بیعت - صفحه 1

درآمد

بيعت ، در لغت

كلمه «بيعت» از مادّه «بيع» است كه در كنار واژه «بيع»، مصدر و به معناى معاهده و معاقده ، عهد و پيمان ، پذيرش رياست و فرمان بردارى و وفادارى است . ابن منظور در اين باره مى گويد :
البَيعَةُ : الصَّفقَةُ عَلى إيجابِ البَيعِ وَ عَلَى المُبايَعَةِ وَ الطّاعَةِ .۱
بيعت : كف بر كف ديگرى زدن به نشانه فروختن چيزى يا پيمان بستن و فرمان بردارى از او .
عرب ها هنگام خريد و فروش و براى اعلام قطعى شدن معامله ، دست راست خود را به يكديگر مى زدند و آن را «صفقه» يا «بيعت» مى گفتند . آنها همچنين براى پذيرش رياست حاكم و امير ، به او دست مى دادند و اين عمل، نوعى معامله و داد و ستد محسوب مى شد ، بدين معنا كه بيعت كننده، اطاعت و فرمان بردارى را پذيرفته و بيعت شونده هم به امورى متعهّد مى شود. از اين رو ، اين عمل را نيز «بيعت» مى ناميدند . ۲

1.لسان العرب : ج ۸ ص ۲۶ مادّه «بيع» .

2.ر . ك : دائرة المعارف قرآن كريم : ج ۶ ص ۴۰۷ ـ ۴۰۸ ، مقدّمه ابن خلدون : ص ۲۰۹ ، دائرة المعارف جهان اسلام : ج ۵ مدخل «بيعت» ، دائرة المعارف بزرگ اسلامى : ج ۱۳ مدخل «بيعت» .

صفحه از 14