بررسی و ارزيابی وجوه جمع بين روايات «اهل الذكر» و سیاق آیات (43 سوره نحل و هفتم سوره انبیا) در دیدگاه مفسران
فتح‌الله نجارزادگان ۱
سمیه هادی‌لو ۲
چكیده
قرآن کریم در دو مورد (سوره نحل، آیه 43 _ 44 و سوره انبیا، آیه 7) مرجعیت «اهل الذکر» را، دست کم در حوزه معارف دین، پذیرفته است. در مورد اصطلاح‌شناسی این تعبیر در بین قرآن پژوهان دو نظریه عمده به چشم می‌خورد: جمعی که با استناد به سیاق آیات، آنان را اهل کتاب، اهل علم و ... دانسته اند و بر نظریه ارجاع مشرکان به آنان تأکید کرده اند و جمعی که با استناد به روایات انبوه شیعی و برخی از روایات اهل تسنن، آنان را (اهل بیت علیهم السلام) قلمداد کرده و اهل الذکر را، به پیروی از آهنگ روایات، در این معنا منحصر می‌دانند. در این میان برخی از مفسران کوشیده‌اند وجه جمعی بین این دو دیدگاه فراهم آورند، بازخوانی و ارزیابی وجوه جمع بین این دو نظریه در دو سطح تنزیل و تأویل آیات، مدنظر این پژوهش است.
کلیدواژه: اهل الذکر، اهل بیت علیهم السلام، قرآن، اهل کتاب، اوصاف انبیا.
درآمد
شبهه‌ای در عصر رسالت پیامبر خدا _ صلی الله علیه و آله _ در اذهان مشرکان بود که چطور پیک رسالت از ناحیه خداوند، بشری مانند سایرین است. گفته شده از جمله راه‌هایی که قرآن برای زدودن این شبهه به کار برده، ارجاع مشرکان به «اهل الذکر» برای پایان دادن به تردید و انکار و در پی آن اتمام حجت بر آنهاست. قرآن می‌فرماید:
1.استاد دانشگاه تهران پردیس قم(najarzadegan@ ut.ac.ir) .
2.کارشناس ارشد علوم قرآن و حدیث.
