روايات ضرب قرآن به قرآن در ترازوى نقد

بهروز يداللّه پور ^۱

چكيده

يكى از ادله مخالفان روش تفسير قرآن به قرآن و نيز تفسير موضوعى قرآن، روايات ضرب قرآن به قرآن است. در نگاه آنان، اين روايات گوياى ناهمگونى اين روش تفسيرى با فهم درست آيات و ايجاد اختلاف و مشكلات جدى در عرصه تفسير قرآن خواهد بود و شايد، پيروى از روش پيروان ديگر اديان آسمانى در تحريف و به انزوا كشاندن آيات در عرصه زندگى باشد.
تلاش راقم اين سطور آن است كه با گردآورى روايات ضرب قرآن به قرآن در كتاب هاى فريقين، به بحث سندى و فقه الحديثى اين روايات پرداخته گردد و تفاوت تفسير قرآن به قرآن و مسإله ضرب قرآن به قرآن مورد بررسى قرار گيرد و تلاش شده است تا فهم درستى از روايات ضرب قرآن به قرآن را ارائه كند.

كليد واژه ها: سند روايات، ضرب قرآن به قرآن، تفسير قرآن به قرآن، تحليل فقه الحديثى، جايگاه روايات در تفسير قرآن به قرآن.

مقدمه

روش تفسير قرآن به قرآن يكى از روش هاى تفسيرى است كه بسيارى از مفسران آن را روش پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله وسلم، ائمه عليهم السلام و سلف صالح در تفسير قرآن ياد كرده اند. اقبال روز افزون به اين روش تفسيرى در ميان انديشه وران قرآنى و پى نهادن روش تفسير قرآن در عمده مجامع و جوامع علمى شيعه و سنى به اين روش موجب گرديد تا برخى مفسران، نگرانى خويش را در كنار نهادن روايات از عرصه تفسير ابراز كنند و آن را مخالف با روش صحيح تفسير قرآن بينگارند. گروهى با اشاره به روايات عدم ضرب