بررسى تطبيقى و تحليلى «صحيح البخارى» و «الكافى»

ناصر صادقيان ^۱

چكيده

در اين پژوهش ، سعى شده است تا با رويكردى تطبيقى ـ تحليلى ، دو مجموعه روايى مشهور شيعه و اهل سنّت يعنى كتاب هاى صحيح البخارى و الكافى با هم مقايسه شوند و نقاط قوّت و ضعف آنها بيان گردند . از اين رو ، نويسنده در ابعاد و ويژگى هاى اين دو كتاب تأمّل نموده و به اين نتيجه رسيده كه هر دوى آنها داراى نقاط قوّت و ضعف برجسته اى هستند كه بايد بدون مطلق انگارى به آنها توجّه داشت تا در امر پژوهش در حوزه علوم حديث ، با واقع بينى بيشترى وارد عمل شد . از اين رو ، در دو بخش به بررسى اين مهم پرداخته شده است . در بخش اوّل،نقاط قوّت كتاب الكافى و نقاط ضعف كتاب صحيح البخارى برجسته شده است كه از جمله آنها مى توان به اين موارد اشاره كرد : درج مقدّمه در كتاب كلينى رحمه الله ، نزديك بودن تأليف الكافى به عصر معصوم عليه السلام ، تأليف و تكميل الكافى به دست كلينى رحمه الله ، تبويب احاديث و عدم تكرار آنها در الكافى ، درج ابوابى به نام نادر و نوادر در الكافى ، حجم بيشتر احاديث در الكافى نسبت به صحيح البخارى ، نقل روايت از اهل بيت عليهم السلام در الكافى و رجال احاديث معتبر در الكافى .
در بخش دوم ، نقاط قوّت صحيح البخارى و نقاط ضعف الكافى برجسته شده است كه از جمله آنها مى توان به اين موارد ، اشاره كرد : نام گذارى كتاب بخارى با الفاظى مانند : «الصحيح» ، «المسند» و «الجامع» ، استفاده از راويان زن در كتاب بخارى ، تنوّع اطلاعات حديثى در صحيح البخارى ، و آوردن احاديث معنعن .
كليدواژه ها : الكافى ، كلينى ، صحيح البخارى ، اهل بيت عليهم السلام ، احاديث معنعن ، رجال حديثى ، زنان راوى ، كتب رجالى ، استدراك نگارى .