آثـار وى

1 ـ تحف العقول فى ما جاء من الحكم و المواعظ من آل الرسول .
2 ـ التمحيص . ^۱ رساله مختصرى است شامل 171 حديث در بيان ابتلائات مؤمن . اين كتاب در برخى از منابع به ابن شعبه حرّانى منسوب شده و در برخى ديگر از آنِ استادش ، محمّد بن همّام اسكافى دانسته شده است . ^۲

ويژگى هاى كتاب

تحف العقول يكى از مهم ترين و زيباترين متون معارف اسلامى در موضوع آداب و اخلاق و پند و حِكَم منقول از پيامبر اكرم و ائمه اطهار عليهم السلامو نيز انبياى الهى ، بزرگ حضرت موسى و حضرت عيسى عليهماالسلام است . در اين كتاب ، گزيده هايى از سخنان پيامبر اكرم و امامان معصوم عليهم السلامتا امام حسن عسكرى عليه السلام ، در زمينه هاى گوناگون اعتقادى ، اجتماعى ، اخلاقى ، فقهى
و . . . گرد آمده است .
مؤلّف ، سخنان معصومان عليهم السلام را به ترتيب آورده و ذيل عنوان هر يك از ايشان ، ابتدا با خطبه يا كلامى از آن حضرت در موضوع توحيد آغاز مى كند و سپس به مواعظ يا نامه هاى وى ، و در آخر به ذكر كلمات قصارى از آن حضرت مى پردازد . وى درباره امام زمان عليه السلاممى گويد :
هيچ يك از توقيعات حضرت صاحب الزمان و حجّت عصر خود ـ عجّل اللّه فرجه ـ را ، با آن كه در ميان شيعيان آگاه ، متواتر و مورد استفاده است ، ياد نكرديم ؛ زيرا به گونه اى كه مقتضى اين كتاب و چگونگى تأليف آن است ، به دست ما نرسيده است . ^۳
در پايان كتاب ، چهار بخش ديگر نيز به اين ترتيب افزوده شده است : 1 . مناجات خداى عز و جل با حضرت موسى بن عمران ؛ 2 . مناجات خداى عز و جل با حضرت عيسى بن مريم ؛ 3 . مواعظ حضرت عيسى عليه السلام كه در انجيل و آثار ديگر آمده است ؛ 4 . وصيّت مفضّل بن عمر ، يكى از اصحاب امام صادق عليه السلام ، به شيعيان .
حرّانى در تأليف اين كتاب براى رعايت كوته نگارى ، ذكر اسناد احاديث را فرو گذاشته و به ذكر دو نكته در اين باره اكتفا كرده است :
1 . بيشتر احاديث را به گوش خود از استادانش شنيده است .
2 . اين سخنان ، از آن دسته آموزه ها و حكمت هايى است كه خود ، گواه درستى خويش اند . ^۴