۸۶۶۹.الإمامُ الكاظمُ عليه السلامـ لَمّا سُئلَ عنِ النَّفَقَةِ على العِيالِ ـ: ما بَينَ المَكرُوهَينِ : الإسرافِ و الإقتارِ . ^۱

(انظر) السخاء : باب 1773 .
الصدقة : باب 2206 .
الكافي: 4 / 54 ـ 56 .

1792

عَلاماتُ المُسرِفِ

۸۶۷۰.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آله :أمّا علامةُ المُسرِفِ فأربَعةٌ : الفَخرُ بالباطِلِ ، و يَأكُلُ ما لَيسَ عِندَهُ ، و يَزهَدُ في اصطِناعِ المَعروفِ ، و يُنكِرُ مَن لا يَنتَفِعُ بِشَيءٍ مِنهُ . ^۲

۸۶۷۱.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إعطاءُ المالِ في غَيرِ حَقِّهِ تَبذيرٌ و إسرافٌ . ^۳

۸۶۷۲.الإمامُ الباقرُ عليه السلام :المُسرِفُونَ هُمُ الذينَ يَستَحِلُّونَ المَحارِمَ و يَسفِكُونَ الدِّماءَ . ^۴

۸۶۶۹.امام كاظم عليه السلامـ در پاسخ به سؤال از خرجى زن و فرزند ـفرمود : رعايتِ ميانه دو امرِ ناپسند است : زياده روى و سختگيرى .

1792

نشانه هاى اسرافكار

۸۶۷۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :نشانه اسرافكار چهار چيز است : به كارهاى باطل مى نازد ، آنچه را فراخور حالش نيست مى خورد ، در كارهاى خير بى رغبت است و هر كس را كه بدو سودى نرساند ، انكار مى كند .

۸۶۷۱.امام على عليه السلام :خرج كردن به ناحق مال ، حيف و ميل و اسراف است .

۸۶۷۲.امام باقر عليه السلام :اسرافكاران آنانى هستند كه حرامها را حلال مى شمارند و خون [ناروا ]مى ريزند .

۸۶۶۵.الإمامُ زينُ العابدينَ عليه السلامـ في الدعاءِ ـ: و امنَعْني مِنَ السَّرَفِ ، و حَصِّنْ رِزقي مِن التَّلَفِ ، و وَفِّرْ مَلَكَتِي بالبَرَكَةِ فيهِ ، و أصِبْ بِي سَبيلَ الهِدايَةِ لِلبِرِّ فيما اُنفِقُ مِنهُ . ^۱

1791

حَدُّ الإنفاقِ

الكتاب :

و الَّذِينَ إذا أنْفَقُوا لَمْ يُسْرِفُوا وَ لَم يَقْتُرُوا وَ كانَ بَينَ ذلِكَ قَواما» . ^۲

الحديث :

۸۶۶۶.رسولُ اللّهِ صلى الله عليه و آلهـ لَمّا سُئلَ عن تَفسيرِ الآيةِ المَذكورَةِ ـ: مَن أعطى فِي غَيرِ حَقٍّ فقد أسرَفَ ، و مَن مَنَعَ عَن حَقٍّ فَقَد قَتَرَ . ^۳

۸۶۶۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :إنَّ مَنعَ المُقتَصِدِ أحسَنُ مِن عَطاءِ المُبَذِّرِ ، إنَّ إمساكَ الحافِظِ أجمَلُ مِن بَذلِ المُضَيِّعِ. ^۴

۸۶۶۸.الكافي عن عبد الملك بن عمرو الاحول :تلا أبو عبدِ اللّهِ عليه السلام هذه الآيَةَ : «و الَّذِينَ إذا أنْفَقُوا لَم يُسْرِفُوا وَ لَم يَقْتُرُوا وَ كانَ بَينَ ذلِكَ قَواما» فَأخَذَ قَبضَةً مِن حَصىً و قَبَضَها بِيَدِهِ ، فقالَ : هذا الإقتارُ الذي ذَكَرَهُ اللّهُ في كتابِهِ ، ثُمّ قَبَضَ قَبضَةً اُخرى فَأرخى كَفَّهُ كُلَّها ، ثُمّ قالَ: هذا الإسرافُ ، ثُمّ أخَذَ قَبضَةً اُخرى فَأرخى بَعضَها و أمسَكَ بَعضَها و قالَ : هذا القَوامُ . ^۵

۸۶۶۵.امام زين العابدين عليه السلامـ در دعا ـگفت : و مرا از زياده روى باز دار و روزى ام را از تلف شدن نگاه دار و دارايى ام را با بركت دادن به آن افزون گردان و راه مصرف آن را در كارهاى خير به من بنمايان .

1791

مرز انفاق

قرآن :

«و آنان كه چون انفاق كنند زياده روى نمى كنند و بخل هم نمى ورزند و ميان اين دو [روش ]حدّ وسط را نگه مى دارند» .

حديث :

۸۶۶۶.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :در پاسخ به سؤال از تفسير آيه پيش گفته ـ : هر كه به ناحق (بيجا) عطا كند اسراف كرده است و هر كه بحق (بجا) خرج نكند، سختگيرى و خسّت ورزيده است .

۸۶۶۷.امام على عليه السلام :نبخشيدن صرفه جو، بهتر از بخشيدن اسرافكار است و امساك كسى كه مال خود را حفظ مى كند ، نيكوتر از بخشش كسى است كه مالش را بر باد مى دهد .

۸۶۶۸.الكافى به نقل از عبد الملك بن عمرو الأحول :امام صادق عليه السلام اين آيه را تلاوت كرد : «و آنان كه چون انفاق مى كنند زياده روى نمى كنند و بخل هم نمى ورزند و ميان اين دو ، حدّ وسط را نگه مى دارند» و سپس مشتى سنگريزه برداشت و آن را در مشتش نگه داشت و فرمود : اين همان سختگيرى و خسّتى است كه خداوند عزّ و جلّ در كتاب خود فرموده است . آنگاه مشتى ديگر برداشت و همه آنها را ريخت و فرمود: اين اسراف است. سپس مشتى ديگر برداشت و قسمتى از آن را ريخت و مقدارى را نگه داشت و فرمود : اين حدّ وسط است .