غاليان و انديشه تحريف قرآن
محمدحسن احمدي ۱
چکيده
در اين مقاله روايات موسوم به روايات تحريف از زاويه تاثير جريان‌هاي فکري غاليانه، مورد بررسي قرار مي‌گيرند. در ابتدا، مراد از روايات تحريف بيان گرديده، تعريفي از غلو و غاليان ارائه مي‌شود. در ادامه، حضور آسيب‌زاي اين طيف فکري در جريان‌هاي علمي حديثي نشان داده مي‌شود و آن‌گاه، اين حضور در مورد اسناد روايات تحريف، موشکافي خواهد شد. نتيجه اين دقت سندي، استخراج اسامي سيزده نفر از راويان متهم به غلو از زنجيره اسناد اين روايات است که در ادامه، شرح حال رجالي آنها از منابع متقدم رجالي خواهد آمد. در تقويت نتايج به دست آمده، به موضوع‌شناسي اين روايات مي‌پردازيم و نشان مي‌دهيم که طيف وسيعي از اين روايات با عقايد غاليانه همخواني دارد. همچنين انگيزه‌هاي غاليان از حضور در اين حوزه‌ها و رويکردهاي متفاوتي را که در اين ارتباط استخدام کرده‌اند، ارزيابي خواهيم كرد.
کليد واژه‌ها: غاليان، تحريف قرآن، سياري، فصل الخطاب، غلوّ.
درآمد
مصونيت قرآن از تحريف و تبديل، از جمله اعتقاداتي است كه ريشه در مباني همه فرق اسلامي بويژه تشيع دارد. بايد گفت كه هيچ مكتبي در جهان، همانند مكتب اسلام و هيچ كتابي همانند قرآن، تا اين اندازه تاريخ روشني ندارد و هر كس كم‌ترين آگاهي از اوضاع تاريخ اسلام، بويژه تاريخ قرآن، مانند: آغاز نزول و كيفيت آن، كيفيت شكل گيري ترتيب سوره‌ها و آيات مكي و مدني، كيفيت تدوين و جمع آوري قرآن در عصر پيامبر( و نيز در عصر خلفا، داشته باشد و يا از توجه و اهميت بي‌نظيري كه مسلمانان، بويژه قشر حافظان و قاريان و نيز عالمان علوم قرآني از آغاز نزول تاكنون نسبت به اين امانت الهي و آسماني از جهات مختلف داشته‌اند، آشنا باشد، خواهد دانست كه موضوع تحريف اين كتاب مقدس چيزي جز افسانه و خيالي بيش نيست و تحريف چنين كتابي با اين همه ويژگي‌ها، امري غيرممكن است؛ ضمن آن‌كه گذشته از آن‌كه آياتي از خود قرآن مانند (مانند آيات اعجاز، آيه حفظ و آيه نفي باطل) و همچنين
1.دانشجوي دکتري رشته علوم قرآن وحديث دانشگاه تربيت مدرس.
