و مشهور آن است كه نفخ در صور ، دو مرتبه واقع مى شود : يكى براى اماته ، و دويم بار براى احيا ، و جماعت مفسّرين به سه نفخه قائل اند ، و بر هر تقدير ، نفخ در صور براى اماته و احيا البته واقع مى شود . پس فرود مى آيد اسرافيل عليه السلام به دنيا با صور ، و روايت است كه صور ، دو طرف دارد و ميان طرفين هر يك به قدر آسمان و زمين است . پس بدمد به طرفى كه به جانب زمين است . پس در زمين ، صاحب روحى نمى مانَد ، مگر آن كه مى ميرد ، و بيرون مى آيد از طرفى كه به جانب آسمان هاست و مى دمد . پس در آسمان ها صاحب روحى نمى مانَد ، مگر آن كه مى ميرد مگر اسرافيل . پس حق تعالى مى فرمايد به اسرافيل كه : «بمير» او نيز مى ميرد .
و حضرت سيّد الساجدين [ امام زين العابدين ] عليه السلام مى فرمايد : وإسرافيلُ صاحِبُ الصُّورِ الشّاخصُ الذي يَنتَظِرُ مِنكَ الإذن وحُلُولَ / 44 / الأمر فَيَنْتَبِه بِالنّفخة صرعى رَهائن الْقُبُورِ . ۱ يعنى : اسرافيل ، صاحب صور است كه ديده ها گشوده است و انتظار مى كشد كه چه وقت رخصت دهى او را دميدن در صور و فرو آمدن امر قيامت را . پس آگاه مى سازد و زنده مى گرداند به دميدن در صور ، جميع مرده ها را كه در قبرها در گروِ اعمال خودند .
[ دليل حشر حيوانات ]
و حشر ، مخصوص انسان نيست ؛ بلكه حيوانات نيز محشور مى گردند و دليل بر اين است آيه كريمه « وَإِذَا الْوُحُوشُ حُشِرَتْ » ،۲ يعنى هر گاه وحشيان ، حشر شوند .
و روايت است از ابوذر رحمه الله ۳ كه : روزى من در خدمت [ با سعادت ]رسول خدا صلى الله عليه و آله بودم كه دو بُز بر يكديگر شاخ زدند . فرمود : «مى دانيد اينها به چه سبب بر يكديگر شاخ زدند ؟» . صحابه گفتند ۴ كه : [ خدا و رسول خدا بهتر مى دانند ما ]نمى دانيم . حضرت فرمود : «وليكن خدا مى داند و در ميان ايشان حكم مى كند» .
1.الصحيفة السجادية ، ص ۳۴ .
2.سوره تكوير ، آيه ۵ .
3.ب : ابوذر رحمه الله روايت كرده است .
4.ب : عرض كردند .
