تحلیل روایی اثرگذاری متقابل ایمان و روابط اجتماعی

نشریه : پژوهش‌نامه علوم حدیث تطبیقی

نویسنده : پديدآورنده : امیر بنی عصار

چکیده :

ایمان گمشده بشر و امری قلبی است که فراتر از یک عقیده‌، در مسیری طولانی و عملی‌، همراه با ضوابطی معین شکل می‌‌گیرد. تحلیل روایی «اثرگذاری متقابل ایمان و روابط اجتماعی»‌، گویای این است که در مسیر شکل‌‌گیری ایمان‌، شتاب‌دهنده‌‌های اجتماعی همچون حُسنِ خُلق وجود دارد که تا حدودی حرکت اشتدادی ایمان را به انحصار خویش درآورده و در فرض حفظ شرایطش‌، آن را به کمال می‌‌رساند. در پژوهش پیشِ رو تلاش بر این بوده تا فارغ از هرگونه پیش‌داوری‌، بر اساس ضوابطی نظام‌‌مند از فقه‌الحدیث و معناشناسی و منطبق بر روابط معنایی موجود در متن روایات‌، تا حد امکان به تبیین مسیر حرکت تحقق ایمان در جامعه پرداخته شود. حاصل آنکه ایمان حقیقتی است که مؤمن با تلاش خویش در چارچوب توکل‌، تفویض، رضایت‌، تسلیم و در ضمن تعاملی دوسویه و مؤثر با جامعه ایجاد می‌‌کند؛ در اثر چنین تعاملی از یک سو روح ایمان به اوج قدرت می‌‌رسد و از سوی دیگر آحاد جامعه بهترین روابط را تجربه و آثار آن از جمله امنیت و آرامش را به‌دست خواهند آورد. ولایت در طول این تعامل بوده و حاصل این ارتباط طولی‌، اتحاد و همدلی میان مؤمنین و جریان اوامر الهی و نفی سلطۀ طاغوت و به تعبیری تحقق تمدن اسلامی و شکوفایی استعدادهای بشر خواهد بود.