دفاع از روايات «بحارالأنوار» - صفحه 88

نيم نگاهى به مقدّمه كتاب مشرعة بحارالأنوار

تأليف مشرعة بحارالأنوار با اين هدف كه مقدّمه اى باشد براى ورود به اقيانوس روايات با همراهى زمينه هاى لازم، كارى پسنديده و مطلوب است.
بنابراين، هدف مشرعة بحارالأنوار هدف شايسته اى است و بايد چنين كارى صورت گيرد تا مراجعه كننده به بحارالأنوار با اطلاعات كافى از كتاب، با كيفيّت تدوين و چگونگى مباحث آن آشنا باشد و بتواند به گونه شايسته و بايسته از كتاب بهره مند گردد.
و در اين ارتباط، توجه به اين جهت كه همه روايات اين مجموعه قطعى الصدور نيست و همه آنها الزاماً حجت نخواهد بود، توجّه بجا و شايسته اى است، ولى نفى گسترده اعتبار روايات و توجه بيش از اندازه به اعتبار سندى سبب مى شود كه اين مجموعه روايى از نظر بيفتد؛ چيزى كه ضرورتى ندارد و اصولاً يك نقطه منفى است.
ما در اين نقد، در تلاشيم تا اعتبار روايات بحارالأنوار را به اثبات برسانيم و هم راههاى بهره ورى از روايات را يادآور شويم تا زمينه هاى لازم را براى ورود به اين اقيانوس روايات فراهم سازيم، لذا هم راههاى اعتبار روايات را بايد بشناسيم و بياوريم و هم اصول بهره مندى كامل از روايات را. در ارتباط با بخش اوّل، دو نكته مورد توجه است:
الف. نفى اعتبار سندى به عنوان تنها راه اعتبار روايات،
ب. ارائه راههاى ديگر براى اثبات اعتبار روايات.
و در ارتباط با بخش دوم:
الف. اصول فهم روايات،
ب. راههاى رفع اختلاف روايات.
گفتنى است كه در اين شماره بيشتر به نفى اعتبار سندى به عنوان تنها راه اعتبار روايات پرداخته مى شود.
در صفحه هشت كتاب، در شماره سه و چهار به دو نكته اشاره شده است كه اين دو نكته بايد بيشتر مورد توجّه باشد تا بى جهت روايتى تضعيف نشود.
اگر ما با سند روايتى آشنا نيستيم، نبايد آن را ضعيف بدانيم و يا كارى كنيم كه ضعيف معرّفى شود و بهتر است بر مبناى كسانى كه آن روايت را معتبر مى دانند، آن را معتبر معرفى كنيم و به ديگران ارجاع دهيم (البته اين نكته توضيح بيشترى را مى طلبد). درباره نكته دوم بايد گفت كه اگر راهى براى اثبات اعتبار روايت وجود دارد، بايد آن راه را شناسايى كنيم و بر اساس آن اعتبار روايت را فرياد كنيم، نه اينكه زحمت تلاش و سعى به خود ندهيم و حكم نسبى صادر كنيم و روايت را عملاً از اعتبار بيندازيم و وجاهت آن را از بين ببريم (اين نكته توضيح بيشترى مى طلبد).

صفحه از 105