تصحیح و انتشار تفسیر عرفانی قرآن منسوب به امام جعفر صادق(ع)

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) کتاب حاضر تصحیح تفسیر عرفانی قرآن منسوب به امام جعفر صادق(ع) است و در آن به موضوعات و مفاهیمی اشاره شده که در قلمرو سنت اول عرفانی قرار می‌گیرد و از آرای عرفانی سنت دوم یعنی دیدگاه‌های ابن‌عربی و شارحان آثار وی هیچ نشانی دیده نمی‌شود. این موضوع از آن حکایت می‌کند که این تفسیر پیش از سده هفتم هجری تألیف شده است.
این تفسیر با یک مقدمه آغاز می‌شود. مؤلف در مقدمه بعد از حمد و ستایش خداوند از عظمت و جلال وی یاد می‌کند و از نیاز انسان‌ها به ذات ربوبی و کوشش اصناف مردم برای تقرب به درگاه وی سخن می‌گوید. مؤلف در آغاز سورۀ حمد راویان این تفسیر را بر می‌شمارد و چنان که اشاره شد سند روایت متن را به دست می دهد. بعد از آن تفسیر آیات آغاز می شود با ذکر نام سوره‌های قرآن در تفسیر همه یا بخشی از آیه‌های آن سوره روایاتی را نقل می‌کند.
گفتنی است که پیوند قرآن و تعالیم عرفانی بسیار استوار است چندان که بررسی و تحلیل تطور عرفان اسلامی و شناخت مبانی و تعالیم آن بدون تبیین این پیوند ممکن نیست و بدون توجه به آن نتیجۀ مطلوبی حاصل نمی‌شود.
بدین سبب سخت ضروری است چگونگی و میزان ارتباط اصول فکری و عملی طریقه های عرفانی در دوره‌های مختلف بررسی و از این طریق شیوۀ تأثیرپذیری عرفا از قرآن و نحوۀ برداشتهای آنان از آیان قرآن در ترویج عرفان اسلامی تشریح می شود.
یکی از شیوه‌هایی که عرفا کوشیده‌اند میان قرآن و اصول عرفانی خود پیوند برقرار کنند، تفسیر و تأویل آیات قرآنی است. بر این اساس، در سیر تفسیر قرآن کریم به آرامی شیوه‌ای شکل گرفت که از دیگر روش‌های تفسیری متمایز شد. در این روش تفسیری که امروز «تفسیر عرفانی» خوانده می‌شود، اهل طریقت کوشیده‌اند واژه‌ها، اشارات و مفاهیم کلی آیات را متناسب با مبانی عرفانی خود تفسیر کنند. عرفا از این روش ابتدا به صورت پراکنده در متون عرفانی استفاده کردند اما در میان آنها این ضرورت احساس شد که تألیفات مستقلی در تفسیر قرآن فراهم آوردند تا بر اساس آن بتوانند با انسجام بیشتری میان قرآن و تعالیم خود پیوند برقرار کنند.
استناد به احادیث و روایات خاصه روایات منسوب به امام جعفر صادق(ع) یکی از ویژگی‌های متون و تفاسیر عرفانی است. مؤلفان این آثار به پشتوانه این روایات متناسب با اعتقادات و بینش عرفانی خود به تفسیر آیات قرآنی دست یازدیده‌اند.
روایات پرشماری از حضرت امام جعفر صادق(ع) در موضوعات مختلف در منابع شیعه و سنی نقل شده است. این روایات چندان تعدد و تنوع دارد که عده‌ای بخشی از آنها را در مجموعه‌هایی فراهم آورده و صورت تألیف بدان‌ها بخشیده‌اند. شماری از این مجموعه‌ها دربردارنده روایات تفسیری است که صبغه عرفانی دارد و با عنوان «تفسیر قرآن» شهرت یافته است.
تفسیر عرفانی قرآن منسوب به امام جعفر صادق (ع) تصحیح مهدی تدین و سید علی اصغر میرباقری فرد در ۸۲۴ صفحه، شمارگان ۱۶۵۰ نسخه، قطع وزیری به بهای ۴۵۰۰۰۰ ریال از سوی نشر سخن در سال ۱۳۹۳ منتشر شده است.