483
تفسير قرآن ناطق

معتدل ترين راه ، راهى است كه كاميابىِ دنيا و آخرت را به ارمغان آورد . دستورهاى زندگى بخش قرآن ، درست ترين و استوارترين راه را نشان مى دهد تا مردم در زندگى فردى ، اجتماعى و سياسى خود ، بهترين و مطمئن ترين راه را برگزينند . راه قرآن ، راه اعتدال است كه از كُنْدروى و تندروى ، باز مى دارد و سلامتِ رسيدن به مقصد را ضمانت مى كند .

معانى «صراط»

آشنايى با مفهوم «صراط أقوَم» ، نيازمند شناخت «صراط مستقيم» در قرآن است ؛ زيرا اين دو اصطلاح ، با يكديگر همپوشى دارند . اهمّيت «صراط مستقيم» ، بيش از تصوّر ماست و خداوند ، تكرارِ چندباره آن را در هر روز ، واجب شمرده است تا انسان هايى كه به سوى دين اسلام هدايت شده اند ، با تداوم درخواست خود ، در راه رسيدن به مقصد ، منحرف نشوند و همواره در راه راست ، گام نهند . صراط مستقيم ، در آيات و روايات ، به چند معنا تفسير شده است :

1 . دين اسلام

نخستين مفهوم صراط مستقيم ، دينِ توحيدى است كه در چَكادِ راستى و درستى جاى دارد و ابراهيم عليه السلام ، منادى آن بود . ويژگى دينِ توحيدى ، سازگارى آن با فطرتِ پاك است و مُربّى ويژه آن ، خداوند است :
«قُلْ إِنَّنِى هَدَانِى رَبِّى إِلَى صِرَ طٍ مُّسْتَقِيمٍ دِينًا قِيَمًا مِّلَّةَ إِبْرَ هِيمَ حَنِيفًا وَمَا كَانَ مِنَ الْمُشْرِكِينَ .۱بگو : هر آينه ، پروردگارم ، مرا به راه راست ، ره نمود ؛ دينى پايا [ و درست ] ، آيين ابراهيم پاك و حق گرا ؛ و او از مشركان نبود» .

1.. سوره انعام ، آيه ۱۶۱ .


تفسير قرآن ناطق
482

( 79 )

۰.أنْتُمُ الصِّراطَ الْأَقْوَمُ .

۰.شماييد شاه راه استوار [ و درست ] .

توضيح واژه ها

صِراط : راه، راه وسيع، شاه راه. ۱
أقْوَم : درست تر ، استوارتر. ۲

شرح

صراط ، واژه اى پُركاربرد در فرهنگ دينى است و بر مسلمانان ، واجب است كه روزانه ، ده بار هدايت به «صراط مستقيم» را از خداوند ، درخواست كنند . ۳ اين واژه ، اگر چه به معناى راه وسيع و آشكار است ؛ امّا وراى معناى لغوى ، مفهومى نمادين دارد و به مفاهيم بلندى همچون اسلام ، بندگى خدا ، معرفت ، محبّت الهى و شناخت اهل بيت عليهم السلام ، اشاره مى كند . بنا بر اين ، مفهوم صراط را بايد از قرآن و روايات ، جستجو كرد كه به آن خواهيم پرداخت .
واژه «أقوَم» در اين عبارت ، صفتِ صراط است و به معناى مستقيم و صحيح تر بوده و برگرفته از فرهنگ قرآنى است . قرآن ، كتابى است كه مردم را به راه استوار ، هدايت مى كند :
«إِنَّ هَـذَا الْقُرْءَانَ يَهْدِى لِلَّتِى هِىَ أَقْوَمُ .۴همانا اين قرآن ، به آيينى درست تر [ و استوارتر ] ، راه مى نمايد» .

1.«الصراط : الطريق» (معجم مقاييس اللّغة ، ج ۳ ، ص ۳۴۹) . «الطريق الواضح» (المحرر الوجيز ، ج ۱ ، ص ۷۴) .

2.«أقوم ... أي أعدل» (لسان العرب ، ج ۱۲ ، ص ۵۰۵) . «قِوام كلّ شى ء : ما استقام به ... قويم أى مستقيم» (همان ، ص ۵۰۳ ـ ۵۰۴) .

3.. در نمازها : «إهدِنا الصراط المستقيم» .

4.. سوره اسرا ، آيه ۹ .

  • نام منبع :
    تفسير قرآن ناطق
    المساعدون :
    غلامعلي، احمد
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دارالحدیث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1429 ق/1387 ش
    الطبعة :
    الاولي
عدد المشاهدين : 106136
الصفحه من 684
طباعه  ارسل الي