در عين حال، جاى دادن تعداد اندكى از سوره‏ها مانند سوره توبه و يا تقديم و تأخير دو سه سوره را اجتهادى و مربوط به پس از پيامبر مى‏دانند. بيهقى (م 458ق)، ابن عطيه (م 542ق)، ^۱ ابن حجر (م 852ق)، ^۲ سيوطى (م 911ق) ^۳ و برخى از معاصران، ^۴ از اين گروه اند. از اين گروه، ابن عطيه معتقد است با توجه به اخبار، ترتيب سوره‏هاى سبع طوال، حواميم و مفصّلات - كه بخش عظيمى از قرآن را در بر مى‏گيرند - توقيفى ، ولى ترتيب برخى ديگر اجتهادى است؛ . ^۵ ولى ابو جعفر ابن زبير معتقد است كه گزارش‏ها بر بيش از آنچه ابن عطيه گفته است، دلالت دارند. ^۶ سيوطى با استناد به روايت ابن عباس، نظر بيهقى را كه به توقيفى بودن همه سوره‏ها جز برائت و انفال معتقد است، مورد اطمينان مى‏داند. ^۷ دليل اين گروه، آن است كه بيشتر ادله قول نخست، يعنى توقيفى بودن ترتيب همه قرآن، تنها مى‏تواند ترتيب سوره‏هايى مانند السبع الطوال، مئين، مفصّلات و ... را كه در گزارش‏هاى تاريخى از آنها نام برده شده است، اثبات كند و اگر چه اينها بيشترِ سوره‏هاى قرآن را در بر مى‏گيرند، اما معدود سوره‏هايى باقى مى‏مانند كه نمى‏توان جاى‏گذارى آنها را با اطمينان به پيامبر صلى اللَّه عليه و آله نسبت داد. براى نمونه در گزارشى، ابن عباس از عثمان مى‏پرسد كه چرا سوره انفال را كه از مثانى است، با سوره توبه كه از مئين است، در كنار هم آورده و ميان آن دو با «بسم اللَّه» فاصله نينداخته و [در نتيجه اين جمع‏] آنها

مصحف گردآورده را در اختيار مسلمانان قرار نداد، بلكه آن را به عمر كه در اين كار همراهش بود منتقل كرد و بعد از عمر نيز نزد دخترش حفصه بود تا اين كه عثمان در يكسان‏سازى مصاحف از آن استفاده كرد و بعد از مرگ حفصه ، به دست مروان از بين رفت. ^۱ شايد بتوان اين گزارش را كه مى‏گويد: ابوبكر خود شخصاً مصحفى نگاشت و از زيد بن ثابت خواست در آن نظر كند و زيد نپذيرفت تا اين كه ابو بكر، عمر را واسطه كرد وآن‏گاه زيد پذيرفت، مؤيدى بر اين مدّعا دانست. ^۲گفتنى است كه بنا به گزارشى ، عمر براى نخستين بار به جمع قرآن پرداخت؛ ^۳ اما ابن حجر و به تبع او سيوطى ، با اشكال در سند اين روايت، بر اين باورند كه مقصود، آن است كه عمر براى اوّلين بار به ابوبكر اشاره كرد تا قرآن را جمع‏آورى كند. ^۴
در هر حال ، به احتمال زياد هدف اصلى برخى گزارش‏ها ، ثبت فضيلت «اوّلين جامع قرآن» براى افراد خاصّى است. بر اساس روايات فراوان - كه از فريقين گزارش شده‏اند - ، نخستين جامع قرآن بعد از پيامبر خدا صلى اللَّه عليه و آله امير مؤمنان عليه السلام بوده است و ايشان ، بعد از وفات پيامبر خدا ، از خانه بيرون نيامد تا اين كه قرآن را جمع‏آورى‏كرد، ^۵ هر چند دستگاه خلافت، مصحف على عليه السلام را به عللى نپذيرفت. ^۶

ديدگاه سوم : توقيفى بودن بيشتر سوره‏هاى قرآن‏

جمعى از قرآن‏پژوهان معتقد به توقيفى بودن ترتيب بيشتر سوره‏هاى قرآن اند؛ اما