گزارشی از طرح «فهرستگان نسخه هاي خطّي حديث و علوم حديث شيعه» - صفحه 197

پنجاه كتاب در زمينه دراية الحديث ياد كرده و در شرح و ترجمه نيز آمارى فراوان از كتبْ ارائه كرده است.
اينها بخشى است از آنچه در ساير فهرستْ نامه ها (بويژه فهرست نامه هاى نسخ خطّى) به ثبت رسيده است. با مقايسه اين آمارها با آنچه به طبع رسيده, مى توان به تفاوتى فاحش و شكافى عميق در اين زمينه پى بُرد. در مَثَل, آنچه به عنوان كتاب حديث به طبع رسيده, از يكصد و پنجاه اثر, تجاوز نمى كند. در زمينه علم رجال, آثار چاپ شده, از بيست عنوانْ بيشتر نيست. همين طور است آنچه در حوزه دراية الحديث به طبع رسيده است. در اجازات نيز آثار مطبوع, افزون از ده اثر نيست. ۱
اين مقايسه, ضرورت جستجو براى يافتن و احياى ميراث حديثى شيعه را هرچه بيشتر نمايان مى ساخت. بر اين اساس, مركز تحقيقات دارالحديث, در تير ماه 1376, طرحى را براى شناسايى و فهرست نمودن نسخ خطّى حديث و علوم حديث شيعه درافكند. در اين طرح, كليه نسخ خطّى مورد نظر, براساس آنچه در فهرست ها و فهرست نامه ها آمده و يا تا كنون در فهرستى به ثبت نرسيده است, شناسايى, موضوع يابى و دسته بندى مى شوند. ۲
در اينجا به اجمال به معرفى اين طرح مى پردازيم:

يك. هدف

هدف از اين طرح, شناسايى آثار حديثى دانشمندان مسلمان, خصوصاً انديشمندان امامى است و كاربرد آن, در موارد زير خواهد بود:
الف) تدوين تاريخ حديث شيعه و فراز و نشيب هاى جمع آورى و نقل حديث در طول تاريخ.

1.ر.ك: ميراث حديث شيعه, دفتر اوّل, ص۹ و ۱۰ (مقدّمه, به قلم جناب آقاى مهريزى).

2.در جريان اجراى اين طرح, به نسخه هاى نفيسى از ميراث حديثى شيعه برخورديم كه در زواياى كتاب خانه ها, غريب افتاده بودند و بدين ترتيب, طرح گردآورى, تصحيح و انتشار نسخ خطّى حديث و علوم حديث شيعه نيز شكل گرفت و در قالب مجموعه دفترهاى ميراث حديث شيعه, از پاييز ۱۳۷۷ منتشر شد كه همچنان ادامه دارد (ر.ك: علوم حديث, ش۹, ص۳۲۸).

صفحه از 199