۲۵۸.إرشاد القلوبـ از سفارش لقمان عليه السلام به پسرش ـ: . . . براى مردم ، همانى را بپسند كه براى خود مى پسندى ، و براى آنان نپسند آنچه را براى خود نمى پسندى .

۲۵۹.شُعَب الإيمانـ به نقل از حسن ـ: لقمان به پسرش گفت: «اى پسرم! چنان شيرين نباش كه بلعيده شوى ، و چنان تلخ نباش كه طرد شوى» .

۲۶۰.الاختصاصـ به نقل از اَوزاعى، درباره آنچه لقمان عليه السلام به پسرش گفت ـ: پسرم! با مردم، آشكارا دشمنى نكن، كه آنها نيز با تو دشمنى مى كنند؛ و ناتوان نباش، كه خوارت مى كنند؛ و شيرين نباش، كه تو را مى خورند؛ و تلخ نباش، كه طردت مى كنند .
به اين صورت نيز روايت شده است: «شيرين نباش، كه بلعيده مى شوى و تلخ نباش، كه پرتاب مى گردى».

۲۶۱.الزهد، ابن حنبلـ به نقل از هشام بن عروه، از پدرش ـ: در حكمت؛ يعنى حكمت لقمان عليه السلام ، مكتوب است: «پسرم! سخنت پاك و زيبا، و چهره ات گشاده باشد تا پيش مردم، از كسى كه به آنان عطا مى كند ، محبوب تر باشى ».

۲۶۲.كشف الريبه:لقمان حكيم به پسرش گفت: «اى پسرم! تو را به خصلت هايى سفارش مى كنم كه اگر بدانها چنگ بزنى ، هرگز از بزرگى نيفتى؛ خُلقت را براى دور و نزديك بگشا، و نادانى ات را از كريم و لئيم باز دار، و برادرانت را مراقبت كن، و با خويشانت صله رحم كن و آنان را از پذيرفتنِ [سخنِ] خبر چين و زورگويى كه مى خواهد تو را به فساد و فريب وا دارد ، ايمن بدار. برادرانت بايد كسانى باشند كه هر گاه از آنان جدا شدى يا آنان از تو جدا شدند ، غيبتشان نكنى و آنان نيز تو را غيبت نكنند».

۲۶۳.امام صادق عليه السلامـ در بيان موعظه لقمان عليه السلام به پسرش ـ: با فقيه ، مجادله و با پادشاه ، دشمنى و با ستمگر ، همراهى و دوستى و با فاسقِ پليد ، رفاقت نكن و با متّهم نيز رفاقت نكن .

۲۵۸.إرشاد القلوب :مِن وَصِيَّةِ لُقمانَ عليه السلام لاِبنِهِ ، قالَ : ... أحِبَّ لِلنّاسِ ما تُحِبُّ لِنَفسِكَ ، وَاكرَه لَهُم ما تَكرَهُ لِنَفسِكَ . ^۱

۲۵۹.شعب الإيمان عن الحسن :إنَّ لُقمانَ عليه السلام قالَ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، لا تَكُن حُلواً فَتُبلَعَ ، ولا مُرّاً فَتُلفَظَ . ^۲

۲۶۰.الاختصاص عن الأوزاعيّـ فيما قالَ لُقمانُ عليه السلام لاِبنِهِ ـ: يا بُنَيَّ ، لا تُكالِبِ النّاسَ فَيَمقُتوكَ ، ولا تَكُن مَهيناً فَيُذِلّوكَ ، ولا تَكُن حُلواً فَيَأكُلوكَ ، ولا تَكُن مُرّاً فَيَلفِظوكَ ، ويُروى : ولا تَكُن حُلواً فَتُبلَعَ ، ولا مُرّا فَتُرمى . ^۳

۲۶۱.الزهد لابن حنبل عن هشام بن عُروة عن أبيه :مَكتوبٌ فِي الحِكمَةِ ـ يَعني حِكمَةَ لُقمانَ عليه السلام ـ : بُنَيَّ ، لِتَكُن كَلِمَتُكَ طَيِّبَةً ، وَليَكُن وَجهُكَ بَسيطاً تَكُن أحَبَّ إلَى النّاسِ مِمَّن يُعطيهِمُ العَطاءَ . ^۴

۲۶۲.كشف الريبة :قالَ لُقمانُ الحَكيمُ لاِبنِهِ : يا بُنَيَّ ، إنّى موصيكَ بِخِلالٍ ، إن تَمَسَّكتَ بِهِنَّ لَم تَزَل سَيِّدا : اُبسُط خُلُقَكَ لِلقَريبِ وَالبَعيدِ ، وأمسِك جَهلَكَ عَنِ الكَريمِ وَاللَّئيمِ ، وَاحفَظ إخوانَكَ ، وصِل أقارِبَكَ ، وآمِنهُم مِن قَبولِ ساعٍ أو سَمّاعٍ باغٍ يُريدُ إفسادَكَ ، ويَرومُ خِداعَكَ ، وَليَكُن إخوانُكَ مَن إذا فارَقتَهُم وفارَقوكَ لَم تَغتَبهُم ولَم يَغتَبوكَ . ^۵

۲۶۳.الإمام الصادق عليه السلامـ فيما وَعَظَ لُقمانُ ابنَهُ ـ: ولا تُجادِلَنَّ فَقيهاً ، ولا تُعادِيَنَّ سُلطاناً ، ولا تُماشِيَنَّ ظَلوماً ، ولا تُصادِقَنَّهُ ، ولا تُصاحِبَنَّ فاسِقاً نَطِفاً ، ولا تُصاحِبَنَّ مُتَّهَماً . ^۶