27
روح و ريحان ج3

در زكات انعام ثلاثه است از شتر و گاو و گوسفند

اما زكات انعام ثلاثه بدين گونه است : در گوسفند پنج زكات مقرر است :
اول : چهل .


روح و ريحان ج3
26

به عبارت ديگر : هر درهمى نصف مثقال شرعى است به علاوه خمس مثقال شرعى ، يعنى هر ده درهم هفت مثقال شرعى است ، وهذا ما علمتُ من عبائر علمائنا الاعلام فى رسائلهم .

در زكات غلات اربعه است

اما از براى غلات اربعه نصاب ثانى نيست بلكه آنها را يك نصاب است ، و آن يك صد و چهل و چهار من به وزن شاه است الاّ چهل و پنج مثقال صيرفى ، چون به اين مقدار رسيد زكات به آن واجب مى شود .
بعبارةٍ اخرى : نصاب زكات در غلات بعد از بلوغ پنج وسق است ، و هر وسقى شصت صاع است ، و هر صاع نه رطل عراقى است و شش رطل مدنى ، و هر صاع چهار مد است ، و هر مدى دو رطل و علاوه دو ربع از ارطال عراقيه كه تماماً به حساب رطل عراقى دو هزار و هفتصد رطل است .
و رطل عراقى صد و سى درهم است ، و رطل مدنى يك صد و نود و پنج درهم است ، يعنى رطل مدنى بيشتر است از رطل عراقى .
و زكات غلات اربعه بعد از وصول به حدّ نصاب مذكور بعد از دخول در ماه دوازدهم عشر است در صورتى كه رود و قنات و انهار جاريه در فصول معلومه بدون عسرت به آنها برسد بدون مدد آلتى از دولاب و مشك و امثال آنها ، واگر نه حق واجب آنها نصف عشر است .
و فروع اين مسأله بسيار است ، رجوع آن به كتب فقهاء لازم است .
پس بنا بر قول اول از دويست من بيست من لازم است بدهند و اگر نه ده من زكات حق اوست ۱ .

1.بدان اوزان در رساله مقداريه دوازده قسم است : اول : حبه است ، و آن مقدار يك جو است كما فى الصحاح والقاموس . دوم : تسوح است ، و فارسى آن تسوج و وزن آن دو جو است چنانكه در قرابادين مذكور است . سوم : قيراط است و وزن آن چهار جو است چنانكه در قانون شيخ مذكور است ، و بعضى آن را سه جو و سه حصّه از شصت حصّه يك جو دانسته اند . چهارم : دانق است كه به فارسى دانگ مى گويند ، و آن هشت حبّه است ، و در نزد اهل يونان ده خرنوب است . پنجم : درهم است كه به فارسى درم گويند ، و آن چهل و هشت حبّه است از جو ، و علامه فرمود : درهم شش دانگ است ، و هر دانگى هشت جو است ، و دراهم مختلف بوده است در آن زمان با اين زمان ، اما درهم طبّى و شرعى موافق است . ششم : مثقال است ، و آن شصت و هشت جو است . و يك مثقال مقدار يك درهم و سه بخش از هفت بخش يك درهم است . و بعضى بندقه را يك درهم دانسته اند ، و درخمى كه در ذخيره مذكور است نزديك مثقال است . هفتم : استار است و آن در صحاح چهار مثقال و نيم است ، و از بيان ديگر شش درم . هشتم : اوقيه است ، و آن يك استار است و دو بخش از سه بخش يك استار . و به بيان ديگر هفت مثقال و نيم و به حساب درهم ده درم و چيزى افزون است . نهم : رطل است ، و آن به رطل عراقى بغدادى دوازده وقيه ماست و به حساب مثقال نود مثقال مى شود . و شيخ در قانون فرمود : رطل بيست استار است و علاوه تر گفته اند . و رطل مكّى و مدنى و عراقى است و هر يك جو اين ترتيب از ديگرى افزون است . دهم : من است ، و آن چهل استار است ، و دو رطل است به بيان ديگر ، و آن چند قسم است : روسى و مكى و مصرى و انطاكى . يازدهم : كليجه ، و آن پيمانه است كه معروف به كيل است و آن يك من و هفت بخش از يك من است . دوازدهم : مكوكه ، و آن در فارسى سه كليجه است ، يعنى پنج من و چيزى علاوه مى شود . ( منه حاجى ملا باقر ) . بنگريد به : القاموس المحيط ۳/۳۲۰ ماده ( ملك ) .

  • نام منبع :
    روح و ريحان ج3
    سایر پدیدآورندگان :
    حسيني اشكوري، سيد صادق
    تعداد جلد :
    5
    ناشر :
    سازمان چاپ و نشر دارالحدیث
    محل نشر :
    قم
    تاریخ انتشار :
    1382
    نوبت چاپ :
    اوّل
تعداد بازدید : 174806
صفحه از 427
پرینت  ارسال به