حالى كه قوم نوح عليه السلام از روى حسادت نمى توانستند فضيلت (برترى) او را ببينند، مى گفتند: اين شخص، بشرى مثل ماست: آنچه ما مى خوريم، او مى خورد و آنچه ما مى نوشيم، او مى نوشد. اگر از بشرى مثل خود اطاعت كنيم، در اين صورت زيانكار خواهيم بود. ^۱ حضرت نوح عليه السلام به آنها مى گفت: آيا تعجّب كرده ايد كه مردى مثل خودتان كه از ميان شماست، عهده دار رسالت پروردگار گردد و پيام او را برساند؟ اين تعّجب، خطا و بى مورد است. ^۲ خداوند در قرآن كريم، علّت انكار و كفر قوم نوح را « كوردلى » عنوان مى كند. ^۳ همين برخورد و گفتگو را حضرت هود عليه السلام با قومش، حضرت صالح عليه السلام با قومش و نيز ديگر پيامبران داشته اند. ^۴ نافرمانى ابليس از سجده نمودن بر آدم عليه السلام نيز به علّت حسادت بود و وقتى از او علّت اين نافرمانى سؤال شد، وى در پاسخ گفت: من از آتش خلق شده ام و آدم از گِل، ومن از او برترم. و با اين پاسخ، فضيلت و برترى آدم عليه السلام را انكار كرد. ^۵ اين، سبْك گفتار حسودان است؛ امّا كسانى كه حسود نيستند، وقتى فضيلتى را از كسى مى بينند يا مى شنوند، مى گويند: خداوند سبحان قدرت انتخاب دارد و هر كه را بخواهد، برترى مى دهد. او انتخاب مى كند و هر كه را بخواهد، به رحمت و بخشش اختصاص مى دهد و به هر كه بخواهد، علم و حكمت عطا مى نمايد. ^۶ اين كه چرا حسود، برترى ديگران را نمى پذيرد و از شنيدن آن تعجّب مى كند، به خاطر اين است كه از همان ابتدا، صورت مسئله را پاك كند تا با انكارش، اين برترى

8 . اظهار دوستى و كتمان دشمنى

امام على عليه السلام مى فرمايد:
اَلْحاسِدُ يُظْهِرُ وُدَّهُ فى أَقْوالِهِ ، وَ يَخْفى بُغْضَهُ فى أَفْعالِهِ ، فَلَهُ اسْمُ الصَّديقِ وَ صِفَةُ الْعَدُوِّ .^۱ حسود، دوستى خود را در سخنانش آشكار مى كند و دشمنى خود را در كردارش پنهان مى كند. اسمِ دوست را دارد؛ ولى ويژگى دشمن را داراست.
دشمنى حسود، بسيار مرموز و پنهانى است و از همين رو، در سوره فلق، حسود در رديف شرارت شياطين وسوسه گر و مهاجمان شرورى كه پنهانى عمل مى كنند، قرار گرفته است.
امام على عليه السلام مى فرمايد:
شَرُّ الأَْعْداءِ أَبْعَدُهُمْ غَرَرا وَأَخْفاهُمْ مَكيدَةً .^۲بدترينِ دشمنان، دست نيافتنى ترين و پنهانكارترين آنان در حيله گرى است.
و در جاى ديگر مى فرمايد:
كُنْ لِلْعَدُوِّ الْمُكاتِمِ أَشَدَّ حَذَرَا مِنْكَ لِلْعَدُوِّ الْمُبارِزِ .^۳از دشمن پنهانكار، بيشتر از دشمن آشكار، بر حذر باش.
در ابتداى همين فصل نيز توضيح داديم كه رفتار و گفتار حسدآميز فرد حسود، نفاق گونه و پنهانى است و به سختى مى توان به وجود آن پى برد.

9. باور نكردن فضيلت ديگران

در حضور حسود، اگر فضيلت كسى گفته شود، وى يا آن فضيلت را انكار مى كند، يا آن را عادى جلوه مى دهد و يا اين كه به سرعت، عيوبى را براى او بيان مى كند تا فضيلت بازگو شده تحت الشعاع قرار بگيرد.
سبْك سخن گفتن كفّار درباره پيامبران، نمونه اى بارز از اين نشانه است. در