به هم مى رسد . از حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام از آيه كريمه « فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَيَاةً طَيِّبَةً »^۱ سؤال كردند ، حضرت عليه السلام فرمود : «يعنى بايد زندگانى دهيم بنده صالح را در دنيا ، زندگانى خوب و پاكيزه» . پس حضرت در جواب سائل فرمود : « هي الْقَناعَةُ »^۲ ؛ يعنى حيات طيّبه قناعت / 166 / است و اكتفا نمودن به اندكْ بضاعت .
يا دفع كن ـ خداوندا ـ سفاهت و اضطراب احتياج و بدى فقر را كه از خوى بد من ناشى است به مهارهاى قناعت ، كه سؤال از كسى نكنم و مالك نفْس خود باشم و صبر نمايم و آبروى خود را ضايع نسازم كه سبب خوارى و بى اعتبارى من گردد .
و اين معنى ظاهر است ؛ زيرا كه استغناى قناعت ، فقرا را به صدر تمكّن رسانَد و تكاپوى حرص ، توانگران را در صف نعال نشانَد . پس در همه حال از فقر و غنا و صحّت و مرض و ضيق و سِعَت ، توكّل بر جناب تو داشته باشم و خلق را لا يضرّ و لا يعطي و لا ينفع ولا يمنع دانم . و در اين صورت ، تشبيه قناعت به زمام شتر ، بالكنايه است و زمام ، ترشيح تشبيه است .

إِلهِي ، إِنْ لَمْ تَبْتَدِئْنِي الرَّحْمَـةُ مِنْكَ بِحُسْنِ التَّوْفِيقِ

يعنى : اى خداى من! اگر پيشى نگرفته بود به من بخشش ها و نعمت هايى كه از فضل كَرَم توست ، در حالتى كه با نيكويى تأييد و هدايت توست به طريق تفكّر در آثار قدرت و انوار عظمت و اقسام نعمت و انواع رحمت .
فقره شريفه ، دليل است بر سبقت رحمت و تجاوز از معصيت و عفو از گناهان و تأخير عقوبت ، و رفيق اين طريق ، توفيق است . به هر كه عطا فرمود ، عزيزِ دو جهان شد و از هر كه باز گرفت ، مخذول دو جهان گشت ، و اين توفيق ، اِلقاى معرفت و هدايت است به دل ها ، و دل ها در قبضه تصرّف خداوند يكتاست . به هر كه عطا فرمود و كشف غطا از او شد ، از حجاب حرمان به شهود لقا و نور ايمان ، فايز / 167 / گرديد .