27
تفسير قرآن ناطق

اطمينان حاصل شود .

3 . قوّت متن

كارشناسان حديث و كسانى كه در شناخت سخنان اهل بيت عليهم السلام خبره اند ، مى توانند با ملاحظه متنِ گزارش هاى مستند به اهل بيت عليهم السلام و ارزيابى ضعف يا قوّت محتواى آنها ، ميزان اعتبار و استناد سخنى را به خاندان پيامبر صلى الله عليه و آله ، مشخّص نمايند .

4 . سند قابل وثوق

چهارمين راه اثبات سخنى به اهل بيت عليهم السلام ، ارزيابى سند آن و اطمينان به صداقت كسانى است كه در سلسله سند ، قرار دارند .
گفتنى است كه راه هاى اوّل و دوم ، يقين آورند و راه سوم نيز مى تواند براى كارشناسان خبره ، اطمينان آور باشد ؛ ليكن راه چهارم ، اگر در كنار راه سوم يا دوم قرار نگيرد ، تنها مى تواند ظنّ به صدور روايت را اثبات نمايد .

قوّت متن «زيارت جامعه»

زيارت جامعه كبيره ، از منظر علم رجال ، داراى سندى معتبر است . ۱ علاوه بر آن ، متن و محتواى اين زيارت نامه نيز به قدرى قوى و هماهنگ با قرآن و ساير سخنان اهل بيت عليهم السلام است كه شمارى از كارشناسان عالى رتبه سخنان اهل بيت عليهم السلام ، آن را

1.در برنامه نرم افزار تخصصى رجالى شيعه «دراية النور» ، راويان «زيارت جامعه» با عبارت «ثقة على التحقيق» ، توثيق گرديده اند و در مجموع نيز روايت ، موثّق شمرده شده است . در بررسى اسناد زيارت ، مى توان گفت : اين زيارت ، به وسيله شيخ صدوق در كتاب من لا يحضره الفقيه و شيخ طوسى در تهذيب الأحكام ، از طريق سه نفر از اساتيد شيخ صدوق به نام هاى على بن احمد بن موسى و محمّد بن احمد سنانى و حسين بن ابراهيم بن احمد بن هشام مكتّب (كاتب) ، نقل شده است . اين سه نفر ، «زيارت جامعه» را از محمّد بن ابى عبداللّه كوفى ، از محمّد بن اسماعيل برمكى ، از موسى بن عبداللّه نَخَعى ، از امام هادى عليه السلام گزارش كرده اند . اگر چه برخى از افراد واقع در سند ، توثيق صريح ندارند ، ولى هيچ گونه تضعيف و جرحى نيز براى آنان ، گزارش نشده است . افزون بر آن ، شيخ صدوق ، از واژه هاى توصيفىِ «ترضّى» و «ترحّم» براى برخى از آنان ، استفاده كرده است كه بنا بر نظر پاره اى از رجاليان(همانند مرحوم شيخ عبداللّه مامقانى ومرحوم شيخ عناية اللّه قُهپايى)، گزارش هاى آنان را مقبوليت مى بخشد.


تفسير قرآن ناطق
26

باشد ، در حقيقت ، همه خير را براى او گِرد آورده است .
و به عكس ، نشناختن اهل بيت عليهم السلام ، موجب عدم دستيابى به توحيد و معرفت خداوند متعال است ، چنان كه از امام رضا عليه السلام روايت شده كه فرمود :
مَن عَرَفَهُم فَقَد عَرَفَ اللّهَ وَ مَن جَهِلَهُم فَقَد جَهِلَ اللّهَ . 1 هر كه ايشان (اهل بيت) را شناخت ، خداوند را شناخته است و هر كه ايشان را نشناخت ، خداوند را نشناخته است .

اعتبار «زيارت جامعه»

نكته ديگرى كه پيش از آغاز شرح «زيارت جامعه» ، قابل توجّه است ، ميزان اعتبار آن و چگونگى استنادش به امام هادى عليه السلام است .

راه هاى اثبات صحّت حديث

به طور كلّى ، از چهار راه مى توان استناد سخنى را به پيامبر صلى الله عليه و آله و امامان عليهم السلام ثابت كرد :

1 . تواتُر

تواتر ، بدين معناست كه در هر طبقه روايى (طبق اصطلاح رجالى آن) ، راويان خبر به تعدادى باشند كه هماهنگى آنان در گزارش غير واقعى حديث ، عادتا امكان پذير نباشد و اطمينانْ حاصل شود كه در ارائه گزارش ، خطايى صورت نگرفته است .

2 . گردآورى قرائن

اثبات صحّت حديث از راه گِردآورى قرائن ، بدين معناست كه هر چند گزارش ها در حدّى يقين آور نباشند ، ليكن قرائن مختلفى كه حكايت از درستى گزارش (روايت) دارند ، به قدرى باشند كه براى محقّق ، به صدور روايت و صحّت آن ،

1.الكافى ، ج ۴ ، ص ۵۷۹ ح ۲ .

  • نام منبع :
    تفسير قرآن ناطق
    المساعدون :
    غلامعلي، احمد
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دارالحدیث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1429 ق/1387 ش
    الطبعة :
    الاولي
عدد المشاهدين : 106138
الصفحه من 684
طباعه  ارسل الي