روایات تفضیل در اصول الکافی، هم ساز یا ناسازگار
حسن نقیزاده ۱
فاطمه کرمی ۲
چکیده
دستهای از اخبار و احادیث خاندان وحی علیهم السلام از برترینها در گفتار، رفتار و عبادات سخن میگویند. تعداد این قسم از روایات در اصول الکافی فراوان است و مهمترین ویژگی آنها تبیین برتری امری با اسم تفضیل است که به سبب همین ویژگی، در نگاه نخست، ممکن است روایات با یکدیگر متعارض جلوه کنند. پژوهش حاضر میزان سازگاری یا ناسازگاری میان این دست از اخبار را مورد بررسی قرار میدهد.
از مهمترین یافتههای تحقیق پیش رو، اثبات این نکته است که اختلاف میان روایات تفضیلی از نوع اختلاف بدوی یا ظاهری است که با تأمل در موضوع هر یک از روایات و یا کشف رابطه میان آنها با یکدیگر و نیز درک شرایط مخاطب و عناصر دیگری از این دست، قابل رفع خواهد بود.
کلیدواژهها: روایات تفضیل، اصول الکافی، اختلاف الحدیث، تعارض حدیث، فقه الحدیث.
درآمد
در میان احادیث اهل بیت علیهم السلام دستهای از روایات که با اسم تفضیل همراه و متمایز شدهاند، مبین برتری یک عمل یا عقیده یا صفت و یا رفتارند و یا از برتری آدمیان به دلیل وابستگی و اتصاف به یک رفتار یا ویژگی حکایت دارند. تعداد این اخبار اندک نبوده و مجموع آنها تنها در کتاب اصول الکافی بیش از پانصد حدیث است.
1.دانشیار دانشگاه فردوسی مشهد (naghizadeh@ferdowsi.um.ac.ir).
2.دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه فردوسی (zf.karami@yahoo.com).