رشد وارونه اسناد ۱
جاناتان براون ۲
مترجم: حمید رضا سالارکیا ۳
چکیده
دانشپژوهی نوین، وقوع رشد وارونه اسانید را در گزارشهای نخستین حدیث پذیرفته است، اما این طور نبود که این پدیده بدون بحث و جدال در میان علمای مسلمان سنتی اتفاق افتاده باشد. نقادان حدیث آگاه بودند که [عدهای] برخی متون را به پیامبر اکرم[ صلی الله علیه و آله ] میبستند. پدیدهای که آنها از دریچه «زیادت» بدان ره یافتند. ما با بررسی آثار اختصاص یافته به نقد گزارشهای حدیثی (دانش علل) از قرن سوم تا هشتم هجری، خواهیم فهمید که گزارشهای حدیثی بسیاری که در اصل به پیامبر[ صلی الله علیه و آله ] منتسب نبودند در زیر سایه همتایان نبوی اصیل خود، تا قرن پنجم هجری دوام آوردند. از این مهمتر این که برخی از علمای حدیث از قرن سوم تا قرن هفتم معتقد بودند که روایات نبوی در جوامع حدیث مربوط به شریعت، در واقع چیزی جز گفتههای علمای اولیه دیگر نبوده است. مع الوصف جایگاه این نقادان در قرن پنجم هجری نادیده گرفته شده است. یعنی همان وقتی که گرایش غالب فقهای اهل تسنّن مصلحت را در این دانست که شکل نبوی و انتساب آنها را به پیامبر[ صلی الله علیه و آله ] قاطعانه بپذیرد؛ اگر چه موضع
1.Critical Rigor vs. Juridical Pragmatism: How legal theorists and hadith scholars approached the backgrowth of isnāds in the genre of ‘ilal al-hadith .
قانون و جامعه اسلامی، سال ۱۴، شماره ۱.
© Koninklijke Brill NV, Leiden, ۲۰۰۷, Islamic Law and Society ۱۴, ۱; www.brill.nl.
2. Jonathan Brown, Dept. of Near Eastern Languages and Civilizations, University
of Washington, ۲۲۹ Denny Hall, Box ۳۵۳۱۲۰, Seattle, WA, ۹۸۱۹۵-۳۱۲۰. E-mail: brownj@uchicago.edu.
3.دانشجوی دکتری رشته علوم حدیث تطبیقی دانشکدۀ علوم حدیث.