1489 ـ معناى فقر
۵۰۵۸.بحار الأنوار :در صحف ادريس آمده است :كسى را كه از من اظهار بى نيازى كند ، توانگرى نباشد و كسى را كه به من اظهار نيازمندى كند ، فقر و نادارى نباشد .
۵۰۵۹.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :اى مردم ! ... به نظر شما فقيركيست؟ عرض كردند: مردى كه ثروتى ندارد. فرمود : نه، فقير حقيقى كسى است كه از مال خود چيزى به حساب خدا پيش نفرستد ، اگر چه پس از او مال بسيارى بماند .
۵۰۶۰.پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :فقر (حقيقى) ، فقر دل است .
۵۰۶۱.امام على عليه السلام :هيچ فقرى چون نادانى نيست .
۵۰۶۲.امام على عليه السلام :بزرگترين فقر ، كم خردى است .
۵۰۶۳.امام على عليه السلامـ در پاسخ به اين پرسش كه سخت ترين فقر كدام است ـ: كفر بعد از ايمان .
۵۰۶۴.امام على عليه السلام :فقر نفس ، بدترين فقر است .
۵۰۶۵.امام على عليه السلام :توانگرى و فـقـر (واقعى) آن گاه معلوم شود ، كه اعمال به پيشگاه خدا عرضه شود .
۵۰۶۶.امام على عليه السلام :با وجـود بـهشت ، فـقرى نيست و با وجود دوزخ ، توانگرى نه .
۵۰۶۷.امام حسن عليه السلامـ در پاسخ بـه اين سؤال كه فقرچيست ـ: آزمندى نفس، به هر چيزى.
۵۰۶۸.امام هادى عليه السلام :فقر ، سيرى ناپذيرى نفس است و نوميدى شديد .
ر.ك : توانگرى ، باب 1445 .
1490 ـ فقر ستوده و نكوهيده
۵۰۶۹.امام صادق عليه السلامـ درباره سؤال از اين سخنِ نقل شده از ابوذر كه : «سه چيز است كه مردم از آنها نفرت دارند و من دوستشان دارم : من مرگ و فقر و بلا را دوست دارم» ـ: اين مطلب آن گونه كه مردم (از سخن ابوذر) مى فهمند ، نيست . بلكه مقصود او اين است كه مرگ در راه طاعت خدا را خوشتر دارم ، تا زندگى توأم با معصيت خدا و فقر در طاعت خدا را دوست تر دارم ، تا توانگرى همراه با معصيت خدا و بلا و بيمارى در راه طاعت خدا را خوشتر دارم ، از تندرستى همراه با معصيت خدا .