فصل دوم : قانونمند بودنِ تاريخ

2 / 1

پايدارى قوانين تاريخ

قرآن

«در باره كسانى كه پيش تر بوده اند ، [ همين ] سنّت خدا [ جارى بوده ] است و در سنّت خدا ، هرگز تغييرى نخواهى يافت» .

«و نيرنگ زشت ، جز [ دامن ] صاحبش را نمى گيرد . پس آيا جز سنّت پيشينيان را انتظار مى برند؟ و هرگز براى سنّت خدا ، تبديلى نمى يابى و هرگز براى سنّت خدا ، دگرگونى اى نخواهى يافت» .

حديث

۳۱.امام على عليه السلام :اى بندگان خدا! روزگار ، بر ماندگان ، همان گونه مى گذرد كه بر رفتگان گذشته است . آنچه از روزگار سپرى شده است ، باز نمى گردد و آنچه مانده است ، تا ابد نمى مانَد . واپسين رفتار آن ، چونان نخستين رفتار آن است .

۳۲.امام على عليه السلام :ماندگان ، به همان راهى مى روند كه گذشتگان رفتند .