الحديث :

۸۶۵۷.الإمامُ عليٌّ عليه السلام :وَيحَ المُسرِفِ ، ما أبعَدَهُ عن صَلاحِ نفسِهِ و استِدراكِ أمرِهِ ! ^۱

۸۶۵۸.عنه عليه السلام :مَن كانَ لَهُ مالٌ فإيّاهُ و الفَسادَ ؛ فإنَّ إعطاءَكَ المالَ في غَيرِ وَجهِهِ تَبذيرٌ و إسرافٌ ، و هُو يَرفَعُ ذِكرَ صاحِبِهِ في الناسِ و يَضَعُهُ عندَ اللّهِ . ^۲

۸۶۵۹.عنه عليه السلامـ مِن كتابٍ لَهُ إلى زيادٍ ـ: دَعِ الإسرافَ مُقتَصِدا ، و اذكُرْ في اليَومِ غَدا ، و أمسِكْ مِن المالِ بقَدرِ ضَرُورَتِكَ ، و قَدِّمِ الفَضلَ لِيَومِ حاجَتِكَ . ^۳

۸۶۶۰.عنه عليه السلام :السَّرَفُ مَثواةٌ ، و القَصدُ مَثراةٌ. ^۴

۸۶۶۱.عنه عليه السلام :حُسنُ التَّدبيرِ مَع الكَفافِ أكفى لكَ مِنَ الكَثيرِ مَع الإسرافِ . ^۵

۸۶۶۲.عنه عليه السلام :الإسرافُ يُفنِي الجَزِيلَ . ^۶

۸۶۶۳.عنه عليه السلام :أقبَحُ البَذلِ السَّرَفُ . ^۷

۸۶۶۴.عنه عليه السلامـ في صِفَةِ المُنافقينَ ـ: إن عَذَلُوا كَشَفُوا ، و إن حَكَمُوا أسرَفُوا . ^۸

حديث :

۸۶۵۷.امام على عليه السلام :بيچاره اسرافكار! چه دور است از اصلاح نفس و جبران كار خود .

۸۶۵۸.امام على عليه السلام :هر كه ثروتى دارد ، مبادا آن را تباه كند ؛ زيرا صرف كردن بى موردِ آن ريخت و پاش و اسراف است . اين كار او را در ميان مردم بلند آوازه مى كند، اما نزد خدا بى مقدار مى سازد .

۸۶۵۹.امام على عليه السلامـ در نامه خود به زياد ـنوشت : اسراف را رها كن و ميانه روى در پيش گير و امروز به ياد فردا باش و از مال به اندازه ضرورتت نگه دار و اضافى آن را براى روز نيازمندى ات (قيامت) پيش فرست .

۸۶۶۰.امام على عليه السلام :اسراف ، موجب هلاكت است و ميانه روى ، مايه زياد شدن ثروت .

۸۶۶۱.امام على عليه السلام :روزىِ به قدر كفاف كه با حُسن تدبير همراه باشد ، تو را بيشتر كفايت مى كند از ثروت زيادى كه با اسراف همراه باشد .

۸۶۶۲.امام على عليه السلام :اسراف، ثروت زياد را هم به باد فنا مى دهد .

۸۶۶۳.امام على عليه السلام :زشت ترين بخشش ، اسراف است .

۸۶۶۴.امام على عليه السلامـ در توصيف منافقان ـفرمود : هرگاه سرزنش كنند پرده درى مى كنند، و هرگاه حكم (داورى) كنند زياده روى مى نمايند .

1790

الإسرافُ

الكتاب :

فَما آمَنَ لِمُوسَى إلاَّ ذُرِّيَّةٌ مِن قَوْمِهِ عَلَى خَوْفٍ مِنْ فِرعَونَ وَ مَلَئِهِمْ أنْ يَفْتِنَهُمْ و إنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِي الْأرْضِ وَ إنَّهُ لَمِنَ الْمُسرِفِينَ» . ^۱

لاَ جَرَمَ أنَّما تَدعُونَنِي إلَيهِ لَيسَ لَهُ دَعوَةٌ فِي الدُّنيا وَ لاَ فِي الاْخِرَةِ وَ أنَّ مَرَدَّنا إلَى اللّهِ وَ أنَّ الْمُسْرِفِينَ هُمْ أصحابُ النَّارِ» . ^۲

وَ لاَ تَقتُلُوا النَّفسَ الَّتِي حَرَّمَ اللّهُ إلاَّ بِالْحَقِّ وَ مَنْ قُتِلَ مَظلُوما فَقَد جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطانا فَلا يُسْرِفْ فِي القَتْلِ إنَّهُ كانَ مَنْصُورا» . ^۳

وَ لَقَدْ جاءَتْهُم رُسُلُنا بِالبَيِّناتِ ثُمَّ إنَّ كَثِيرا مِنهُم بَعدَ ذلِكَ فِي الْأَرْضِ لَمُسْرِفُونَ» . ^۴

يا بَنِي آدَمَ خُذُوا زِينَتَكُم عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ وَ كُلُوا و اشرَبُوا وَ لا تُسْرِفُوا إنَّهُ لا يُحِبُّ المُسْرِفِينَ» . ^۵

قُلْ يا عِبادِيَ الَّذِينَ أسْرَفُوا عَلَى أنفُسِهِم لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللّهِ إنَّ اللّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعا إنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ» . ^۶

1790

اسراف و زياده روى

قرآن :

«به موسى ايمان نياوردند مگر كسانى از قوم او با هراسى از فرعون و بزرگان او كه مبادا به محنتشان اندازد و همانا فرعون در زمين برترى جست و او از اسرافكاران بود» .

«آنچه مرا به سوى آن مى خوانيد، به ناچار نه در دنيا و نه در آخرت، در خور خواندن نيست و بى گمان بازگشت ما به سوى خداست و همانا اسرافكاران اهل دوزخند» .

«نفْسى را كه خدا حرمت داده است مكشيد مگر به حق و هر كه به ستم كشته شود ولىّ او را [بر قصاص ]مسلّط كرده ايم ، اما در كشتن زياده روى نكند كه او نصرت يافته است» .

«پيامبران ما با آيه هاى روشن به سراغ آنان آمدند اما پس از آن بسيارى شان در زمين اسرافكارند» .

«اى پسران آدم! در هر عبادتگاهى [جامه ]زينت خويش برگيريد و بخوريد و بياشاميد و اسراف مكنيد كه خدا اسرافكاران را دوست ندارد» .

«بگو : اى بندگان من كه بر خويشتن اسراف (ستم) كرده ايد! از رحمت خدا نوميد مباشيد كه خدا گناهان را يكسره مى آمرزد كه او آمرزنده است و مهربان» .