41
سياست نامه امام علي (ع)

بدانيد كه در آن (قرآن) ، دانش آينده و گزارش گذشته است ؛ درمان دردها و [ برقراركننده] نظم ميان شماست .
و مكرّر به كارگزاران، توصيه مى كرد كه در انضباط ادارى بكوشند و نظم در امور را فراموش نكنند و آنچه را بايد انجام دهند، در زمان هاى مقرّر سامان دهند و لحظه ها را با بى نظمى و به هم ريختگى تباه نسازند.

5 . گزينش كارگزاران شايسته و توانمند

كارگزاران، بازوان اجرايى حاكمان، و عاملان اقامه عدل و بسط قانون در جامعه هستند. شايستگى، توانمندى، استوارگامى و سلامت رفتارى آنان، بى گمان ، مهم ترين نقش را در سامان يابى جامعه در ابعاد مختلف خواهد داشت . از اين رو، در نگاه على عليه السلام ، در گزينش كارگزاران، فقط شايستگى ها بايد حاكم باشد، و نه وابستگى ها. «شايسته سالارى»، اصلِ اساسى گزينش در سياست علوى است. صلاحيت اخلاقى، اصالت خانوادگى، تخصّص و توانايى، بايد معيار گزينش باشد، نه وابستگى هاى سببى، نَسَبى، جناحى و مسلكى، آن هم با پيرايه سياسى اش.
بر اساس آموزه هاى امام، مديران و مسئولان، در نظام اسلامى حق ندارند مناصب دولتى را بر اساس وابستگى هاى خانوادگى و يا سياسى تقسيم كنند. آنها حق ندارند كارهاى مردم را به كسانى بسپُرند كه اصالت خانوادگى ندارند؛ حق ندارند كسانى را بر كار بگمارند كه از مكرمت هاىِ اخلاقى و خوى نيكو به دورند؛ حق ندارند از كسانى كه توانايى لازم را ندارند و از تخصّص بايسته و نشاط مطلوب برخوردار نيستند، در امور اجرايى بهره گيرند. كارگزارى، امانت است و جز به امين نبايد سپرده شود.

6 . تأمين نيازهاى اقتصادى كارگزاران

امام بر اين باور بوده كه كارگزاران، بايد از حقوق مادّى كافى برخوردار باشند. از


سياست نامه امام علي (ع)
40

3 . قانونگرايى

قانون، رشته استوار پيوندآفرين لايه هاى مختلف جامعه است. سخن از بى قانونى نيست كه جامعه اى چنين ، جنگل است، نه جامعه انسانى. سخن از جايگاه قانون است و چگونگى نگاه حاكمان و مردمان به آن. حرمت قانون، در نگاه امام على عليه السلام بى بديل است. اين حقيقت والا را از متون بسيارى كه در دانش نامه امير المؤمنين نيز آمده و تعامل امام عليه السلام را با مردم در مسائل مالى، اجراى حدود، داورى ها و. .. گزارش كرده است، مى توان دريافت. تأمّل در اين مجموعه، نشان مى دهد كه در نگاه على عليه السلام ، هيچ كس فراتر از قانون نيست، و هيچ كس و هيچ مقامى نمى تواند مانع اجراى قانون الهى گردد. موضع على عليه السلام ، به روشنى، نشان دهنده آن است كه او خود را در برابر قانون، صاحب اختيار نمى داند. ۱ چنين بود كه سازشكارى را برنمى تابيد و با «مداهنه» در سياست، مبارزه مى كرد و با باطلگرايى و حق نمايى و سازشكارى و توجيه ها و تأويل ها كه سرفصل سياست اموى بود، به شدّتْ مخالفت مى كرد.

4 . انضباط ادارى

نظم در امور و انضباط در رفتار، سفارش مكرّر و مؤكّد امام على عليه السلام است. اين آموزه بدان حد مهم است كه امام، در بستر شهادت ـ كه طبيعى است در آن هنگامه ، مهم ترين و ضرورى ترين و كارآمدترين سفارش هاى خويش را فرموده باشد ـ ، بر نظم در امورْ تأكيد مى كند. ۲ او از جمله اهداف بلند نزول كتاب الهى را ايجاد نظم در زندگى و انضباط در عمل مى داند:
ألا إِنَّ فيهِ عِلمَ ما يَأتي وَالحَديثَ عَنِ الماضي ودَواءَ دائِكُم ونَظمَ ما بَينَكُم . . .۳

1.بنگريد به: ص ۲۱۲ (ح ۸۹) .

2.بنگريد به: ص ۲۱۶ (ح ۱۰۲) .

3.بنگريد به : ص ۲۱۶ (ح ۱۰۱) .

  • نام منبع :
    سياست نامه امام علي (ع)
    المساعدون :
    مهريزي، مهدي
    المجلدات :
    1
    الناشر :
    دار الحديث للطباعة و النشر
    مکان النشر :
    قم المقدسة
    تاریخ النشر :
    1381 ش
    الطبعة :
    الثالثة
عدد المشاهدين : 79293
الصفحه من 435
طباعه  ارسل الي