349
تفسير قرآن ناطق

«إِنِّى أَعْلَمُ مَا لَا تَعْلَمُونَ .۱ همانا من مى دانم آنچه را شما نمى دانيد» .
آنچه را خدا مى داند ، بر ما پوشيده است ؛ ولى بى ترديد ، هر انسانى نمى تواند ادّعاى جانشينى خدا را بنمايد. انسانِ خطاپيشه اى كه به فرمانِ دشمن خدا ، يعنى شيطان گردن مى نهد ، چگونه مى تواند خليفةُ اللّه باشد؟ بنا بر اين ، كسانى به اين مقام دست مى يازند كه خود را از هرگونه آلودگى اى ، پاك نمايند و تنها آنچه را كه خدا مى خواهد ، به جاى آورند . اين ، مقامِ انبيا و پيشوايان دينى است كه نماينده خداى بوده ، بر اساس فرمان او حكم مى رانند.
عبارت «و رضيكم خلفاء فى أرضه» ، اشاره به اين آيه دارد كه :
«يَـدَاوُودُ إِنَّا جَعَلْنَـكَ خَلِيفَةً فِى الْأَرْضِ فَاحْكُم بَيْنَ النَّاسِ بِالْحَقِّ .۲اى داوود ! همانا تو را در زمين ، جانشين قرار داديم . پس ميان مردم به [راستى و ]درستى حكم كن» .
آرى ! تنها جانشين خداست كه مى تواند حكومت حق را بر پا كند و بر پايه حق ، دادگستر باشد . در اين عبارت از «زيارت جامعه» ، زائر ، اعتقاد خود را بازگو مى كند كه خداوند ، شما را براى جانشينى بر روى زمين پسنديد و اگر اين خواسته حق تعالى ، محقّق مى شد، جهان ، راه انحراف را نمى پيمود و تا آن هنگام كه حكومت جهانى ولىّ عصر ـ روحى له الفداء ـ بر پا نشود، روح عدالت مطلق و حقّ مطلق ، در جامعه هويدا نخواهد شد.
متون روايىِ فراوانى در ميان شيعه و سنّى وجود دارد كه عزّت و اقتدار را براى دوازده خليفه پيامبر صلى الله عليه و آله مى داند . بنا بر اعتقاد شيعه ، دوازده جانشين پيامبر صلى الله عليه و آله ، امامان معصوم اند ؛ ولى در نگاه ديگر مسلمانان ، چنين نيست . اين گروه از مسلمانان كه

1.سوره بقره ، آيه ۳۰ .

2.سوره ص ، آيه ۲۶.


تفسير قرآن ناطق
348

( 53 )

۰.وَ رَضِيَكُمْ خُلَفاءَ فى أَرْضِهِ وَ حُجَجاً عَلى بَريَّتِهِ .

۰.و شما را پسنديد : براى جانشينى در زمينش و حجّت بر آفريدگانش ...

توضيح واژه ها

رَضِىَ : راضى شد ، خشنود شد ، پسنديد . ۱
خُلَفاء : جمع «خليفه» ، به معناى جانشين ؛ كسى كه بعد از كس ديگرى بيايد ؛ قائم مقام . ۲
أرْض : زمين ، سرزمين . ۳
بَريَّة : مخلوقات ، خلق ، آفريدگان . ۴

شرح

خليفه ، عبارت است از كسى كه جاى ديگرى قرار مى گيرد و وظايف او را به طور مطلق يا در موارد خاص ، انجام مى دهد . بنا بر اين ، خليفه بايد از توانايى و آگاهى لازم براى انجام دادن كار مُستخلف ، برخوردار باشد . خداوند ، انسان را آفريده تا جانشين او در زمين باشد :
«إِنِّى جَاعِلٌ فِى الْأَرْضِ خَلِيفَةً .۵همانا من در زمين ، جانشينى قرار خواهم داد ».
و در پاسخ فرشتگانى كه دليل اين انتخاب را جويا شدند ، فرمود :

1.«الراء والضاد والحرف المعتل أصل واحد يدلّ على خلاف السخط» (معجم مقاييس اللّغة ، ج ۲ ، ص ۴۰۲) . «و رضا اللّه عن العبد هو أن يراه مؤتمرا لأمره و منتهيا عن نهيه» (مفردات ألفاظ القرآن ، ص ۳۵۶) .

2.«الخاء و اللام و الفاء : أن يجى ء شى ء بعد شى ءٍ يقوم مقامه» (معجم مقاييس اللّغة ، ج ۲ ، ص ۲۱۰) .

3.«الأرض : الّتى عليها الناس» (لسان العرب ، ج ۷ ، ص ۱۱۱) .

4.«البرية : الخلق» (لسان العرب ، ج ۱۴ ، ص ۷۱) .

5.سوره بقره ، آيه ۳۰ .

  • نام منبع :
    تفسير قرآن ناطق
    المساعدون :
    غلامعلي، احمد
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دارالحدیث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1429 ق/1387 ش
    الطبعة :
    الاولي
عدد المشاهدين : 106123
الصفحه من 684
طباعه  ارسل الي