111
امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری

گذاشته است؛ از جمله آنها مى توان به كتب زير اشاره نمود:
1 . مجموع الفقهى: اين كتاب مجموعه اى از فقه شيعه و احكام است كه بعدها با تنظيم خاصى از طرف بعضى علماى زيديّه به نام مسند الامام زيد جمع آورى و چاپ شده است . ۱
2 . القلّه و الجماعة: كتابى است استدلالى كه زيد بن على عليهماالسلامدر محاجه و بحث با مخالفانش از آن كمك مى گرفت و به آن استدلال مى كرد . ۲
3 . المجموع الحديث : در حديث و روايت .
4 . تفسير غريب القرآن : متضمن بحثهاى تفسيرىِ بعضى از آيات قرآن .
5 . اثبات الوصيّه : درباره وصاياى ائمه عليهم السلام .
6 . قرائة الخاصه : در علم الفاظ قرآن و قرائت خاصّه حضرت زيد عليه السلام .
7 . قرائة جدّه على بن ابى طالب عليه السلام : قرائت خاصّه حضرت امير المؤمنين عليه السلام .
8 . منسك الحج : بحثى است فقهى و در احكام حج .
9 . الصفوة: كلامى ، در مباحث امامت .
10 . اخبار زيد عليه السلام : بعضى از دانشمندان شيعه آن را جمع آورى كرده اند .
اينها مجموع تأليفاتى است كه در لابه لاى قرون و اعصارِ گذشته از عالم آل محمّد صلى الله عليه و آله حضرت زيد بن على بن الحسين عليهم السلام به يادگار مانده است . ۳

شاگردان زيد بن على عليهماالسلام

زيد عليه السلام يكى از برجسته ترين شاگردان مكتب پدر ، برادر و پسر برادر عالى قدرش بود و علوم مختلف اسلامى را مستقيما از اين سه امام معصوم عليهماالسلاماخذ مى كرد . زيد با تبحرى كه در علوم مختلف داشت و بهره هايى كه از اين سه ا مام معصوم مى برد ، خود

1.الروض النضير ، ج ۱ ، ص ۵۸؛ قيام زيد بن على عليهماالسلام ، ص ۶۶ .

2.«كان يستعلمه فى محاجة خصومه و يلجأ اليه» ، همان .

3.رجوع گردد به كتابهاى: الحدائق الورديه فى مناقب ائمة الزيديّه ، ص ۱۴۱؛ زيد الشهيد ، ج ۱۳ ، ص ۱۷؛ قيام زيد بن على عليهماالسلام ، ص ۶۶ .


امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
110

گوشزد كرد و با جمله اى جالب و رسا فرمود: «اِنَّ زَيدا اُعطيَ مِنَ العِلمِ مِثلَ ما عَلَينا بَسطُهُ؛ به زيد عليه السلام همانند آنچه از علم بر ما بسط داده شد ، علم عطا شده است . ۱
به هر حال زيد بن على عليهماالسلام ، نه تنها در قرآن مفسّرى قوى و نمونه بود ، بلكه در علوم مختلف عصر خويش پس از برادرش امام باقر عليه السلام سرآمد روزگار خويش بود .
او در علم كلام ، فقه ، حديث و ... كتابهايى تأليف نمود كه تعداد آن بيش از ده رساله است .
كتاب الصفوة ، كه به معناى برگزيده و منتخب است ، مسأله امامت و خلافت برگزيدگان واقعى حق ائمه عليهم السلامرا مورد بحث و بررسى قرار داده است . زيد عليه السلام در كتاب ارزنده الصفوة ، مسأله امامت را به نحو جالب و مستدلى با كمك قرآن مورد بحث و بررسى قرار داده است . او در اين كتاب با الهام و استمداد از قرآن و استناد به بيش از 150 آيه ، مسأله مهم امامت و حقانيّت ائمه عليهم السلام را بررسى و اثبات كرده است .
او خلافت و حكومت اسلامى را ، شايسته جنايت كارانى چون بنى اميّه ، كه به نام جانشين پيغمبر صلى الله عليه و آله و با ماسك حقانيّت بر ملّت اسلام مسلط شدند نمى داند ، و همين علم واقعى و عميق او به مسأله خلافت و حكومت سبب مى شود كه او با قيام مسلّحانه خويش عزم نابود خلافت غاصب مى كند تا خلافت را به مسير اصلى خويش برگرداند و حكومت را به دست امام واقعى و پيشواى معصوم امت ، امام صادق عليه السلام بسپارد .
خلاصه ، شخصيّت علمى ، و مهارت كامل زيد عليه السلام در علوم مختلف اسلامى را ، علاوه بر اخبار و رواياتى كه درباره مقام علمى او رسيده است ، مى توان از كتابها و نوشته هاى او به دست آورد .
او در علوم و فنون عصر خود تبّحر زيادى داشته و كتابهايى از خود به يادگار

1.قيام زيد بن على عليهماالسلام ، ۴۳ ـ ۴۴ .

  • نام منبع :
    امامزادگان و زيارتگاه های شهر ری
    تعداد جلد :
    1
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 174655
صفحه از 336
پرینت  ارسال به