77
امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری

طاهر عليه السلام مى باشد و نام سه فرزند ديگر ، عمر ، على ، و خديجه بود . ۱
نام مقدّس «زيد» را پيامبر صلى الله عليه و آله قبل از ميلاد وى برايش انتخاب كرد .
امّا لقبهاى زيد عليه السلام عبارت اند از:
1 . شهيد كه در بعضى روايات از او به اين لقب ياد كرده اند ، چنانكه علماىِ انساب زيد بن امام موسى كاظم عليه السلام را ملقب به نار نموده اند .
2 . حليف القرآن يعنى پيمانِ قرآن به دليل ممارست و ارتباط فراوان او با كتاب خدا ، اين لقب براى او به يادگار مانده است؛ چرا كه وى مؤلّف كتاب تفسير ، به نام غريب القرآن مى باشد .
3 . زيد الازياد كنايه از مقام والا و عظمت و شخصيّت بى نظير او نسبت به هم نامهاى او ، مانند زيد بن حارثه ، زيد بن ارقم ، زيد بن حسن ، ... مى باشد . ۲
كنيه زيد بن على الشهيد عليهماالسلام ابوالحسن است؛ چون يكى از فرزندان رشيد او به نام حسين ذى الدمعه بود ، او را به اين كنيه مى خوانند . ۳
آن گونه از كتب تاريخ و انساب برمى آيد ، زيد عليه السلام داراى قامتى رشيد و صورتى زيبا و با ابهّت داشت كه متانت و وقار از آن به خوبى آشكار بود .
چشمان درشت و سياه و جذابِ او با ابروانى كشيده و نزديك به هم و محاسنى پرپشت و پيشانى برجسته و بلند و بينى برآمده و كشيده هر بيننده اى را به ياد صورت زيبا و نمكين جدّش رسول خدا صلى الله عليه و آله مى انداخت .
موى سر و صورتش سياه بود ، ولى در اواخر عمر گرانمايه اش با تارهاى سفيدى ، محاسن او جو و گندمى مى نمود . ۴

1.مقاتل الطالبين ، ص ۱۲۷؛ بحارالأنوار ، ج ۴۶ ، ص ۲۰۸؛ تاريخ الفرات ، ص ۷۱؛ امالى صدوق ، ص ۲۳۵ .

2.نورالابصار ، شبلنجى ، ص ۱۷۸؛ زيد الشهيد ، ص ۱۱؛ زيد بن على عليه السلام ، ص ۱۴ .

3.تاريخ طبرى ، ج ۸ ، ص ۲۷۵؛ تاريخ ابن عساكر ، ج ۶ ، ص ۶۰؛ شرح ابن ابى الحديد ، ج ۱ ، ص ۳۱۵؛ زيد الشهيد .

4.خطط مقريزى ، ج ۴ ، ص ۳۰۷؛ مقاتل الطالبين ، ص ۱۲۷؛ روض النضير ، ج ۱ ، ص ۳۰۷ .


امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
76

قبرستان معروف بقيع در كنار قبر عمويش امام حسن مجتبى عليه السلام به خاك سپرده شد . ۱

مادر زيد عليه السلام

درباره نام مادر زيد عليه السلام اختلاف است؛ شمارى از مورّخان و علماى انساب نام او را غزاله ۲ گفته اند . بعضى از او به نام جيّد يا جيدا ۳ و بعضى ديگر به نام حيدان ۴ ياد كرده اند ، امّا در روايتى آمد كه امام سجاد عليه السلام او را به نام حوراء مى خواند . ۵
به هر حال ، او كنيزى شايسته و با نجابت بود ، كه مختار بن ابى عبيده ثقفى ۶ او را به سى هزار درهم خريد . ۷ اين بانو آن قدر در نظرش جلوه كرد و خوشايند او شد ، كه با خود گفت: نه ، من لياقت اين زن را ندارم ، او شايسته على بن الحسين عليهماالسلام است . لذا او را به عنوان هديه اى ارزنده به خدمت امام عليه السلام فرستاد . اين بانو از امام چهارم عليه السلام داراىِ سه پسر و يك دختر شد و فرزند اوّل او ، زيد عليه السلام بود كه جدّ هفتم حضرت شاهزاده

1.ر . ك: ارشاد ، ج ۲ ، ص ۱۳۸؛ أعيان الشيعه ، ج ۷ ، ص ۱۴۶؛ سفينة البحار ، ص ۲۰۱؛ وفيات الاعيان ، ج ۵ ، ص ۱۶۳؛ طبقات ابن سعد ، ج ۷ ، ص ۳۰۵؛ منتهى الآمال ، ج ۲ ، ص ۱۳۶؛ بحارالأنوار ، ج ۴۱ ، ص ۱۹۱؛ صفوة الصفوه ، ج ۳ ، ص ۳۸؛ روضة الصفا ، ج ۴ ، ص ۱۰۱؛ حلية الاولياء ، ج ۱ ، ص ۷۵؛ المجدى ، ص ۱۰۸؛ الفخرى ، ص ۱۴۹ .

2.المجدى ، ص ۱۵۶؛ زيد الشهيد ، ص ۸ .

3.غاية الإختصار ، ص ۶۶؛ سرّالسلسله العلويّه ، ج ۲۲ ، ص ۵۶؛ الحدائق الورديه ، ج ۱ ، ص ۴۵ .

4.بحارالانوار ، ج ۴۶ ، ص ۲۱۵؛ ثورة زيد بن على ، ص ۲۶؛ فرحة الغرى ، ۵۱ .

5.كامل مبرد ، ج ۳ ، ص ۱۸۹؛ زيد الشهيد ، ص ۹؛ أعيان الشيعه ، ج ۷ ، ص ۱۰۷ .

6.علاّمه كبير امينى قدس سره در كتاب نفيس الغدير ، ج ۲ ، ص ۳۴۳ ـ ۳۴۸ ، قيام مختار را نهضتى شرعى و الهى و مورد رضاى امام توصيف مى فرمايد . در همين رابطه محقّق عالى مقام جناب سيد أبو فاضل رضوى اردكانى كتاب مستقلى به نام قيام مختار تأليف نموده اند كه در نوع خود كم نظير است . وى در اين كتاب قيام مختار ، انگيزه قيام ، كيفيّت جهاد ، اصحاب و ياران و اقوال علما درباره شخصيت او را به خوبى بررسى و تحليل كرده است .

7.بحارالأنوار ، ج ۴۶ ، ص ۱۸۶؛ أعيان الشيعه ، ج ۷ ، ص ۱۰۷ ، در اين دو كتاب شش هزار دينار ذكر شده است .

  • نام منبع :
    امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 174648
صفحه از 336
پرینت  ارسال به