79 ـ همسايه

1

۰.امام صادق عليه‌السلام:
حُسْنُ الْجِوارِ يُعَمِّرُ الدِّيارَ وَيَزيدُ فِى الأَْعْمارِ؛^۱

۰.خوش همسايگى شهرها را آباد و عمرها را زياد مى‏كند.

2

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ يُحِبَّكُمُ اللّه‏ُ وَرَسولُهُ فَأَدّوا إِذَا ائْتُمِنْتُمْ وَاصْدُقوا إِذا حَدَّثْتُمْ وَأَحْسِنوا جِوارَ مَنْ جاوَرَكُمْ؛^۲

۰.اگر مى‏خواهيد كه خدا و پيغمبر شما را دوست بدارند وقتى امانتى به شما سپردند رد كنيد و چون سخن گوييد راست گوييد و با همسايگان خود به نيكى رفتار نماييد.

3

۰.امام على عليه‌السلام:
وَالْجِوارُ أَرْبَعونَ دارا مِنْ أَرْبَعَةِ جَوانِبِها؛^۳

۰.تا چهل خانه از چهار طرف همسايه به شمار مى‏آيند.

4

۰.امام على عليه‌السلام:
سَلْ عَنِ الرَّفيقِ قَبْلَ الطَّريقِ، وَعَنِ الْجارِ قَبْلَ الدّارِ؛^۴

۰.قبل از مسافرت ببين همسفرت كيست و پيش از خريد خانه ببين همسايه‏ات كيست.

5

۰.امام سجاد عليه‌السلام:
أَمّا حَقُّ جارِكَ فَحِفْظُهُ غائِبا وَ إِكْرامُهُ شاهِدا وَنُصْرَتُهُ إِذا كانَ مَظْلوما وَلا تَتَّبِعْ لَهُ عَوْرَةً فَإِنْ عَلِمْتَ عَلَيْهِ سوءً سَتَرْتَهُ عَلَيْهِ وَإِنْ عَلِمْتَ أَنَّهُ يَقْبَلُ نَصيحَتَكَ نَصَحْتَهُ فيما بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ وَلا تُسَلِّمْهُ عِنْدَ شَديدَةٍ وَتُقيلُ عَثْرَتَهُ وَتَغْفِرُ ذَنْبَهُ وَتُعاشِرُهُ مُعاشَرَةً كَريمَةً؛^۵

۰.اماحق‏همسايه‏ات‏اين‏است‏كه‏درغياب‏اوآبرويش‏راحفظ‏كنى‏ودرحضورش او را احترام نهى. اگر به او ظلمى شد ياريش رسانى، دنبال عيبهايش نباشى، اگر بدى از او ديدى بپوشانى، اگر بدانى نصيحت تو را مى‏پذيرد او را در خفا نصيحت كنى، در سختى‏ها رهايش نكنى، از لغزشش درگذرى، گناهش را ببخشى و با او به خوبى و بزرگوارى معاشرت كنى.

6

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
فى حُقوقِ الجارِ ـ: إِنِ اسْتَغاثَكَ أَغَثْتَهُ وَإِنِ اسْتَقْرَضَكَ أَقْرَضْتَهُ وَإِنِ افْتَقَرَ عُدْتَ عَلَيْهِ وَإِنْ أَصابَتْهُ مُصيبَةٌ عَزَّيْتَهُ وَإِنْ أَصابَهُ خَيْرٌ هَنَّأْتَهُ وَإِنْ مَرِضَ عُدْتَهُ وَإِنْ ماتَ اتَّبَعْتَ جِنازَتَهُ وَلا تَسْتَطِلْ عَلَيْهِ بِالْبِناءِ فَتَحْجُبَ عَنْهُ الرّيحَ إِلاّ بِإِذْنِهِ... ؛^۶

۰.درباره حقوق همسايه فرمودند: اگر از تو كمك خواست كمكش كنى، اگر از تو قرض خواست به او قرض دهى، اگر نيازمند شد نيازش را برطرف سازى، اگر مصيبتى ديد او را دلدارى دهى، اگر خيرى به او رسيد به وى تبريك گويى، اگر بيمار شد به عيادتش روى، وقتى مرد در تشييع جنازه‏اش شركت كنى، خانه‏ات را بلندتر از خانه او نسازى تا جلوى جريان هوا را بر او بگيرى مگر آن كه خودش اجازه دهد....

7

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
ما آمَنَ بى مَنْ باتَ شَبْعانَ وَجارُهُ طاوِيا، ما آمَنَ بى مَنْ باتَ كاسيا وَجارُهُ عاريا؛^۷

۰.به من ايمان نياورده است آن كس كه شب سير بخوابد و همسايه‏اش گرسنه باشد. به من ايمان نياورده است آن كس كه شب پوشيده بخوابد و همسايه‏اش برهنه باشد.

8

۰.امام كاظم عليه‌السلام:
لَيْسَ حُسْنُ الْجِوارِ كَفُّ الأَْذى_'eوَلكِنْ‏حُسْنُ‏الْجِوارِالصَّبْرُعَلَى‏الأَْذى؛^۸

۰.خوش همسايگى تنها اين نيست كه آزار نرسانى، بلكه خوش همسايگى اين است كه در برابر آزار و اذيت همسايه صبر داشته باشى.

9

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
لايَدْخُلُ الْجَنَّةَ عَبْدٌ لا يَأَمَنُ جارُهُ بَوائِقَهُ؛^۹

۰.كسى كه همسايه از شرش در امان نباشد به بهشت نمى‏رود.

10

۰.امام صادق عليه‌السلام:
مَنْ لَهُ جارٌ وَيَعْمَلُ بِالْمَعاصى فَلَمْ يَنْهَهُ فَهُوَ شَريكُهُ؛^۱۰

۰.هر كس همسايه‏اى را داشته باشد كه گناه مى‏كند ولى او را نهى نكند، شريك در گناه اوست.