عنوان را در خارج، متعدد و مشترک بین امامی ثقه و فطحی ثقه می‌دانند، که در این صورت بحث «تمییز مشترکات» درباره او جاری خواهد بود.
قائلین به وحدت وی نیز خود دو دسته‌اند: عده‌ای او را فطحی ثقه و عده دیگر امامی ثقه‌اش می‌خوانند.
نظر به اهمیت موضوع و نتیجه کاربردی‌ای که در باب تعارض ادلّه دارد، مختصری از مباحث مطرح‌شده درباره وی در این مقاله منعکس و از آن‌جا که «وثاقت» وی طبق هر سه نظریه مورد توافق است، پس از بیان اقوال به بررسی دو محور «تعدد» و «مذهب» او پرداخته شده است.

کلیدواژه‌ها: تمییز مشترکات، توحید مختلفات، اسحاق‌بن‌عمّار، فطحیه، روات امامی، خاندان‌های حدیثی شیعه.

مقدمه

یکی از نتایج مهم و کاربردی تمییز مشترکات و توحید مختلفات، در ارزش‌گذاری اسناد احادیث ظاهر می‌شود؛ به طور کلی احادیثِ مسند، بر اساس «مذهب»، «عدالت» و «وثاقت» روات، نزد متأخران شیعه به چهار نوع تقسیم می‌شود: صحیح، حسن، موثق و ضعیف. «صحیح» آن است که تمامی رجال سند، عدل امامی و ثقه باشند؛ «حسن»: یک یا چند نفر از رجال سند شخصی باشد که امامی است، اما توثیق صریحی درباره او نرسیده، لیکن مدحی در مورد او وجود دارد که موجب اعتماد به او می‌شود؛ «موثق»: دست‌کم یکی از رجال سند غیرامامی ثقه است؛ و «ضعیف» آن است که همه یا برخی از رجال سند، یکی از موارد بالا نباشد.^۱ و اگر در یک سند چند نفر از این چهار گروه جمع بودند _ مثلاً در یک سند هم راوی غیرامامی ثقه وجود داشت و هم راوی ضعیف _ در این صورت نتیجه تابع اخسّ مقدمتین خواهد بود.
در یک نگاه کلی و فارغ از وجود قرائن خاص، به هنگام تعارض چند حدیث، حدیث صحیح بر حدیث موثق و حسن تقدم دارد.
عنوان «اسحاق‌بن‌عمّار» مردد بین «عدل امامی ثقه» و «فطحی ثقه» است. بنابر قول اول، حدیث او صحیح و بر اساس قول دوم، حدیث او موثق خواهد بود که در این صورت، در تعارض با احادیث صحیح مرجوح اعلام می‌شود؛ بنابراین و با توجه به احادیث فراوان نقل‌شده از طریق اسحاق، بحث از تعیین هویت رجالی وی، از اهمیت