ارتباط فقر با انحراف

نشریه : ماهنامه معرفت

نویسنده : پديدآورنده : غلامرضا شفق

چکیده :

فقر زمينه و بستر مناسبي براي پيدايش بسياري از انحرافات است. بر اساس آموزه هاي دين مبين اسلام، فقر نه تنها بر كردار و رفتار افراد فقير تأثير منفي دارد، بلكه حتي بنيان هاي فكري و اعتقادي آنان را نيز مضطرب و لرزان مي سازد؛ چراكه كسب درجات بالاي ايمان نيازمند شناخت قوي و خرد ديني است. كسب اين امتيازات نيازمند فرصت ها، وسايل و امكاناتي است كه در شرايط عادي، فقرا از داشتن اين امكانات در حد مطلوب محرومند. هرچند اين ارتباط مطلق نيست و اغنيا هم دچار انحراف از نوع ديگر مي شوند، اما زمينه و بستر در شرايط فقر براي انحراف مساعدتر است.
تأثير ويرانگر فقر بر رفتار فقير به دليل تحقير، برچسب كجروي و بيگانگي نسبت به آداب و رسوم پذيرفته شده در جامعه مي باشد. علاوه بر اين، افراد محروم در بسياري موارد امكانات، وسايل و فرصت هاي موردنياز براي نيل به اهداف مشروع اجتماعي را در اختيار ندارند. اين بدان معنا نيست كه انحرافات در فقرا و فقيران خلاصه گردد، بلكه نوع، انگيزه، علل انحراف و كجروي ثروتمندان با فقرا تفاوت دارد؛ حتي كجروي ثروتمندان نسبت به نوع انحراف و كجروي فقرا زيان آورتر و ويرانگرانه تر مي باشد.
از سنخ شناسي انحرافات و كجروي فقرا معلوم مي شود كه كجروي آنان يا براي تأمين معيشت و يا ناشي از حقارت و ضعف اعتماد به نفس مي باشد. از اين رو، به هر ميزاني كه اين دو مشكل برطرف شود، به همان ميزان احتمال انحراف فقرا نيز كمتر خواهد شد.