85
روح و ريحان ج3

« كُتِبَ عَلَيْكُمْ إِذَا حَضَرَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ إِن تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوَالِدَيْنِ وَالْأَقْرَبِينَ »۱ ؛ يا متعلق وصيت تمام امور مسطوره است .
و در آنچه اشاره نمودم ائمه طاهرين عليهم السلام من المهد الى اللحد كمال مواظبت داشتند كه اعظم آنها تجديد عهد بود قولاً و فعلاً و در روز و شب همواره بر وصاياى حقه الهيّه مواظب و مراقب بودند .
پس اى برادر عزيز ! بترس از آن زمانى كه ديگر تو را مجال وصيت كردن به اخوان به كريمه « فَلاَ يَسْتَطِيعُونَ تَوْصِيَةً وَلاَ إِلَى أَهْلِهِمْ يَرْجِعُونَ »۲ ندهند و قدرت بر وصايت از آنچه به مسامحه گذرانيدى نباشد ، و اگر ترا نظر دقيق و فكر عميق باشد مى دانى تمام اقوال و افعال و احوال ائمه اطهار تبعيت به وصيت پروردگار و امر به عبادات مفروضه محتومه به ابناء روزگار بوده است .

دعاء صحيح عهد كه بر ميت محتضر بايد خوانده شود

عجالةً مضمون تجديد عهد و اقرار به كليه اصول دين و تمام عقايد حقّه كه از حضرت رسول صلى الله عليه و آله مرويست بخوان و آن بدين گونه است كه بايد زمان حضور مردم وقت مردن هر ميت محتضرى بخواند ، و معروف است اين دعاء به دعاء عهد ، و حضرت نبوى صلى الله عليه و آله فرمودند : « اين عهد و پيمان ميت است با خداوند و در هر روز هر كس مواظبت كرد منظورش برآورده مى شود » :
« الّلهُمَّ ! فاطِرَ السّماواتِ وَالأرض ! عالِمَ الغَيْبِ والشَّهادَةِ ! الرّحمنَ الرّحيم ! إنّى أعهدُ إلَيْكَ انّى أشهَدُ أنْ لا إله إلاّ اللّه أنْتَ وَحْدَكَ لا شَريكَ لَك ، وَأنَّ مُحمَّداً عَبْدُكَ وَرَسُولُكَ ، وَأنَّ الساعَةَ آتيَةٌ لا رَيْبَ فيها ، وانّك باعِثُ مَنْ فى القُبور ، وانّ الحساب حقٌّ ، وانّ الجنّةُ حقٌّ ، وأنّ ما وَعَدَ اللّهُ فيها مِنَ النّعيمِ والمأكَلِ والمَشرب والنكاح حقٌّ ، وانّ النار حقٌّ ، وان الايمان حقٌّ ، وانّ الدين كما وصفت ،

1.بقره : ۱۸۰ .

2.يس : ۵۰ .


روح و ريحان ج3
84

و علماء فرموده اند : متعلق وصيت يا تصرف در مال يا اخراج حقى معلوم و استيفاء آن است يا توليت بر طفل او يا مجنون است .
و « عهد » نيز به معنى وصيت است كقوله : « وَلَقَدْ عَهِدْنَا إِلَى آدَمَ » ، و نظائر اين آيه كريمه با قرائن صحيحه نيز بسيار است .
و حضرت اميرمؤمنان عليه السلام فرمودند : « عَهِدَ إلىَّ النبىّ بكذا » ، يعنى : وصيت كردند حضرت رسول صلى الله عليه و آله كه اينطور شود ۱ .
خلاصه وصيت يا عهد و تجديد در اعتقادات است مانند : قول حضرت عيسى كه فرموده است : « وَأَوْصَانِى بِالصَّلاَةِ وَالزَّكَاةِ مَادُمْتُ حَيّاً »۲ و خود مى داند ۳ اين وصيت عهدى است كه در تمام عمر بر بندگان فرض است ، چنانكه از كلمه مباركه « مادمت حيّاً » ظاهر است ، و خداوند به تمام بندگانش تمام خصال خير را از بر و تقوى امر و وصيت فرموده است .
پس قيام به اخلاق حسنه و ترك اخلاق رذيله انحصار به وقتى دون وقتى ندارد بلكه در تمام احوال مرغوب است تا وقتى كه جان از بدن انسان مفارقت نكرده ؛ يا آنكه وصيت متعلق به چيزيست كه از موصى فوت شده است مانند عبادات واجبه يا وصيت به اداء مال غير است كه بر ذمه موصى بوده است و احدى اطلاع نداشته است ؛ يا وصيت به اتيان خيرات و قربات مانند عتق رقاب و اطعام مساكين است ؛ يا وصيت به اعطاء مال مخصوص است از اجانب و اقارب سيّما توصيه به اداء مال معيّنى به والدين كقوله تعالى :

1.و شهيد ثانى عليه الرحمه فرمود : وصيت مأخوذ از « وَصى يَصى » يا « وَصّى يُوَصّى » يا « اَوْصى يُوصى » است ، پس سه مصدر دارد : يكى وَصِيَّة ، دوم وِصَايَة ، و سوم تَوْصِيَة است . ( حاشيه مؤلف رحمه الله ) . الروضة البهية ( با شرح كلانتر ) ۵/۱۱ .

2.مريم : ۳۱ .

3.دو كلمه اخير در متن ناخواناست .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 173972
صفحه از 427
پرینت  ارسال به