خدا - صفحه 26

آياتِ المَقدِرَةِ . 1
پس فرستادگانش را ميان آنها بر انگيخت و پيامبرانش را پى در پى به سويشان فرستاد تا پيمان فطرتش را از آنان بخواهند و نعمتِ از ياد برده اش را به ياد آورند و با ابلاغ [دعوتش] ، بر مردم احتجاج كنند و دفينه هاى خرَدِ آنان را بيرون كشند و نشانه هاى قدرتش را بر آنان بنمايانند .
بنا بر اين ، همان طور كه در شمارى از احاديث آمده است ، 2 معرفت ، ساخته و پرداخته خداست . اوست كه ابزار شناخت را به انسان عنايت كرده و امكان تحصيل آن را فراهم ساخته است و انسان مى تواند با بهره گيرى از هدايت انبياى الهى و زدودن موانع معرفت ، با ديده عقل و دل ، به روشنى ، جلوه هاى جمال حضرت احديّت را مشاهده كند .
بر اساس اين تحليل ، مى توانيم بسته به مراتب خداشناسى ، سه تفسير روشن را از «شناخت خدا به خدا» ارائه كنيم :

1 . شناخت خدا از طريق آثار

خداوند متعال ، با ارائه آثار علم و قدرت و حكمت خويش در نظام آفرينش به انسان ، خود را ـ كه آفريدگار و حكيم و تواناست ـ به او مى شناساند . شمارى از احاديث ، به اين تفسير اشاره دارند ، مانند :
عَرَّفَ اللّهُ ـ جَلَّ و عَزَّ ـ نَفسَهُ إِلى خَلقِهِ بِالكَلامِ وَ الدَّلالاتِ عَلَيهِ وَ الأَعلامِ .۳
، خداى جليل و عزيز ، خود را با سخن و دلالت و نشانه ها به مردم شناسانده است .

1.نهج البلاغة : خطبه ۱ ، بحار الأنوار : ج ۱۱ ص ۶۰ ح ۷۰ .

2.ر . ك : ص ۱۴۳ (اللّه / مبحث يكم / فصل دوم / خداوند) .

3.ر . ك : ص ۱۴۶ ح ۲۶ .

صفحه از 417