57
آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال

دانسته اند و به نقل احاديث او پرداخته اند. ۱ از جمله هم چنين احمد بن محمد بن خالد برقى احاديث صحيح ايشان را در كتاب خود ذكر كرده و او را ستوده و گفته است «و كان عبدالعظيم مرضيّا». ۲ شيخ صدوق نيز به نقل روايتى شاذ و نادر از او پرداخته و با اين حال اعتماد خود را نسبت به آن روايت بيان كرده است. ۳ مرحوم محدث نورى نيز از او به عنوان برجستگان سادات و سادات برجسته ياد مى كند. ۴

1 ـ 3 ـ استادان و مشايخ عبدالعظيم حسنى

عبدالعظيم، مشايخ و استادان زيادى داشته كه هريك از آن ها داراى شأن و مكانتى بزرگ بوده اند. يكى از مشايخ آن بزرگوار، كه از خاندان عصمت و طهارت بوده و در ميان اين شجره مباركه پرورش يافته است، فرزند بزرگوار امام صادق عليه السلام و برادر امام موسى بن جعفر عليه السلام يعنى على بن موسى مشهور به «على عُرَيضى» است. او از راويان شيعه و از زهاد عصر خود بوده كه ولايت برادر و برادرزادگانش را تا امام دهم برخود پذيرفته است. نقل كرده اند با وجود كثرت سن، ارادت و خضوع خاصى به امام جواد عليه السلام داشته است. او، از پدر، برادر و از برادرزاده اش امام رضا عليه السلام روايت كرده است. على عريضى در منطقه اى كه به همين نام در مدينه مشهور شد به خاك سپرده شد.
يكى ديگر از مشايخ عبدالعظيم، هشام بن حكم از محدثان بزرگ و متكلمان و انديشمندان شيعه است. او كه در كوفه به دنيا آمد، در واسط رشد كرد و در 199ق به بغداد

1.ابن داوود حلى، تقى الدين حسن بن على، رجال؛ تحقيق محمد صادق آل بحرالعلوم، نجف، مطبعة الحيدريه، ۱۳۹۲ ه . ق ، ص۱۳۰ شيخ صدوق، من لا يحضره الفقيه، ج ۲، ص ۸۰؛ طوسى، ابى جعفر، رجال الطوسى، ص ۴۱۵.

2.همو، محاسن، ص۹۲؛ شيخ صدوق، عقاب الاعمال، ص۹۲؛ خويى، معجم رجال الحديث، ج۱۱، ص۵۲

3.همو، من لا يحضره الفقيه، ج۲، ص۸۰، همو، عقاب الاعمال، ص ۹۲.

4.همو، مستدرك الوسايل، ج۳، ص۶۱۳


آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال
56

از حضرت جواد عليه السلام و ابوالحسن هادى عليه السلام روايت كرده است. آن دو بزرگوار مراسلات و توقيعاتى براى او نوشته اند. او از جماعتى از اصحاب حضرت موسى بن جعفر عليه السلام و حضرت رضا عليه السلام نقل حديث كرده است. عبدالعظيم حسنى كتب و تأليفاتى هم دارد كه از آن جمله كتابى است به نام «يوم و ليلة». عده اى از بزرگان شيعه و مشايخ حديث و روايت، از جمله احمد بن عبداللّه برقى و ابوتراب راويانى از وى اخذ حديث كرده اند». ۱
متن رساله صاحب بن عباد از آن پس به شرح سبب هجرت و نحوه ورود ايشان به رى و اقامت او در محله ساربانان و سرانجام به خاك سپارى او در باغى اختصاص دارد. ۲

3 ـ حيات و جايگاه علمى

عبدالعظيم حسنى به لحاظ علمى، داراى مكانت و اشتهار خاصى بوده است. علماى رجالى و نسّابة او را مؤلف دو كتاب خطب اميرالمؤمنين عليه السلام و «يوم و ليلة» ذكر كرده اند. ۳ كتاب خطب اميرالمؤمنين او اگرچه ازبين رفته، اما دوخطبه آن موجود است، يكى گفتگوى امام با شريح قاضى در مورد منزلى كه خريده بود؛ اين گفتگو در نهج البلاغه نامه سوم موجود است و ديگرى حديثى در مذمّت دنياى فانى و عدم اعتنا به لذت هاى اين جهانى است كه در امالى از عبدالعظيم روايت شده است. اين خطبه در نهج البلاغه نيست. كتاب «يوم و ليله» او نيز در رساله صاحب بن عباد يادشده كه پيرامون اعمال عبادى يك مسلمان در شب و روز نگاشته شده است. ۴ عبدالعظيم حسنى علاوه بر آن، روايات متعددى از امام جواد و امام هادى عليه السلام نقل كرده است و علماى رجالى و فقهاى نامدارى چون شيخ صدوق، شيخ طوسى، ابن داوود حلى و ديگران روايات او را ثقه و معتبر

1.محدث نورى، همان، ج ۳، ص ۶۱۴؛ كجورى مازندرانى، همان، ص ۳۹.

2.محدث نورى، مستدرك الوسايل، ص۶۱۴، كجورى مازندرانى، همان، ص۳۹۰

3.نجاشى، همان، ص۲۴۷، علامه حلى، حسن بن يوسف، خلاصة الاقوال، ص۱۳۰؛ آقابزرگ تهرانى، الذريعه.

4.محدث نورى، همان، ج۳، ص۶۱۳؛ در اين مورد بنگريد به كجورى مازندرانى، همان جا.

  • نام منبع :
    آستان مقدّس حضرت عبدالعظيم حسني (ع) در گذشته و حال
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
    پیوند معرفی کتاب :
    http://www.hadith.net/post/51992
تعداد بازدید : 134147
صفحه از 303
پرینت  ارسال به