[ حد نداشتن ياد و ذكر الهى ]

و در فضيلت دعا و ذكر ، قبل از اين مذكور شد .
و از جمله اخبار كه در باب ذكرِ كثير واقع ^۱ شده ، روايت كرده است محمّد بن يعقوب كلينى رضى الله عنهاز حضرت امام جعفر صادق عليه السلام كه فرمود : هيچ چيز نيست كه او را حدّى و آخرى نباشد كه به آن منتهى شود ، مگر ذكر الهى كه او را حدّى ^۲ نيست كه به آن حد ، منتهى شود .
و خداى تعالى ، نمازى چند را واجب ساخته . و كسى كه آنها را به جا مى آورد ، حدّش همان است . و روزه ماه رمضان را فرموده . پس كسى كه آن را روزه مى دارد ، حدّش همان است . و حج را واجب ساخته ، پس كسى كه حج مى كند ، حدّش همان است . پس هر يك از اينها حدّى دارند به غير از ذكر كه خداى تعالى ، به اندكِ آن راضى نشده و از براى آن ، نهايتى مقرّر نساخته كه به آن جا منتهى شود .
بعد از آن ، اين آيه را تلاوت فرمود كه : «يَـأَيُّهَا الَّذِينَ ءَامَنُواْ اذْكُرُواْ اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا *وَ سَبِّحُوهُ بُكْرَةً وَ أَصِيلاً»^۳ ؛ يعنى : اى جماعتى كه ايمان آورده ايد ! ذكر خداى تعالى ، بسيار بكنيد و تسبيح الهى به جاى آوريد ، در اوّلِ روز و آخرِ روز .
بعد از آن فرمود كه : از براى آن ، حدّى مقرّر نساخته كه به آن منتهى شود و پدرم عليه السلام ذكر خداى تعالى ، بسيار مى كرد و من با آن حضرت ، راه مى رفتم و ذكر مى كرد ، و با او چيزى مى خوردم و ذكر مى كرد ، و با مردم حديث مى كرد و اين معنى ، او را از ذكر الهى باز نمى داشت . و من مى ديدم زبان او را كه به كام چسبيده ^۴ و مى گويد ^۵ : «لا إله إلّا اللّه » . و ما را جمع مى كرد و به ذكر ، امر مى فرمود تا وقتى كه آفتاب طلوع كند . و مى فرمود هر كدام را كه قرآن مى توانستيم خواند كه قرآن بخوانيم ، و هر كدام كه نمى توانستيم ، مى فرمود تا ^۶ ذكر خداى تعالى بكنيم . و خانه اى كه در آن جا قرآن مى خوانند و ذكر خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ مى كنند ، بركت آن خانه ، بسيار مى شود و ملائكه ، آن جا حاضر مى شوند و شياطين ، از آن جا دورى مى كنند و در نظر اهل آسمان و زمين ، روشن و نورانى مى نمايد ، مانند ستاره كه در نظر اهل زمين ، روشن مى نمايد . و خانه اى كه در آن جا قرآن نمى خوانند و ذكر خداى تعالى نمى كنند ، بركتش كم مى شود و ملائكه ، از آن جا دورى مى كنند و شياطين ، حاضر مى شوند .
و حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود كه : آيا خبر ندهم ^۷ شما را به چيزى كه بهترينِ اعمال شما و بيشتر از همه اعمال ، موجب رفعت درجات شما باشد و پاكيزه ترين آنها باشد نزد خداوندِ شما و از براى شما ، بهتر از دينار و درهم باشد ، و بهتر از آن باشد ^۸ كه به دشمن برخوريد و ايشان را بكُشيد و شما را بكُشند ؟ گفتند : خبر ده ما را ، يا رسول اللّه ! فرمود كه : ذكر الهى است كه به جا آوريد .
بعد از آن فرمود كه : مردى به خدمت حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله آمده ، گفت كه : بهترينِ اهل مسجد كيست؟ فرمود كه: آن كسى كه ذكر خداى تعالى، بيشتر مى كند. و حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرمود: كسى را كه به او خداى تعالى ، زبانِ ذاكر داده باشد ، به تحقيق كه خيرِ دنيا و آخرت ، به او عطا فرموده .
و در تفسير قول خداى تعالى كه : «وَ لَا تَمْنُن تَسْتَكْثِرُ»^۹ . فرمود كه : بسيار مشمار كار خيرى را كه از براى خداى بكنى . و از آن حضرت ، روايت كرده كه فرمود : شيعه ما ، آن جماعت اند كه وقتى كه تنها باشند ، ذكر خداى تعالى ، بسيار كنند . ^۱۰
و از حضرت امام محمّد باقر عليه السلام روايت كرده كه فرمود : در توراتى كه تغيير نيافته ، مكتوب است كه حضرت موسى عليه السلام از خداوند خود سؤال كرد كه : خداوندا ! آيا تو به من نزديكى تا تو را آهسته بخوانم يا از من دورى تا تو را بلند ^۱۱ بخوانم ؟ خداى تعالى ، به او وحى كرد كه : من ، همنشينم ^۱۲ با كسى كه ذكر من مى كند . حضرت موسى گفت : خداوندا ! كيست در سِتْر تو ، روزى كه پرده اى به غير از پرده تو نيست ؟ خداى تعالى فرمود كه : آنهايى كه ذكر من مى كنند و من ، ايشان را ياد مى كنم و با يكديگر ، به جهت رضاى من ، دوستى مى كنند . پس من ، ايشان را دوست مى دارم و اين جماعت ، آنهايند كه وقتى كه من مى خواهم كه ^۱۳ بلايى بر اهل زمين بفرستم ، ايشان را ياد مى كنم و به سبب ايشان ، آن بلا را از اهل زمين ، رفع مى كنم . ^۱۴
و از حضرت امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده كه فرمود : خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ مى فرمايد كه : كسى كه ذكر من كند در ميان جماعتى از مردمان ، من او را ذكر مى كنم در ميان جماعت ملائكه . ^۱۵
و از آن حضرت ، روايت كرده كه فرمود كه : هيچ طايفه اى جمع نمى شوند در مجلسى كه در آن مجلس ، ذكر الهى را ترك نمايند و صلوات بر حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله نفرستند ، مگر آن كه آن مجلس ، موجب حسرت و وَبال ايشان خواهد بود در روز قيامت . ^۱۶
و از آن حضرت ، روايت كرده كه فرمود : حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله فرموده : كسى كه ذكر الهى بسيار مى كند ، خداى ـ عزَّ و جلَّ ـ او را دوست مى دارد ، و كسى كه ذكر الهى بسيار مى كند ، ^۱۷ دو بَرات از براى او مى نويسند : يكى ، بَرات از نفاق ، و يكى ، از آتش جهنّم . ^۱۸
و از آن حضرت ، روايت كرده كه فرمود : تسبيح فاطمه زهرا عليهاالسلام از جمله ذكر كثير است كه خداى تعالى فرموده «اذْكُرُواْ اللَّهَ ذِكْرًا كَثِيرًا»^۱۹ . ^۲۰
و از آن حضرت ، روايت كرده كه فرمود : صاعقه اى نمى رسد به كسى كه ذكر الهى كند . شخصى پرسيد كه : ذاكر ، كدام است ؟ فرمود : كسى كه صد آيه بخواند . ^۲۱