و حيوانات است .[۳]البتّه احاديث، توضيح داده اند كه گريه اين موجودات ، مفاهيم خاصّ خود را دارد .