براى آنها باز است ، از حيات عقلى و روحانى و انسانى برخوردارند . و بر اين اساس قرآن كريم به افرادى كه فاقد شناخت هاى عقلى و قلبى هستند ، مرده خطاب مى كند و به پيامبر اسلام صريحا اعلام مى نمايد كه :
«إِنَّكَ لَا تُسْمِعُ الْمَوْتَى وَلَا تُسْمِعُ الصُّمَّ الدُّعَآءَ إِذَا وَلَّوْاْ مُدْبِرِينَ * وَ مَآ أَنتَ بِهَـدِى الْعُمْىِ عَن ضَلَــلَتِهِمْ۱.۲
تو نمى توانى سخن خود را به مرده ها بفهمانى و حرف خود را به گوش آنان كه كرند و پشت كرده فرار مى كنند ، برسانى و تو نمى توانى آنان را كه كورند ، از گمراهى بازدارى و راهنمايى كنى» .
يعنى مواعظ الهى و سخنان پيام آوران خدا ، تنها در هدايت و راهنمايى كسانى مؤثر است كه از حيات انسانى برخوردار باشند ، ۳ ولى آنان كه در نتيجه كردار ناشايسته زندگى معنوى و حيات واقعى خود را از دست داده اند ، قابل هدايت نيستند و حتى پيامبر اسلام قادر به راهنمايى آنان نيست .
مرده زندگان!
در احاديث اسلامى كسانى كه فاقد زندگى معنوى و حيات عقلى و روحى هستند «ميت الاحياء» يعنى مرده زندگان ناميده شده اند ، و مرده هاى حقيقتى اينان اند .
پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله در حديثى مى فرمايد :
لَيْسَ مَنْ ماتَ فَاسْتَراحَ بِمَيِّتٍ ، إنَّما المَيِّتُ مَيِّتُ الأحْياءِ.۴كسى كه مرد و راحت شد مرده نيست. همانا مرده حقيقى مرده زندگان است!
1.نمل : آيه ۸۰ و ۸۱ .
2.آيه ۵۲ سوره روم نيز مشابه اين آيه است .
3.«لِّيُنذِرَ مَن كَانَ حَيًّا ؛ تا هشدار دهد آن كس را كه زنده است»(يس : آيه ۷۰) .
4.الأمالى ، طوسى : ص ۳۱۰ ح ۶۲۵ . براى آشنايى با تمام احاديثى كه در اين مورد ، رسيده است ، ر . ك : ميزان الحكمة : باب ۳۶۸۴ (ميت الأحياء) .