167
امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری

علاّمه سيّد محسن امين رحمه الله در أعيان الشيعه ۱ مى نويسد:
كانَ يسكن المدينة المنوّرة كما يدلّ عليه قول الشيخ ۲ ، انّه مدني؛
وى در مدينه منوّره ساكن بود ، كما اين كه سخن شيخ طوسى رحمه الله بر اين دلالت مى كند كه او مدنى است .
گفتار أبى فرج اصفهانى مبنى بر اينكه وى در منزل امام جعفر صادق عليه السلام در مدينه بزرگ شد و بعد از قتل محمّد بن ابراهيم از مخفى گاه خود بيرون آمد ، دلالت مى كند كه حسين بن زيد عليه السلام تا آخر عمر در مدينه بوده است . ۳
ذهبى گفته است كه وى ساكن كوفه بود و قبرى كه در حوالى حلّه است ، ازآنِ حسين مى باشد . براى توجيه اين قول بايد گفت: هنگامى كه محمّد بن ابراهيم به قتل رسيد ، وى در كوفه مخفى شد و بعدها خود در مدينه ظاهر شد و عاقبت به كوفه مراجعت نمود و در همان جا وفات يافت . مرحوم ابوالفرج اصفهانى ورودش را به مدينه ثبت نموده ، امّا به خروجش از مدينه به كوفه اشاره ننموده است . ۴

تأليفات حسين بن زيد الشهيد عليه السلام

حسين بن زيد عليه السلام ، از علما ، محدّثين و زهّاد زمان خود بود و مى توان گفت كه
توصيف علاّمه سيّد محمّد امين رحمه الله درباره او بهترين توصيف است:
انّه كان عالما ، ورث علماجمّا من ابن عمّه الامام جعفر الصادق عليه السلام ، محدثا ، مؤلفا ، نسّابة ، زاهدا ، عابدا ، خاشعا ، ثقة ، ورعا ، جليلاً ، شيخ أهله و كريم قومه ، من رجال بني هاشم لسانا ، و بيانا و علما و فضلاً و نفسا و جمالاً و زهدا و إحاطة بالنسب؛
يعنى حسين ذولدمعه ، مردى دانشمند بود كه علوم بسيارى را از پسر عموى خود امام جعفر صادق عليه السلام به ارث برد . او شخصى محدّث ، مؤلف ، نسّابه ، پارسا ، عابد ، خاشع ، مورد اطمينان ، خدا ترس و بزرگوار داناى خاندان و بخشنده و سخى

1.أعيان الشيعه ، ج ۶ ، ص ۲۵ .

2.رجال شيخ طوسى رحمه الله ، ص ۱۸۲ .

3.مقاتل الطاليين ، ص ۳۵۹ .


امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
166

دلايل ديگرى كه مى توان براساس آنها وفات حسين ذوالدمعه را در سنه 190 ق دانست ، از قرار زير مى باشد:
الف . اكثر مورّخان نوشته اند كه حسين ذوالدمعه ، دختر خود را به حباله نكاح مهدى عبّاسى درآورد و مهدى خود ، در سن 43 سالگى و در سال 169 ق وفات يافت و تولّد او در سنه 127 ق بود .
پس اگر حسين در سال 135 ق وفات يافته باشد و ازدواج دخترش با مهدى هم در همان سال باشد ، مى بايست سنّ مهدى عبّاسى در حين ازدواج 9 يا 10 سال باشد كه اين بعيد است .
ب . برادر حسين ذوالدمعه ، يحيى ، بزرگ ترين فرزندان زيد عليه السلام بوده و شهادت يحيى در سنه 125 ه ق و عمرش 18 سال بوده است .
پس اگر مرگ حسين را در سال 135 ه ق در سن 76 سالگى بدانيم ، هر آينه سنّش در زمان شهادت برادر 66 سال مى شود ، پس چگونه مى توان ادّعا نمود كه حسين از يحيى كوچك تر است! لذا معلوم مى گردد كه وفات حسين در سنه 190 هجرى مى باشد .
ج . وانگهى اگر قائل شويم كه سنّ حسين بن زيد 76 سال بود و در سال 153 وفات يافت ، لازم مى آيد كه وى نوزده سال از پدر خود بزرگ تر باشد ، زيرا حضرت زيد عليه السلام در سنه 121 ق و در سن 43 سالگى به شهادت نايل گشته است .
د . حسين ذوالدمعه از امام كاظم عليه السلام روايت مى كند ، و امام عليه السلام در سنه 129 ق متولّد شده است ، اگر وفات حسين سنه 135 ق باشد ، در اين هنگام امام شش ساله بود كه حسين از آن حضرت روايت مى كرد و اين بعيد است .
پس با دلايل فوق معلوم مى شود كه حسين در سنه 190 وفات يافته است .
درباره مكانِ رحلت وى نيز ميان مورّخان اختلاف است و بعضى از مورّخان محل رحت ايشان را مدينه و پاره اى بصره نوشته اند .

  • نام منبع :
    امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 174625
صفحه از 336
پرینت  ارسال به