85
امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری

او در تشخيص معانى قرآن و طرز قرائت آن ، صاحب نظر بود و در بحثهاى خود ، هميشه با الهام از اين كتاب ، خصم را مغلوب مى ساخت . درباره زيد گفته اند: «و كانت له فيه قرائة خاصه» يعنى او قرائت خاصى در قرآن داشت ۱ و كتابى در اين زمينه تأليف نمود . و گفته اند:
فقد علم القرآن و اوفى فهمه؛ او قرآن را آموخت و خوب آن را مى فهميد . ۲
امام صادق عليه السلام در اين مقام از ممارست و مطالعه عميق وى سخن مى گويد و با جمله اى افتخارآميز از او ياد مى كند:
كان واللّه اقرءنا للكتاب؛ به خدا سوگند ، او در ميان ما بيش از همه به قرائت قرآن اشتغال داشت . ۳

او در زندان تفسير قرآن مى گفت

مردى به نام ابى غسان ازدى مى گويد:
زيد بن على عليهماالسلام در مسافرت به شام در زمان حكومت جائر هشام پنج ماه به زندان افتاد ، هيچ مردى را داناتر از او به كتاب خدا نديدم . در اين مدت كوتاه كه با او هم زندان بودم . سوره حمد و بقره را به طور جالب و شيوا با بيانى رسا به نحو تفسير از او آموختم .
آرى او از فرصت استفاده كرد و زندان را به شكل مدرسه اى عالى تبديل نمود و حتى در موقع گرفتارى تا آنجا كه برايش ممكن بود . به وظيفه روشنگرى خويش پرداخت و براى زندانيان تفسير قرآن مى گفت .

عظمت قرآن از نظر زيد عليه السلام

او زندانيان را از سرچشمه علوم و حكمتها و زهد و تقواى خود سيراب مى نمود و آنان را به كتاب حق و احكام خدا دعوت مى كرد ، مى گفت:
رحمت خدا شامل حال شما گردد . بدانيد كه بهترين و روشن ترين راهها براى

1.الكشاف عن حقائق التنزيل ، ج ۱ ، ص ۴۳؛ الحور العين ، ص ۱۸۷ .

2.الروض النضير ، ج ۱ ، ص ۵۲ .

3.تهذيب ابن عساكر ، ج ۶ ، ص ۱۸ .


امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
84

استدلال زيد عليه السلام را براى حضرتش بازگو كرديم .
امام عليه السلام فرمود: روزى پدرم ، زيد عليه السلام را خواست و دستور داد تا قرآن بخواند ، او خواند . سپس پدرم آيات مشكلات قرآن را از او پرسيد ، و او يكى يكى جواب صحيح مى داد . پدرم آن قدر تحت تأثير استعداد فوق العاده و دانش او قرار گرفت ، كه برخاست و بين دو چشم زيد عليه السلام را بوسيد .
بعد ، امام باقر عليه السلام خود نيز ، مقام علمى و تبحّر فوق العاده زيد عليه السلام را به اصحابش گوشزد كرد و با جمله اى جالب و رسا فرمود: «اِنَّ زَيدا اُعطيَ مِنَ العِلمِ مِثلَ ما عَلَينا بَسطُهُ؛ به زيد عليه السلام همانند آنچه از علم بر ما بسط داده شد ، علم عطا شده است . ۱

زيد بن على عليه السلام مفسر و همراز قرآن

زيد بن على مى گويد:
خلوت بالقرآن ثلاث عشرة سنة اقرأه و اتدبّره ... ؛ ۲
سيزده سال با قرآن خلوت كردم آيات آن را مى خواندم و درباره آن مى انديشيدم .
يكى از القاب زيد بن على عليهماالسلام«حليف القرآن» يعنى همراه قرآن است . ۳ او هميشه با قرآن سروكار داشت و آنى از ذكر خدا و كتاب او غافل نبود .
ابو نصر بخارى از ابن جارود روايت مى كند كه مى گفت:
قدمت المدينة فجعلت كلّما سئلت عن زيد بن علىّ ، قيل لى ذاك حليف القرآن ذاك الطوانة المسجد؛
به مدينه آمدم و از هر كه حال زيد بن على را پرسيدم ، در جوابم گفته مى شد ، همان «حليف القرآن» همان ستون مسجد .
آرى او آن قدر با مسجد و عبادت انس گرفته بود كه وى اكثر اوقات خود را در مسجد مى گذراند ، به طورى كه چون ستونهاى مسجد جلوه مى كرد . ۴

1.زيد شهيد ، مرحوم مقرم .

2.المواعظ و الاعتبار بذكرالخطط والآثار ، ج ۲ ، ص ۴۳۶ ، تأليف مقريزى .

3.رياض السالكين .

4.مقاتل الطالبيين ، ص ۱۳۰؛ وقايع الايام ، خيابانى ، ص ۶۷ .

  • نام منبع :
    امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 174609
صفحه از 336
پرینت  ارسال به