۲۲۰۷۷.عنه عليه السلام :المُدَّةُ و إن طالَت قَصيرَةٌ ، و الماضِي لِلمُقيمِ عِبرَةٌ ، و المَيِّتُ لِلحَيِّ عِظَةٌ و لَيس لأمسِ ^۱ عَودَةٌ ، و لا أنتَ مِن غَدٍ على ثِقَةٍ ، و كُلٌّ لِكُلٍّ مُفارِقٌ و بهِ لاحِقٌ ، فاستَعِدّوا لِيَومٍ لا يَنفَعُ فيهِ مالٌ و لا بَنونَ إلاّ مَن أتَى اللّهَ بقَلبٍ سَليمٍ . ^۲

۲۲۰۷۸.عنه عليه السلام :أ لَستُم في مَنازِلِ مَن كانَ أطوَلَ مِنكُم أعمارا و آثارا ، و أعَدَّ مِنكُم عَديدا ، و أكثَفَ جُنودا ، و أشَدَّ مِنكُم عُتودا ؟! تَعَبَّدُوا الدُّنيا أيَّ تَعَبُّدٍ، و آثَرُوها أيَّ إيثارٍ، ثُمّ ظَعَنوا عَنها بِالصَّغارِ . ^۳

۲۲۰۷۹.عنه عليه السلام :أينَ مَن عَسكَرَ العَساكِرَ، و دَسكَرَ الدَّساكِرَ ، و رَكِبَ المَنابِرَ ؟! أينَ مَن بَنَى الدُّورَ ، و شَرَّفَ القُصوَرَ ، و جَمهَرَ الاُلُوفَ ؟! قَد تَداوَلَتهُم أيّامُها ، و ابتَلَعَتهُم أعوامُها ، فَصارُوا أمواتا ، و في القُبورِ رُفاتا ، قَد يَئسوا ما خَلَّفوا ، و وَقَفوا على ما أسلَفوا ، ثُمّ رُدُّوا إلَى اللّهِ مَولاهُمُ الحَقِّ ألاَ لَهُ الحُكمُ و هُو أسرَعُ الحاسِبينَ . ^۴

۲۲۰۷۷.امام على عليه السلام :مدّت زندگانى هر اندازه هم دراز باشد، باز كوتاه است و آنكه رفته براى آنكه مانده عبرت است و مرده براى زنده مايه پند و ديروز را بازگشتى نيست و به هيچ فردايى هم اطمينان ندارى و هر يك از ديگرى جدا مى شود و به او مى پيوندد. پس براى روزى آماده شويد كه در آن روز نه ثروتى به كار مى آيد و نه فرزندانى مگر كسى كه با دلى پاك و سالم سوى خدا رود.

۲۲۰۷۸.امام على عليه السلام :آيا شما در همان منزل هاى كسانى نيستيد كه عمرى درازتر از شما داشتند و آثارى پاينده تر و آمادگى بيشتر و سپاهيانى انبوهتر و اقتدارى بيشتر؟! دنيا را پرستيدند چه پرستيدنى و آن را برگزيدند چه برگزيدنى، اما سرانجام با خوارى از آن كوچيدند.

۲۲۰۷۹.امام على عليه السلام :كجايند كسانى كه لشكرها فراهم آوردند و كاخ ها ساختند و بر تخت ها نشستند؟! كجايند كسانى كه خانه ها بنا نهادند و كاخ ها برافراشتند و هزاران [لشكر]فراهم آوردند؟ روزهاى دنيا آنان را دست به دست كرد و سال هايش آنان را فرو بلعيد.پس به مردگانى تبديل شدند و در گورها درهم شكسته و ريز ريز شدند، از آنچه بر جاى نهادند نوميد گشتند و به آنچه پيش فرستادند آگاه شدند. آنگاه به سوى خداوند، مولاى حقيقى خود، بازگردانده شدند. بدانيد كه حكم از آنِ خداست و او سريع ترين حسابرسان است.

(انظر) الوصيّة: باب 4016. بحار الأنوار: 77/44 ـ 195.

4062

مَواعِظُ الإمامِ عَلِيٍّ عليه السلام

۲۲۰۷۴.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :اِعلَموا أيُّها النّاسُ إنّكُم سَيّارَةٌ قَد حَدا بِكُمُ الحادِي ^۱ ، وحَدا لِخَرابِ الدُّنيا حادي ، و ناداكُم لِلمَوت مُنادي ، فلا تَغُرَّنَّكُم الحَياةُ الدُّنيا و لا يَغُرَّنَّكُم باللّهِ الغَرورُ . ^۲

۲۲۰۷۵.عنه عليه السلام :كُونُوا قَوما صِيحَ بِهِم فانتَبَهوا و انتَهَوا ، فما بَينَكُم و بَينَ الجَنَّةِ و النّارِ سِوَى المَوتِ ، و إنّ غايَةً تَنقُصُها اللَّحظَةُ و تَهدِمُها السّاعَةُ لَجَديرَةٌ بِقِصَرِ المُدَّةِ ، و إنَّ غائبا يَحدُوهُ الجَديدانِ لَحَرِيٌّ بِسُرعَةِ الأوبَةِ . ^۳

۲۲۰۷۶.عنه عليه السلام :المُدَّةُ و إن طالَت قَصيرَةٌ ، و الماضِي لِلمُقيمِ عِبرَةٌ ، و المَيَّتُ لِلحَيِّ عِظَةٌ ، و لَيسَ لِأمسِ إن مَضى عَودَةٌ ، و لا المَرءُ مِن غَدٍ على ثِقَةٍ ، الأوّلُ للأوسَطِ رائدٌ ، و الأوسَطُ للآخِرِ قائدٌ ، و كلٌّ لِكُلٍّ مُفارِقٌ . ^۴

4062

اندرزهاى امام على عليه السلام

۲۲۰۷۴.امام على عليه السلام :بدانيد اى مردم كه شما كاروانى هستيد كه راهنما شما را به پيش مى راند و ساربان براى ويرانى دنيا آواز حُدى مى خواند و جارچى شما را براى مرگ صدا مى زند. پس زندگى دنيا فريبتان ندهد و فريبنده (شيطان) شما را درباره خدا نفريبد.

۲۲۰۷۵.امام على عليه السلام :[چونان] مردمى باشيد كه بر سرشان فرياد زده شد و بيدار شدند و [از گناه ]باز ايستادند؛ زيرا كه ميان شما و بهشت و دوزخ جز مرگ فاصله اى نيست. و عمرى كه هر لحظه، آن را مى كاهد و هر ساعت [شب و روز يا ساعت مرگ ]نابودش مى سازد، شايسته است كه كوتاه مدّت باشد. و غايب و سفر رفته اى كه شب و روز او را مى رانند، سزاست كه بزودى باز گردد.

۲۲۰۷۶.امام على عليه السلام :مدّت عمر هر اندازه هم دراز باشد، باز كوتاه است و آنكه رفته براى آنكه مانده عبرت است و مرده براى زنده مايه پند. ديروزى كه گذشت ديگر باز نمى گردد و آدمى به هيچ فردايى اطمينان ندارد. اولى راهنماى وسطى است و وسطى پيشرو آخرى و همه از هم جدا مى شوند.