فرهنگ نامه مهماني صفحه 7

پيش گفتار

فرهنگ نامه ، كتابى است كه در آن ، دانش ، فرهنگ ۱ و حكمت باشد و فرهنگ نامه مهمانى ، قطره اى از درياى بيكران علوم و معارف ناب اسلامى و مَدخَلى ۲ ديگر از دانش نامه قرآن و حديث است كه به صورت مستقل ، منتشر مى شود . در اين دانش نامه ، واژه ها و اصطلاحاتى كه در قرآن و احاديث ، كاربرد فرهنگى گسترده اى دارند ، به ترتيب الفبايى ، با نظمى نوين و با ذكر نمونه كاربردها (شواهد) ، معناشناسى و تحليل و تبيين مى گردند . در لابه لاى اين دانش نامه ، برخى مَدخل ها ، از كاربرد فرهنگى ويژه و بَسامد استفاده بالايى برخوردارند . بدين معنا كه عموم مسلمانان و يا گروه هاى خاصّى از آنان ، به صورت شبانه روزى و گسترده ، با آنها ، سر و كار دارند . از اين رو ، به منظور تصحيح و تقويت فرهنگ عمومىِ جوامع

1.فرهنگ : علم؛ دانش؛ ادب؛ تربيت؛ پديده كلّى پيچيده اى از آداب ، رسوم ، انديشه ، هنر و شيوه زندگى كه در طىّ تجربه تاريخى اقوام ، شكل مى گيرد و قابل انتقال به نسل هاى بعدى است (ر . ك : لغت نامه دهخدا ، فرهنگ معين و فرهنگ بزرگ سخن) .

2.در دانش نامه ها ، به هر واژه اصلى كه توضيحى (مقاله اى) در ذيل خود دارد ، «سَرواژه» يا «مَدخَل» مى گويند . به مجموع سرواژه و توضيح ، بر روى هم ، نيز «مدخل» گفته مى شود (ر. ك : فرهنگ بزرگ سخن) .

فرهنگ نامه مهماني صفحه 8

اسلامى ، ضرورى است معارف مربوط به اين گونه واژه ها و اصطلاحات ، به صورت «كتابِ همراه» و «كتاب راه نما» ، در اختيار همگان قرار گيرد .
با اين نگاه ، مَدخَل هايى از اين دست ـ كه گفتيم ـ ، به صورت كتاب هايى مستقل و در اندازه هايى كه حمل و مطالعه آن آسان باشد ، در اختيار علاقه مندان قرار مى گيرند .
گفتنى است كه در اين سلسله آثار ، براى آنچه مربوط به رفتار يا احوال خاص است (مانند : ادب ، اذان ، شادى و آرزو) ، نام «فرهنگ نامه» و براى آنچه مربوط به گروه هاى اجتماعى (مانند : كارگران ، بسيجيان ، جوانان و كودكان) مى شود و يا آموزه هاى حكيمانه پيشوايان بزرگ اسلام يا حكماى بزرگ الهى (چون لقمان حكيم) را ارائه مى نمايد ، نام «حكمت نامه» را برگزيديم .
فرهنگ نامه مهمانى ، هفتمين كتاب ۱ از مجموعه فرهنگ نامه هايى است كه با هدف تصحيح و تقويت فرهنگِ ارزش هاى رفتارى ، در دست تدوين اند .
اين فرهنگ نامه ، براى نخستين بار ، رهنمودهاى قرآن و احاديث اسلامى را درباره ارزش فرهنگ مهمان نوازى و آدابى كه رعايت آن بر مهمان و ميزبان ضرورى است ، به صورتى نسبتا جامع و با نظمى نوين ارايه مى نمايد .
شايان ذكر است كه متون اين مجموعه ، با همكارى محقّقانِ «پژوهشكده علوم و معارف حديث» گردآورى و توسط اين جانب ، تنظيم گرديده است .

1.تاكنون ، فرهنگ نامه هاى : ادب ، اذان ، آرزو ، مسجد ، بصيرت ، و امنيت ملّى ، منتشر شده و در اختيار علاقه مندان قرار گرفته اند.